Hơn 9 năm qua, ông N.V.Đ., 67 tuổi ở Bắc Giang, chấp nhận sống chung với cơn đau thần kinh sau zona. Trải qua nhiều cơn đau liên tục, có các cơn trội lên như điện giật, thậm chí khi mặc áo chạm vào vết thương khiến ông không chịu nổi. Trong suốt 3 năm đầu, ông đau đến mất ngủ nên sụt 20kg. Ông đã được điều trị bằng các thuốc giảm đau phối hợp bao gồm cả thuốc chống trầm cảm nhưng chỉ đáp ứng một phần nhỏ.
Cùng tình cảnh, ông P.V.G, 71 tuổi tại Hà Nội, có tiền sử đái tháo đường và tăng huyết áp suốt 10 năm qua, với đường máu khó kiểm soát. Hai năm trước, ông G. phát hiện mụn phỏng zona lan ra toàn bộ tay phải từ gáy xuống. Ba tuần sau, vết thương có dấu hiệu lành nhưng ông lại bị đau dữ dội như bỏng buốt, cực kỳ khó chịu khi chạm vào cánh tay. Ăn uống, tắm rửa, sinh hoạt đều rất khó khăn, thậm chí ông bị mất ngủ trầm trọng do đau và căng thẳng khiến tâm trạng ông rất chán nản, tiêu cực.
Tại Việt Nam, gần 2/3 người từ 60 tuổi có bệnh lý mạn tính, trong đó hơn phân nửa số người có nhiều bệnh nền cùng lúc. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng bệnh mạn tính đồng mắc là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc zona và nguy cơ này càng cao hơn khi bệnh nhân có nhiều bệnh lý đồng mắc.
Trường hợp trên chỉ là hai trong số nhiều người lớn tuổi có bệnh lý nền tại Việt Nam được chẩn đoán mắc zona thần kinh được chia sẻ bởi PGS. TS. BS CK2. Nguyễn Văn Liệu, Trưởng khoa Thần Kinh - Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tại hội thảo khoa học “Phối hợp đa chuyên khoa - Ngừa zona toàn diện”. Chuỗi hội thảo được tổ chức bởi Hội Lão Khoa Việt Nam, thu hút sự tham gia của hơn 500 cán bộ y tế từ các bệnh viện và hiệp hội y khoa tại Hà Nội và TP.HCM, cùng với sự đồng hành của GSK Việt Nam.
PGS. TS. BS CK2. Nguyễn Văn Liệu tại hội thảo
PGS Liệu cũng cho biết: “Hiện nay, việc điều trị đau thần kinh sau zona còn rất khó khăn do phần lớn phải điều trị đa mô thức, bệnh nhân phải gánh chịu các tác dụng phụ khiến chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng...
Zona cũng ảnh hưởng tiêu cực đến việc kiểm soát đường huyết. Người bệnh trên nền đái tháo đường sẽ có nguy cơ mắc bệnh zona và các biến chứng nặng hơn hoặc kéo dài hơn, như nhiễm khuẩn thứ phát, đau, chậm lành vết thương1. Trong khi đó, zona trên nền bệnh hô hấp mạn tính có thể làm tăng nặng các triệu chứng phổi tắc nghẽn mạn tính, khó thở, hoặc tăng tỷ lệ xảy ra đợt kịch phát .
Không chỉ có thể ảnh hưởng đáng kể đến cả tinh thần và thể chất, bệnh zona còn có thể gây ra gánh nặng y tế, tài chính và xã hội. Việc điều trị, đặc biệt với những biến chứng kéo dài, có thể kéo theo nhiều chi phí liên quan như thăm khám, chăm sóc ban đầu, điều trị nội ngoại trú, hay nằm viện kéo dài.
Tại hội thảo, PGS.TS. Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai tư vấn dự phòng tại các bệnh viện và cơ sở y tế: "Việc tiếp cận dự phòng sớm và phối hợp đa chuyên khoa đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân hiểu rõ nguy cơ và biến chứng tiềm ẩn của zona thần kinh, đặc biệt ở những người có bệnh lý nền. Khi được tư vấn đầy đủ kịp thời, bệnh nhân có thể chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng, cũng như tăng cường kiểm soát bệnh lý mạn tính hiệu quả hơn. Đây không chỉ là giải pháp giúp cải thiện chất lượng sống mà còn góp phần giảm gánh nặng lên hệ thống chăm sóc sức khỏe."
Theo các chuyên gia, việc tiếp cận dự phòng sớm và phối hợp đa chuyên khoa đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân hiểu rõ nguy cơ và biến chứng tiềm ẩn của zona thần kinh, đặc biệt ở những người có bệnh lý nền. Khi được tư vấn đầy đủ kịp thời, bệnh nhân có thể chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng, cũng như tăng cường kiểm soát bệnh lý mạn tính hiệu quả hơn. Đây không chỉ là giải pháp giúp cải thiện chất lượng sống mà còn góp phần giảm gánh nặng lên hệ thống chăm sóc sức khỏe.
