TÌNH HÌNH MỚI NHẤT CỦA 2 PHI HÀNH GIA
Butch Wilmore và Suni Williams, hai phi hành gia Mỹ từng bị mắc kẹt trên Trạm Vũ trụ Quốc tế vào năm ngoái do sự cố với tàu Starliner của Boeing, đang dần hồi phục sau khi trở về Trái Đất vào tháng Ba, Reuters đưa tin.
"Hiện tại, chúng tôi vừa hoàn thành giai đoạn phục hồi sau khi trở về," Wilmore, 62 tuổi, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với Reuters hôm 28/5. "Trọng lực thực sự là điều tồi tệ khi mới trở về – nhưng cuối cùng thì bạn cũng sẽ vượt qua những vấn đề về cân bằng thần kinh - tiền đình."
Wilmore và Williams ban đầu chỉ dự định thực hiện một chuyến bay thử nghiệm kéo dài tám ngày với tàu Starliner nhưng đã kéo dài thành chuyến lưu trú chín tháng trên không gian. Hai phi hành gia đã phải tái thích nghi lại với việc sử dụng cơ bắp, giữ thăng bằng và các hoạt động cơ bản của cuộc sống trên Trái Đất trong giai đoạn 45 ngày – thời gian tiêu chuẩn dành cho các phi hành gia sau các sứ mệnh không gian dài hạn.
Hai phi hành gia đã dành ít nhất hai giờ mỗi ngày làm việc với các chuyên gia y tế NASA chuyên về phục hồi thể lực và sức mạnh, đồng thời đảm nhận khối lượng công việc ngày càng tăng cùng chương trình Starliner của Boeing, đơn vị điều hành trạm không gian của NASA tại Houston và các nhà nghiên cứu của cơ quan này.
Butch Wilmore và Suni Williams, hai phi hành gia Mỹ vừa trở về Trái Đất vào tháng 3 sau 9 tháng mắc kẹt trên Trạm Vũ trụ Quốc tế.
"Chúng tôi thực sự đã khá bận rộn," Williams, 59 tuổi, chia sẻ trong buổi phỏng vấn. "Vì chúng tôi còn có trách nhiệm với tất cả những người đã làm việc cùng mình."
Williams cho biết đối với cô, một số tác dụng phụ sau chuyến bay vũ trụ mất nhiều thời gian hơn để hồi phục, và cô cảm thấy mệt mỏi trong giai đoạn cuối của quá trình phục hồi, khi hàng chục nhóm cơ khác nhau bắt đầu hoạt động trở lại. Điều đó khiến cô khó thức dậy sớm vào buổi sáng như thường lệ – cho đến hơn một tuần trước.
"Rồi một ngày tôi thức dậy lúc bốn giờ sáng và cảm thấy, Aha! Mình đã trở lại rồi," cô nói.
Wilmore gặp một số vấn đề với lưng và cổ trước khi lên không gian – anh không thể quay đầu sang bên một cách trọn vẹn. Nhưng những vấn đề này biến mất khi anh ở trong không gian, nơi "không có áp lực nào lên cơ thể bạn."
Khi trở về Trái Đất vào tháng Ba, trọng lực lại chào đón anh cùng với cơn đau cổ trước đó.
"Khi chúng tôi đang trôi nổi trong khoang tàu dưới đại dương, cổ tôi bắt đầu đau trở lại, ngay cả khi chúng tôi còn chưa được đưa ra khỏi khoang," anh kể lại và bật cười.
Cơ thể con người, vốn tiến hóa qua hàng triệu năm dưới điều kiện trọng lực của Trái Đất, không được thiết kế cho các chuyến bay vào không gian.
Việc thiếu trọng lực sẽ gây ra hàng loạt tác động về mặt thể chất theo thời gian, như teo cơ hoặc thay đổi hệ tim mạch, kéo theo những biến đổi khác về sức khỏe. Sống trong không gian chật hẹp và tiếp xúc với bức xạ mặt trời cao hơn – do không có lớp khí quyển bảo vệ – cũng gây ra nhiều tác động khác.
VẤN ĐỀ VỚI TÀU STARLINER
Các sự cố hệ thống đẩy trên tàu Starliner của Boeing buộc NASA phải đưa tàu trở lại mà không có phi hành đoàn vào năm ngoái, đồng thời đưa hai phi hành gia này vào lịch trình luân phiên dài hạn thông thường trên Trạm Vũ trụ Quốc tế.
Boeing, công ty đã phải chịu khoản lỗ 2 tỷ USD trong quá trình phát triển Starliner, đang đứng trước một quyết định quan trọng của NASA về việc có nên bay thử tàu một lần nữa mà không có người lái trước khi cho phép nó chở người trở lại hay không. Boeing từng chi 410 triệu USD để thực hiện một sứ mệnh không người lái tương tự vào năm 2022 sau thất bại trong thử nghiệm năm 2019.
Việc bay thử Starliner không người lái "có vẻ là điều hợp lý nên làm," Williams nhận định, đồng thời so sánh với các tàu vũ trụ của SpaceX do Elon Musk điều hành và các tàu của Nga – vốn đều thực hiện các chuyến bay không người lái trước khi đưa người lên.
Williams và NASA đang thúc đẩy theo hướng đó, Williams nói thêm.
"Tôi nghĩ đó là hướng đi đúng," Williams nói, và cho biết cô "hy vọng Boeing và NASA sẽ sớm quyết định theo hướng đó."
Kết quả của các thử nghiệm với Starliner được lên kế hoạch thực hiện trong suốt mùa hè này sẽ quyết định liệu tàu có thể chở người trong chuyến bay tiếp theo hay không, theo các quan chức của NASA.
Theo Reuters
