Bệnh nhi N. (8 tuổi, ngụ Tp.HCM) nhập viện trong tình trạng chảy máu nhiều vì đầu lưỡi bị cắn sâu và gần như rời khỏi nền lưỡi. Gia đình cho biết N. có tiền sử rối loạn Tics, thường xuyên xuất hiện các cử động bất thường không kiểm soát được.
Ngay sau khi vào viện, bệnh nhi được các bác sĩ tiến hành an thần, cắt lọc và khâu nối vết thương, sau đó chuyển đến khoa Nội thần kinh để tiếp tục điều trị. Trong thời gian nằm viện, bé được dùng kháng sinh, hỗ trợ dinh dưỡng, can thiệp tâm lý giúp ổn định sức khỏe trước khi xuất viện.
Các bác sĩ phẫu thuật cho bệnh nhân (ảnh minh họa)
Theo BS Phạm Hải Uyên - Phó trưởng khoa thần kinh Bệnh viện Nhi đồng 2 - rối loạn Tics chiếm tới 50% trong số các rối loạn vận động ở trẻ em.
Bệnh thường khởi phát trong độ tuổi từ 4 - 8. Đặc trưng của Tics là những cử động hoặc âm thanh bất thường, xuất hiện đột ngột, nhanh, ngắt quãng, lặp đi lặp lại và không kiểm soát được.
Trẻ có thể bị Tics vận động (chớp mắt, nhăn mặt, lắc cổ, giật vai, co giật tay chân), hoặc Tics âm thanh (hắng giọng, ho khục, khịt mũi, rít hơi, thậm chí lặp lại một số từ hoặc âm tiết).
Điểm đáng chú ý, triệu chứng thường tăng khi trẻ căng thẳng hoặc bị chú ý, nhưng lại giảm hẳn khi ngủ hoặc lúc trẻ tập trung vào một hoạt động yêu thích.
Trẻ thường nhận biết được mình đang bị Tics, nhưng không thể kiểm soát. Cố gắng kiềm lại chỉ khiến trẻ thêm khó chịu, bứt rứt.
"Dù rối loạn Tics không đe dọa tính mạng, nhưng nếu để kéo dài và không can thiệp kịp thời, trẻ có thể gặp chấn thương, suy giảm học tập, rối loạn hành vi - cảm xúc, thậm chí có ý định tự tử", bác sĩ Uyên nhấn mạnh.
Các bác sĩ khuyến cáo cha mẹ nên quan sát kỹ những hành vi lặp đi lặp lại không rõ nguyên nhân ở trẻ, đặc biệt khi kéo dài trên 4 tuần. Việc trách phạt hoặc quy kết con "giả vờ", "cố tình" chỉ khiến tình trạng nặng thêm. Nếu nghi ngờ trẻ mắc rối loạn Tics, phụ huynh nên đưa trẻ đến khám tại chuyên khoa thần kinh nhi hoặc tâm lý nhi khoa để được chẩn đoán và tư vấn sớm.
Rối loạn Tics thường giảm dần khi trẻ lớn, song cần được can thiệp sớm để tránh ảnh hưởng đến tâm lý và học tập của trẻ. Phụ huynh nên trấn an, tránh trách phạt, đồng thời tạo môi trường ít căng thẳng. Các liệu pháp hành vi (không dùng thuốc) hướng dẫn trẻ thực hiện một động tác khác "không gây hại" để thay thế cơn Tics, giúp trẻ kiểm soát triệu chứng hiệu quả.
Bác sĩ cho biết, thuốc chỉ được dùng khi Tics nặng hoặc kèm rối loạn cảm xúc. Bệnh nhi cần phải theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa, bên cạnh đó là những giải pháp hỗ trợ dinh dưỡng, vận động nhẹ nhàng và tư vấn tâm lý định kỳ để giúp trẻ cân bằng tâm lý và hành vi.
"Quan trọng nhất là thái độ của gia đình và thầy cô. Trẻ cần sự thấu hiểu, động viên chứ không phải áp lực hay kỳ thị. Khi được đồng hành đúng cách, nhiều trường hợp Tics giảm dần theo tuổi và không để lại biến chứng lâu dài", bác sĩ Uyên chia sẻ.
Rối loạn Tics tuy không phổ biến bằng các bệnh lý hô hấp hay tiêu hóa ở trẻ, nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển tinh thần và chất lượng cuộc sống. Vì vậy việc phát hiện sớm, tránh gán ghép "xấu tính" cho con và chủ động can thiệp y tế khi cần thiết sẽ giúp trẻ có cơ hội lớn lên khỏe mạnh, tự tin hơn trong học tập và giao tiếp.
Minh Hoa (t/h theo Tiền Phong, Tuổi Trẻ Online)
