Rau mồng tơi là nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể, bao gồm vitamin A, vitamin C, canxi, sắt và chất xơ. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, rau mồng tơi chứa 2,9 g chất xơ trong mỗi 100 g rau. Đây là lượng chất xơ tương đối cao so với các loại rau khác, ví dụ như rau cải bó xôi (2,4 g/100 g) và rau diếp (1,6 g/100 g).
Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, giúp tăng cường nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón và tạo cảm giác no lâu. Chất xơ cũng giúp giảm cholesterol và đường huyết, đồng thời hỗ trợ kiểm soát cân nặng.
Ngoài ra, rau mồng tơi còn chứa nhiều dưỡng chất khác có lợi cho sức khỏe, bao gồm:
-Vitamin A: Giúp cải thiện thị lực, tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
-Vitamin C: Tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa và giúp cơ thể hấp thu sắt tốt hơn.
-Canxi: Giúp phát triển, duy trì xương và răng chắc khỏe.
-Sắt: Ngăn ngừa thiếu máu và cải thiện sức khỏe tim mạch.
Theo Viện Y dược học dân tộc Tp.HCM, cả Đông y và Tây y đều khẳng định loại rau này có tác dụng nhuận tràng. Theo Đông y, mồng tơi là loại rau có tính hàn, vị ngọt, giúp thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, từ đó giúp cơ thể mát mẻ hơn trong những ngày nắng nóng. Hàm lượng nước cao trong mồng tơi cũng giúp bổ sung nước cho cơ thể, bù lại lượng nước mất đi do mồ hôi.
Ảnh minh hoạ.
Theo y học cổ truyền, rau mồng tơi có vị chua ngọt, tính lạnh, quy vào kinh tâm, tì, can, đại trường, tá tràng. Nhờ vậy, rau mồng tơi mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như:
-Giải độc, thanh nhiệt: Rau mồng tơi giúp thanh lọc cơ thể, loại bỏ độc tố, giảm tích tụ nhiệt trong người, từ đó hỗ trợ điều trị các bệnh như: mụn nhọt, rôm sảy, lở loét miệng lưỡi.
-Nhuận tràng, trị táo bón: Hàm lượng chất xơ dồi dào trong rau mồng tơi giúp kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, hỗ trợ tiêu hóa và trị táo bón hiệu quả, đặc biệt tốt cho trẻ em và phụ nữ mang thai.
-Lợi tiểu: Rau mồng tơi có tác dụng lợi tiểu, giúp tăng cường chức năng bài tiết của thận, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường tiết niệu như sỏi thận, viêm bàng quang.
-Tăng cường sức đề kháng: Rau mồng tơi chứa nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu như: vitamin A, C, sắt, canxi... giúp tăng cường hệ miễn dịch.
-Tốt cho tim mạch: Rau mồng tơi giúp giảm cholesterol xấu (LDL), tăng cholesterol tốt (HDL), tốt cho tim mạch.
-Làm đẹp da: Rau mồng tơi chứa nhiều vitamin A, C và E có tác dụng chống oxy hóa, giúp làm đẹp da, giảm nếp nhăn, tăng độ đàn hồi cho da.
-Ổn định đường huyết: Rau mồng tơi có tác dụng hạ đường huyết.
-Tốt cho mắt: Rau mồng tơi chứa vitamin A dồi dào, giúp sáng mắt, cải thiện thị lực.
Dù có nhiều lợi ích nhưng nếu ăn không đúng cách, rau mồng tơi có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn cho sức khỏe. Dưới đây là 4 lưu ý khi ăn mồng tơi:
Không ăn rau mồng tơi sống hoặc chưa chín kỹ
Ảnh minh hoạ.
Mồng tơi có tính hàn, vì vậy nếu ăn sống có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như: đầy bụng, khó tiêu, đặc biệt là đối với những người có hệ tiêu hóa kém. Nấu chín rau mồng tơi giúp phá vỡ một số chất khó tiêu, giúp cơ thể hấp thu tốt hơn các vitamin và khoáng chất có trong rau.
Rau sống có thể mang theo vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc các tác nhân gây bệnh khác. Ăn rau mồng tơi sống hoặc chưa chín kỹ làm tăng nguy cơ nhiễm các bệnh đường tiêu hóa. Để đảm bảo an toàn và tận dụng tối đa lợi ích của rau mồng tơi, bạn nên nấu chín kỹ trước khi ăn.
Không ăn quá nhiều rau mồng tơi
Rau mồng tơi chứa nhiều purin và axit oxalic. Khi ăn quá nhiều, các chất này có thể chuyển hóa thành axit uric và canxi oxalate, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh sỏi thận.
Mồng tơi có chứa nhiều chất xơ, ăn quá nhiều có thể gây đầy bụng, khó tiêu, thậm chí tiêu chảy, đặc biệt ở những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Axit oxalic trong mồng tơi có thể cản trở sự hấp thu canxi và sắt từ các thực phẩm khác. Ăn quá nhiều mồng tơi trong thời gian dài có thể dẫn đến thiếu hụt các khoáng chất này.
Chất nhầy trong mồng tơi có thể tạo thành mảng bám trên răng, lâu ngày gây vàng răng và các vấn đề về răng miệng khác. Vì vậy, mặc dù rau mồng tơi có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bạn nên ăn một lượng vừa phải và kết hợp với chế độ ăn uống đa dạng để đảm bảo sức khỏe tốt nhất.
Không nên ăn kèm với thực phẩm giàu canxi
Rau mồng tơi chứa oxalat và canxi ở mức trung bình. Bình thường, đây là nguồn khoáng chất có lợi, nhưng khi ăn kèm với thực phẩm hoặc thuốc bổ sung canxi liều cao, một số vấn đề có thể phát sinh:
- Tăng nguy cơ hình thành sỏi thận: Khi oxalat kết hợp với lượng canxi dư thừa trong đường tiêu hóa sẽ tạo thành tinh thể canxi oxalat không hòa tan. Những tinh thể này có thể tích tụ trong thận, gây ra sỏi thận.
- Giảm hấp thu sắt: Bữa ăn quá giàu canxi có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt từ mồng tơi.
Giải pháp an toàn là tránh ăn mồng tơi cùng lúc với các thực phẩm giàu canxi hoặc viên uống canxi. Thay vào đó, bạn nên ăn cùng nguồn vitamin C tự nhiên như: cà chua, chanh, cam… để hỗ trợ cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn.
Không để rau đã nấu ở nhiệt độ phòng quá 2 tiếng
Rau mồng tơi sau khi nấu có đặc điểm là nhớt, nhiều nước và xu hướng nhanh ôi thiu nếu không được bảo quản đúng cách:
- Mất chất dinh dưỡng: Khi để quá lâu, các vitamin như A và C trong rau bị oxy hóa, khiến giá trị dinh dưỡng giảm đáng kể.
- Nguy cơ ngộ độc thực phẩm: Rau ôi thiu thường có mùi chua, nhớt hơn bình thường, gây buồn nôn, tiêu chảy nếu ăn phải; đặc biệt nguy hiểm cho người già, trẻ em và người có hệ miễn dịch yếu.
Minh Hoa (t/h)
