Cậu bé tò mò về cách đàn kiến "vận chuyển thức ăn" trong vườn nhà trở thành Giáo sư trí tuệ vật lý

Không chỉ là khoa học khô khan, câu chuyện của vị Giáo sư này gợi nhắc về tuổi thơ, về thiên nhiên.

Nhân vật chính trong câu chuyện này là Giáo sư Ho-Young Kim - chuyên gia nghiên cứu ngàn Kỹ thuật Cơ khí, đang công tác tại Đại học Quốc gia Seoul (Hàn Quốc).

Chia sẻ này của vị học giả cũng là phần mở màn cho buổi Diễn thuyết Truyền cảm hứng: Công nghệ đột phá tương lai trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học - Công nghệ VinFuture 2025. Phần diễn thuyết của Giáo sư Ho-Young Kim có chủ đề Trí tuệ vật lý tự phát.

Cậu bé tò mò về cách đàn kiến "vận chuyển thức ăn" trong vườn nhà trở thành Giáo sư trí tuệ vật lý- Ảnh 1.

Giáo sư Ho-Young Kim

Những khoảnh khắc của Giáo sư Ho-Young Kim tại buổi diễn thuyết

Ông cho biết từ khi còn là một cậu bé, mình đã thích ngắm nhìn cây cối trong vườn nhà, quan sát đàn kiến và tò mò về sự nhịp nhàng, thông minh của tự nhiên. Đó là những câu hỏi đầu tiên thôi thúc cậu bé năm xưa không ngừng tìm tòi, học hỏi và trở thành kỹ sư nghiên cứu về trí tuệ vật lý.

“Ngày còn nhỏ, tôi thường ngắm nhìn cây to tỏa bóng mát trong sân nhà, dành nhiều giờ để xem các dây leo xoắn với nhau như thế nào. Tôi cũng hay quan sát đàn kiến đi thành hàng vận chuyển thức ăn, chúng không cần ai giám sát.

Các sự kiện thiên nhiên này khiến tôi mò mò và tôi trở thành kỹ sư nghiên cứu về trí tuệ vật lý. Thực tế chúng ta thấy, robot truyền thống tiêu thụ nhiều năng lượng và vật liệu, thiên nhiên có trí tuệ đơn giản mà hiệu quả như chim bay không cần đèn giao thông, rễ cây tìm dinh dưỡng không cần bản đồ…” - Giáo sư Ho-Young Kim nói.

Cậu bé tò mò về cách đàn kiến "vận chuyển thức ăn" trong vườn nhà trở thành Giáo sư trí tuệ vật lý- Ảnh 2.

Hình ảnh Giáo sư khi còn là một cậu bé và thích ở trong vườn nhà cũng được trình chiếu tại buổi diễn thuyết

Sau đó vị Giáo sư giới thiệu các hệ thống nhân tạo được phát triển trong phòng thí nghiệm của mình - nơi mà những “hành vi thông minh” được hình thành hoàn toàn nhờ vào các tương tác vật lý giữa robot và môi trường xung quanh.

Loại “trí tuệ vật lý” này vốn rất phổ biến trong tự nhiên, giống như việc đàn kiến có thể xây cầu và bè thông qua những tương tác phối hợp giữa từng cá thể; ống mầm nấm xác định các lỗ khí khổng trên lá nhờ được định hướng bởi những đường gờ hoặc gân lá; hay các tế bào bạch cầu tiêu diệt các tác nhân xâm nhập dựa trên tính chất hóa học bề mặt. Tuy nhiên, cách tiếp cận này chỉ mới được thử nghiệm gần đây trong lĩnh vực robot học.

Những minh chứng này cùng thể hiện một điều rằng: Bằng cách định hình vật liệu, hình khối và bề mặt tương tác, chúng ta có thể để cơ thể tự “suy nghĩ”, mở ra những hướng tiếp cận bền vững và tiết kiệm cho các nhiệm vụ phức tạp - lĩnh vực mà những robot truyền thống phụ thuộc vào tính toán thường gặp khó khăn.

Cậu bé tò mò về cách đàn kiến "vận chuyển thức ăn" trong vườn nhà trở thành Giáo sư trí tuệ vật lý- Ảnh 3.

Cậu bé tò mò về cách đàn kiến "vận chuyển thức ăn" trong vườn nhà trở thành Giáo sư trí tuệ vật lý- Ảnh 4.

Toàn cảnh sân khấu buổi diễn thuyết của Giáo sư Kim

Về Giáo sư Ho-Young Kim, trước khi làm việc tại Đại học Quốc gia Seoul, ông nhận bằng cử nhân tại Đại học Quốc gia Seoul và bằng Thạc sĩ, Tiến sĩ tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), hoàn thành chương trình nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học Harvard (Mỹ). Năm 2004, ông trở thành giảng viên tại Đại học Quốc gia Seoul.

Hướng nghiên cứu của Giáo sư Kim tập trung vào cơ học của vật chất mềm, bao gồm robot mềm, kỹ thuật lấy cảm hứng từ sinh học, trí tuệ vật lý và động lực học tập thể tự phát. Giáo sư Kim là Thành viên của Hiệp hội Vật lý Hoa Kỳ từ năm 2017 và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc từ năm 2025.

Giáo sư Ho-Young Kim đã nhận được Giải thưởng Nghiên cứu Xuất sắc của Hiệu trưởng SNU và nhiều giải thưởng khác dành cho các nghiên cứu từ Hiệp hội Kỹ sư Cơ Khí Hàn Quốc và Trường Kỹ thuật, Đại học Quốc gia Seoul. Ông cũng là thành viên trong Hội đồng Biên tập của tạp chí Physical Review Fluids, Phó Tổng biên tập của Droplet, Biên tập khách mời của Fluid Dynamics Research. Nhóm nghiên cứu của ông kết nối giữa cơ học cơ bản và cơ sinh học với các hệ thống robot tập thể mềm đầy sáng tạo.

Giải thưởng VinFuture được sáng lập năm 2020 bởi Vingroup, vinh danh các phát minh khoa học công nghệ đột phá có tiềm năng tạo ra những thay đổi ý nghĩa trong cuộc sống. Tổng giá trị giải thưởng lên đến 4,5 triệu USD (hơn 118 tỷ đồng), gồm giải thưởng chính (Grand Prize) trị giá 3 triệu USD (khoảng gần 79 tỷ đồng) và ba giải đặc biệt, mỗi giải trị giá 500.000 USD (hơn 13 tỷ đồng), dành cho các nhà khoa học nữ, nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển và nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong các lĩnh vực mới. Mỗi lần VinFuture trở lại, giới khoa học lại được chứng kiến sự hội tụ của những bộ óc xuất sắc hàng đầu thế giới.

Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2025 diễn ra từ ngày 02 đến 06/12/2025, sự kiện năm nay không chỉ là nơi tôn vinh các công trình nghiên cứu đột phá mà còn mở ra một không gian để những bộ óc xuất sắc từ nhiều lĩnh vực gặp gỡ, trao đổi và truyền cảm hứng cho cộng đồng khoa học và công chúng Việt Nam. Năm 2025, với thông điệp "Cùng vươn mình, cùng thịnh vượng", các tọa đàm của VinFuture tiếp tục mở rộng chiều sâu tri thức với những chủ đề mang tính quyết định tương lai nhân loại, như y sinh, nông nghiệp, công nghệ robot và tự động hóa thông minh, môi trường và trí tuệ nhân tạo (AI).