Ngôi nhà xuống cấp này là của một ông cụ họ Dương ở thôn Hoàng Liên Khê, Châu tự trị dân tộc Thổ Gia, Miêu Ân Thi, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Sống ở khu vực xa xôi hẻo lánh, gia đình ông Dương là một trong những hộ nghèo nhất thôn, phải xin trợ cấp hộ nghèo từ chính quyền địa phương.
Năm 2010, thôn Hoàng Liên Khê nằm trong dự án quy hoạch khu danh lam thắng cảnh của tỉnh Hồ Nam nên những hộ dân ở trong thôn đều phải di dời. Gia đình ông Dương nghe vậy thì rất vui mừng bởi khi đó, họ sẽ được một khoản tiền đền bù và có thể sống trong một ngôi nhà khang trang hơn. Tuy nhiên, mong ước này của họ lại bị trì hoãn vì một sự việc bất ngờ xảy đến.
Theo đó, trong quá trình phá dỡ, đội thi công phát hiện toàn bộ ngôi nhà xập xệ này đều được làm bằng gỗ Kim tơ nam mộc vàng. Kim tơ nam mộc là loại gỗ quý đặc biệt chỉ có ở Trung Quốc. Loại gỗ này có đặc điểm là cứng, bền và còn có khả năng chống mối mục, chống ăn mòn rất tốt dù được chôn sâu trong lòng đất trong hàng nghìn năm. Trong số các loại Kim tơ nam mộc, Kim tơ nam mộc vàng là quý giá hơn cả. Từ xa xưa, đây là loại gỗ dành riêng cho vua chúa, và các vương hầu ở Trung Quốc. Cũng đến lúc này, gia đình ông cụ trên mới biết ngôi nhà xập xệ mà mình đang sống quý giá hơn họ nghĩ.
Theo chia sẻ của gia chủ, ngôi nhà này được tổ tiên của ông xây dựng vào thời nhà Minh, tính đến thời điểm đó đã 400 năm tuổi. Thống kê cho thấy, toàn bộ công trình sử dụng hơn 100 mét khối gỗ Kim tơ nam mộc vàng. Trong đó, có hơn 30 cây nam mộc nguyên khối, cây lớn nhất có đường kính 50cm, hơn 1.000 năm tuổi.
Khi xem qua phả hệ, đội thi công còn biết được tổ tiên của ông cụ này là một vị quan nổi tiếng ở trong vùng. Tuy nhiên trải qua những biến động của thời đại, hậu duệ của vị quan này không còn duy trì được sự thịnh vượng của gia tộc.
Vì không thể biết rõ giá trị của ngôi nhà, chính quyền đã mời một chuyên gia khảo cổ học ở địa phương đến để thẩm định. Sau khi xem xét kỹ lưỡng, chuyên gia này cho biết căn nhà trên là một di vật văn hoá không thể phá dỡ, có giá trị khoảng 800 triệu NDT (hơn 2.800 tỷ đồng). Vì số tiền bồi thường vượt quá mức mà chính quyền có thể chi trả nên việc đền bù lại rơi vào bế tắc.
Sau khi được chuyên gia phổ biến kiến thức về sự quý giá của ngôi nhà, ông Dương đã quyết định tặng ngôi nhà cho nhà nước Trung Quốc quản lý. Hành động của ông được chính quyền hết lời ngợi khen. Để đáp lại tình cảm của họ, chính quyền thành phố Ân Thi cũng đã đặc biệt cấp cho gia đình ông cụ trên một ngôi nhà mới. Như vậy, mong ước được sống trong một ngôi nhà đầy đủ và tiện nghi hơn của họ cũng đã trở thành hiện thực.
Về ngôi nhà cổ trị giá 800 triệu NDT, năm 2013, nó được nhân viên của Bảo tàng tỉnh Hồ Nam chuyển đến Khu danh lam thắng cảnh Đồng Hương Ân Thi để bảo vệ đặc biệt. Được biết, riêng chi phí di dời ngôi nhà này đã lên tới gần 1 triệu NDT (hơn 3,5 tỷ đồng). Sau quá trình tu sửa, ngôi nhà cũng mở cửa đón khách tham quan, trước cửa treo dòng chữ "Nhà cổ Nam mộc". Cũng kể từ đó, nơi đây trở thành một trong những địa điểm thu hút khách du lịch của tỉnh Hồ Nam.
(Theo Sohu)
