Mới đây, một người đàn ông 34 tuổi họ Trương, sinh sống tại thành phố Ôn Châu, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc), đã đến phòng cấp cứu sau khi bị đau dữ dội vùng dưới xương ức ngay trong đêm. Chụp CT cho thấy dấu hiệu rõ ràng của viêm tụy cấp. Dù đã được điều trị bằng thuốc, cơn đau bụng của bệnh nhân vẫn không thuyên giảm.
Khi điều dưỡng lấy máu xét nghiệm, toàn bộ mẫu máu đều có màu đục như sữa, biểu hiện đặc trưng của máu nhiễm mỡ nặng. Kết quả phân tích cho thấy:
- Cholesterol toàn phần: 13,41 mmol/L (vượt gần 3 lần ngưỡng cho phép dưới 5,18 mmol/L).
- Triglyceride (mỡ máu trung tính): 44,59 mmol/L, cao gấp hơn 20 lần mức bình thường.
Bệnh nhân được chẩn đoán mắc viêm tụy cấp do tăng mỡ máu (Hyperlipidemic Pancreatitis), một biến thể nặng của viêm tụy, buộc phải chuyển vào khoa hồi sức tích cực (ICU) để tiến hành lọc huyết tương khẩn cấp nhằm loại bỏ chất độc và mỡ trong máu.
Sau 2 ngày được đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hồi sức tích cực, theo dõi chặt chẽ và thực hiện lọc huyết tương tại giường bệnh, các chỉ số của bệnh nhân bắt đầu ổn định: Cholesterol giảm còn 5,38 mmol/L; Triglyceride giảm còn 8,56 mmol/L; Bệnh nhân sau đó được chuyển về phòng điều trị thường.
Theo các chuyên gia, viêm tụy cấp do tăng triglyceride máu xảy ra khi mức triglyceride vượt 11,3 mmol/L (hoặc 1000 mg/dL). Dù chỉ chiếm khoảng 1-14% tổng số ca viêm tụy cấp, đây lại là nhóm dễ tiến triển thành viêm tụy nặng, đa cơ quan suy, nguy cơ tử vong cao nếu không được xử lý kịp thời.
Bác sĩ đánh giá trường hợp của anh Trương có liên quan chặt chẽ đến lối sống và thói quen ăn uống không lành mạnh kéo dài.
Thường xuyên ăn các món nhiều dầu mỡ khiến tụy phải tiết men tiêu hóa liên tục. Ảnh minh hoạ.
Được biết, nam bệnh nhân cao 1m70, nặng 105kg, chỉ số BMI lên đến 37, thuộc nhóm béo phì. Anh thường xuyên ăn các món nhiều dầu mỡ như thịt nướng, tôm cay xào bơ tỏi, khiến tụy phải tiết men tiêu hóa liên tục. Mỡ máu tăng mạnh khiến tụy tiết dịch dày đặc, dễ gây tắc nghẽn ống tụy, dẫn đến tổn thương nội tạng.
Bên cạnh đó, anh Trương còn thường xuyên uống rượu bia. Cồn kích thích tụy tiết men mạnh mẽ, làm tăng áp lực bên trong ống tụy. Sự co thắt đột ngột của cơ Oddi (giống như van khoá lại) khiến dịch tụy không thể thoát ra. Men tụy bị "kẹt" sẽ quay ngược lại, tự tiêu hủy chính tuyến tụy, gây tổn thương nghiêm trọng.
Nam sinh 15 tuổi "gan trắng bệch" vì thường xuyên ăn món khoái khẩu vạn người mêĐỌC NGAYTheo các bác sĩ, phòng ngừa viêm tụy cấp tốt nhất bằng cách tránh yếu tố là nguyên nhân hoặc, nguy cơ viêm tụy như: Hạn chế bia rượu (gây tổn thương trực tiếp hoặc nhiễm trùng ảnh hưởng đến chức năng tuyến tụy), dự phòng sỏi mật (sỏi ống mật chủ mật, sỏi túi mật), bệnh đái tháo đường (người mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ mắc viêm tụy cấp cao hơn khoảng 30%), hạn chế dùng thuốc nguy cơ gây viêm tụy (thuốc chống viêm giảm đau không steroid, hoặc steroid), kiểm soát rối loạn mỡ máu (tăng nồng độ triglyceride ở người béo phì) hoặc điều trị bệnh lý nội tiết khác như cường tuyến cận giáp hoặc canxi trong máu cao hoặc tầm soát ở người có tiền sử gia đình bị viêm tụy…
Đặc biệt, với những người có tiền sử viêm tụy nên hạn chế rượu bia (cắt giảm hoặc bỏ rượu bia); tránh ăn quá nhiều đạm, chất béo một bữa, thực hiện chế độ ăn uống cân bằng (uống đủ nước, đủ đạm, ăn nhiều trái cây, rau quả), tập thể dục đều đặn, duy trì cân nặng khỏe mạnh (giảm cân nếu thừa cân có thể giúp giảm nguy cơ, hạn chế chất béo); tránh thuốc lá và nên thăm khám định kỳ, thường xuyên để được bác sĩ theo dõi và tư vấn tình trạng sức khỏe.
Minh Hoa (t/h)
