Bước sang năm 2025, làn sóng sa thải (lay-off) vẫn là một nỗi lo sợ đối với bất kỳ ai trên thế giới, đặc biệt là khi trí tuệ nhân tạo - AI ngày càng được cải tiến mạnh mẽ. Để đón đầu làn sóng này và biến sự “bị động” thành “chủ động”, nhiều người đã nhanh chóng học thêm các kỹ năng mới để sẵn sàng tìm hướng đi khác cho bản thân. Vì vậy, chắc chắn sẽ không ít người trong chúng ta tò mò: Liệu ngành nghề nào sẽ ít khả năng bị sa thải nhất trong thời điểm hiện tại?
Khi đặt câu hỏi này cho chatbot nổi tiếng ChatGPT, bạn sẽ nhận được câu trả lời như sau:
1. An ninh mạng: Với sự gia tăng của các mối đe dọa trực tuyến trên toàn cầu, nhu cầu về chuyên gia an ninh mạng ngày càng cao. Theo báo cáo, mỗi năm có hơn 15.000 vị trí an ninh mạng được tuyển dụng.
2. Chăm sóc sức khỏe: Các công việc như bác sĩ, y tá và chuyên viên chăm sóc sức khỏe đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao và sự tương tác trực tiếp với bệnh nhân, khiến ngành nghề này khó bị thay thế bởi AI.
3. Giáo dục: Giáo viên và giảng viên đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt kiến thức và phát triển kỹ năng mềm cho học sinh, sinh viên. Đây là lĩnh vực mà AI chưa thể hoàn toàn đảm nhiệm.
4. Sáng tạo và nghệ thuật: Các ngành nghề như thiết kế, viết lách, âm nhạc và nghệ thuật yêu cầu sự sáng tạo và cảm xúc con người. Dù cho có thông minh thế nào, ít nhất trong thời điểm hiện tại, AI vẫn khó có thể tái tạo hoàn toàn những ý tưởng sáng tạo và cảm xúc đó.
5. Quản lý và lãnh đạo: Vai trò quản lý, lãnh đạo đòi hỏi khả năng ra quyết định chiến lược, tư duy phản biện và kỹ năng giao tiếp, những yếu tố mà AI chưa thể thay thế.
ChatGPT kết luận, mặc dù AI và tự động hóa có thể thay đổi nhiều khía cạnh của thị trường lao động, nhưng các ngành nghề trên vẫn giữ vai trò quan trọng và ít bị ảnh hưởng bởi làn sóng sa thải.
Trong khi đó, chatbot Grok của ông trùm công nghệ Elon Musk thì vừa đề xuất các ngành có tiềm năng, vừa phân tích rõ lý do tại sao đó vẫn là một ngành cần nhân lực vào bất kỳ thời điểm nào. Từ đó, người xem sẽ có thêm nhiều góc nhìn để so sánh và đưa ra lựa chọn tốt nhất cho bản thân.
Kết quả từ Grok cho hay, trong năm 2025, các ngành nghề ít bị lay-off (sa thải) nhất thường là những ngành có nhu cầu nhân lực cao, khó bị thay thế bởi tự động hóa hoặc trí tuệ nhân tạo (AI), và đáp ứng các nhu cầu thiết yếu của xã hội. Dựa trên xu hướng thị trường lao động và các dự báo gần đây, dưới đây là một số ngành nghề được đánh giá là ít bị ảnh hưởng bởi lay-off:
1. Ngành Y tế và Chăm sóc sức khỏe
Lý do: Nhu cầu chăm sóc sức khỏe luôn tăng, đặc biệt trong bối cảnh dân số già hóa và ý thức về sức khỏe ngày càng cao. Các công việc như bác sĩ, y tá, điều dưỡng, kỹ thuật viên xét nghiệm y học, và chuyên gia tâm lý ít bị thay thế bởi AI do yêu cầu sự đồng cảm, quyết định phức tạp, và tương tác trực tiếp với con người.
Một số vị trí ít bị lay-off:
- Bác sĩ chuyên khoa, y tá, điều dưỡng tại bệnh viện và viện dưỡng lão.
- Chuyên gia tâm lý, đặc biệt khi các vấn đề sức khỏe tâm lý ngày càng được chú trọng.
Xu hướng: Trong tương lai, ngành y tế tiếp tục cần nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực như chăm sóc người cao tuổi và sức khỏe tâm lý.
2. Ngành Công nghệ thông tin (CNTT) và Trí tuệ nhân tạo (AI) – Các vị trí chuyên môn cao
Lý do: Mặc dù một số công việc đơn giản trong CNTT như nhập liệu có nguy cơ bị thay thế, nhưng các vị trí đòi hỏi sáng tạo, tư duy chiến lược, và chuyên môn sâu vẫn rất "khát" nhân lực. Các lĩnh vực như AI, an ninh mạng, dữ liệu lớn (Big Data), và điện toán đám mây đang bùng nổ.
Một số vị trí ít bị lay-off:
- Kỹ sư AI, chuyên gia học máy (machine learning).
- Chuyên gia an ninh mạng, lập trình viên phát triển phần mềm.
- Kỹ sư dữ liệu, chuyên gia phân tích dữ liệu kinh doanh.
Xu hướng: Nhu cầu nhân lực CNTT tại Việt Nam dự kiến tăng mạnh, với các vị trí liên quan đến AI và bảo mật thông tin dẫn đầu.
3. Ngành Giáo dục và Đào tạo
Lý do: Giáo dục là lĩnh vực không thể thiếu, đặc biệt là các công việc đòi hỏi sự tương tác con người, phát triển tư duy phản biện, và kỹ năng xã hội. AI có thể hỗ trợ nhưng không thể thay thế hoàn toàn vai trò của giáo viên và nhà giáo dục.
Một số vị trí ít bị lay-off:
- Giáo viên, giảng viên đại học, đặc biệt trong các lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học).
- Chuyên gia đào tạo kỹ năng mềm, tư duy sáng tạo.
Xu hướng: Nhu cầu đào tạo nhân lực chất lượng cao và các chương trình giáo dục quốc tế tăng mạnh.
4. Ngành Dịch vụ chăm sóc sắc đẹp và sức khỏe cá nhân
Lý do: Xã hội hiện đại ngày càng chú trọng đến ngoại hình và sức khỏe cá nhân. Các công việc trong lĩnh vực này yêu cầu kỹ năng thực hành, sáng tạo, và sự tương tác trực tiếp, khó bị thay thế bởi công nghệ.
Một số vị trí ít bị lay-off:
- Chuyên gia làm tóc, thợ spa, chuyên gia tư vấn thẩm mỹ.
- Huấn luyện viên cá nhân (personal trainer), chuyên gia dinh dưỡng.
Xu hướng: Ngành làm đẹp và chăm sóc sức khỏe cá nhân dự kiến tiếp tục phát triển mạnh, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu cải thiện chất lượng cuộc sống tăng cao.
5. Ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng
Lý do: Sự phát triển của thương mại điện tử và hội nhập kinh tế toàn cầu khiến ngành logistics trở thành một trong những lĩnh vực quan trọng nhất. Các vị trí đòi hỏi kỹ năng quản lý, tối ưu hóa quy trình, và sử dụng công nghệ hiện đại ít bị lay-off.
Một số vị trí ít bị lay-off:
- Kỹ sư tự động hóa trong logistics, chuyên gia quản lý chuỗi cung ứng.
- Nhân viên quản lý kho bãi thông minh, chuyên viên phân tích dữ liệu logistics.
Xu hướng: Ngành logistics tại Việt Nam cần thêm hàng trăm ngàn nhân lực chuyên nghiệp để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng.
6. Ngành Năng lượng tái tạo và Kinh tế xanh
Lý do: Xu hướng chuyển đổi sang năng lượng bền vững và kinh tế xanh đang tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới. Các công việc trong lĩnh vực này yêu cầu kiến thức chuyên môn và kỹ năng ứng dụng công nghệ cao, ít bị ảnh hưởng bởi lay-off.
Một số vị trí ít bị lay-off:
- Kỹ sư năng lượng tái tạo, chuyên gia phát triển dự án năng lượng mặt trời, gió.
- gia nghiên cứu và phát triển các giải pháp thân thiện với môi trường.
Xu hướng: Chính phủ Việt Nam đang thúc đẩy mạnh mẽ ngành năng lượng tái tạo, tạo ra nhiều cơ hội việc làm.
7. Ngành Sáng tạo và Nghệ thuật
Lý do: Các công việc liên quan đến sáng tạo nghệ thuật, thiết kế, và nội dung số đòi hỏi trí tuệ cảm xúc, tư duy độc đáo, và khả năng giao tiếp con người – những yếu tố mà AI khó thay thế.
Một số vị trí ít bị lay-off:
- Nhà thiết kế đồ họa số, nhà văn, nhạc sĩ.
- Chuyên gia sáng tạo nội dung (content creator), nhà sản xuất phim, video.
Xu hướng: Ngành sáng tạo tiếp tục phát triển mạnh, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu nội dung số trên mạng xã hội và nền tảng trực tuyến tăng cao.
Lưu ý để giảm nguy cơ bị sa thải trong bất kỳ ngành nghề nào:
- Phát triển kỹ năng mềm: Giao tiếp, tư duy phản biện, làm việc nhóm, và khả năng thích nghi là những yếu tố giúp bạn nổi bật trong môi trường làm việc.
- Học tập suốt đời: Liên tục cập nhật kiến thức mới, đặc biệt là các kỹ năng liên quan đến công nghệ và tự động hóa, để không bị tụt hậu.
- Chuyển đổi linh hoạt: Nếu ngành nghề hiện tại có nguy cơ cao, hãy cân nhắc học thêm kỹ năng mới để chuyển đổi sang các lĩnh vực có triển vọng hơn.
- Tập trung vào các vị trí đòi hỏi sự sáng tạo và tương tác con người: Những công việc này thường ít bị thay thế bởi AI hoặc tự động hóa.
Cuối cùng, Grok đưa ra lời khuyên: Dù chọn ngành nào, để giảm nguy cơ bị lay-off, bạn nên không ngừng học hỏi và nâng cấp kỹ năng, đặc biệt là các kỹ năng liên quan đến công nghệ và tư duy sáng tạo. Trong bối cảnh năm 2025, sự linh hoạt và khả năng thích nghi sẽ là yếu tố then chốt để duy trì sự nghiệp ổn định.
*Nội dung bài viết là câu trả lời của AI, không phản ánh quan điểm của người viết.
