K+ kinh doanh ra sao trước khi đóng đại lý, dừng bán gói thuê bao?

Truyền hình K+ đã cắt hầu hết dịch vụ, hiện chỉ duy trì ứng dụng OTT. Ảnh: Kplus.

Ngày 4/10, K+ bất ngờ thông báo đóng gần như toàn bộ hệ thống cửa hàng K+ Store trên cả nước. Động thái này đồng nghĩa với việc kênh truyền hình này sẽ chấm dứt kênh bán hàng truyền thống đã duy trì suốt hơn một thập kỷ, chỉ còn tập trung vào mảng dịch vụ OTT qua ứng dụng và website.

Dù nhà đài sau đó đã trấn an rằng việc gia hạn thuê bao vẫn diễn ra “bình thường”, đây vẫn là bước thu hẹp đáng kể trong hoạt động kinh doanh của thương hiệu từng được xem là biểu tượng của truyền hình trả tiền tại Việt Nam.

Việc K+ thu hẹp hoạt động bán hàng truyền thống cũng được xem là dấu hiệu cho thấy sức ép tài chính ngày càng lớn trong bối cảnh cuộc cạnh tranh về bản quyền thể thao và chi phí nội dung ngày càng khốc liệt.

Áp lực cạnh tranh gay gắt từ đối thủ

Tại Việt Nam, Công ty Truyền hình số vệ tinh Việt Nam (VSTV) là đơn vị sở hữu Truyền hình K+.

Thành lập năm 2009, VSTV là công ty liên doanh của Tổng công ty truyền hình cáp Việt Nam (VTVcab) và Canal+ (Pháp). Đến năm 2013, phần vốn góp vào VSTV của VTVcab được chuyển giao về VTV quản lý. VSTV có vốn điều lệ 20,1 triệu USD, trong đó VTV nắm 51%, tương đương 10,2 triệu USD, đài truyền hình Canal+ của Pháp nắm 49% còn lại.

Ngoài trụ sở chính đặt tại Hà Nội, VSTV đã mở 20 cửa hàng giới thiệu sản phẩm trên cả nước và triển khai hệ thống gồm gần 2.000 đại lý trên khắp toàn quốc.

Xuất phát điểm vào năm 2009 với một gói thuê bao duy nhất gồm 23 kênh chủ yếu là các kênh trong nước và một số ít kênh quốc tế không mấy hấp dẫn, VSTV đã mở rộng cho người xem hơn 100 kênh truyền hình trong nước và quốc tế hấp dẫn trên 2 nền tảng DTH và Internet và có 5 kênh K+ tự sản xuất theo ủy quyền của VTV (K+Sport1, K+Sport2, K+Ciné, K+Life, K+Kids).

Ngoài hạ tầng DTH và Internet của VSTV, các kênh K+ từng được phân phối trên tất cả hạ tầng của các đơn vị cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền trên cơ sở đồng phân phối hoặc bán buôn (VTVcab, SCTV, FPT, Viettel, My TV, TMS, Clip TV...).

VSTV gia nhập thị trường khi truyền hình cáp đã chiếm 70% thị phần. Ảnh: T.L.

Giai đoạn 2009-2015, VSTV gia nhập thị trường khi truyền hình cáp đã chiếm 70% thị phần, tâm lý dùng truyền hình miễn phí ăn sâu, cạnh tranh gay gắt giữa 3 đơn vị cung cấp dịch vụ truyền hình qua vệ tinh. Dù gặp nhiều khó khăn, kết quả hoạt động kinh doanh của công ty vẫn tăng trưởng đều qua các năm và đã đạt điểm hòa vốn trước lãi vay và chi phí tài chính (EBITDA) vào tháng 6/2015 theo đúng cam kết giữa các chủ đầu tư.

Song báo cáo của VTV lại cho biết VSTV đã ghi nhận tình trạng thua lỗ liên tục trong suốt 6 năm liền. Năm 2009, mức lỗ trước lãi vay là 59,5 tỷ đồng và nhanh chóng tăng lên trong giai đoạn sau, dao động từ 154 tỷ đến hơn 400 tỷ đồng mỗi năm (nếu tính cả chi phí lãi vay, con số này vào khoảng 59-453 tỷ đồng/năm).

Đáng chú ý, dù từng tuyên bố đạt điểm hòa vốn vào giữa năm 2015, kết thúc năm tài chính này, K+ vẫn lỗ 11 tỷ đồng trước lãi vay. Tính đến cuối năm 2015, lỗ lũy kế của doanh nghiệp này đã tiến sát mốc 2.000 tỷ đồng, cho thấy mô hình kinh doanh truyền hình trả tiền của K+ vẫn chưa thể tạo ra lợi nhuận bền vững sau nhiều năm hoạt động.

Các năm 2015-2017 được coi là giai đoạn khó khăn với truyền hình trả tiền với sự cạnh tranh khốc liệt về giá giữa các đơn vị kinh doanh dịch vụ truyền hình. VSTV buộc phải thay đổi chiến lược kinh doanh, cơ cấu lại các gói thuê bao với mức phí thấp hơn (cơ cấu lại gói 230.000 đồng/tháng và 95.000 đồng/tháng thành một gói duy nhất 125.000 đồng/tháng), tối ưu doanh thu từ nhiều nguồn (bao gồm cả quảng cáo), tiếp tục đầu tư vào nội dung để tạo khác biệt.

Giai đoạn 2017-2019, trước sự cạnh tranh trên thị trường cùng thói quen xem truyền hình thay đổi mạnh mẽ với sự phát triển của truyền hình Internet, VSTV tập trung chiến lược đầu tư vào nội dung và chuyển hướng tận dụng tối đa các hạ tầng truyền dẫn (thông qua hợp tác với các đơn vị cung cấp dịch vụ truyền hình, của các công ty viễn thông, mạng kỹ thuật số YouTube…) để phân phối các nội dung độc quyền, tối ưu hóa nguồn thu từ các bản quyền.

Sau giai đoạn sụt giảm doanh thu vào các năm 2016-2017, kết quả hoạt động kinh doanh của công ty đã đạt sự tăng trưởng trở lại vào năm 2018-2019, phù hợp với chiến lược phát triển trong kế hoạch kinh doanh 5 năm mà hai chủ đầu tư là VTV và Canal+ đã thống nhất.

“Nạn nhân” của Covid-19

Bước sang năm 2020, việc kinh doanh bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Trên thực tế, một trong những hậu quả chính của việc đại dịch này lan rộng là việc hủy, tạm hoãn hoặc lùi lại lịch thi đấu của một số sự kiện thể thao quan trọng dự kiến diễn ra vào năm 2020.

Thuê bao DTH của VSTV bị giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm 2020 mặc dù có các chương trình khuyến mại tăng cường và các nội dung hay không phải là nội dung thể thao. Doanh thu quảng cáo cũng giảm mạnh cho toàn bộ giai đoạn không có trận đấu nào thuộc khuôn khổ Giải bóng đá Ngoại hạng Anh (EPL) hay UEFA Champions League. Các cơ hội phát triển việc hợp tác với đối tác là các đơn vị cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền cũng bị chậm trễ.

Thêm vào đó, các viễn cảnh kinh tế không ổn định do có đại dịch khiến người tiêu dùng cẩn trọng hơn trong việc chi tiêu, đặc biệt cho việc giải trí.

Hoạt động kinh doanh của VSTV tiếp tục chịu ảnh hưởng trong năm 2021 khi hoạt động bán hàng trực tiếp thông qua các cửa hàng giới thiệu sản phẩm và đại lý bị ảnh hưởng do quy định giãn cách xã hội tại nhiều tỉnh thành.

Truyền hình K+ thất thu trong thời kỳ đại dịch khi các giải đấu thể thao bị trì hoãn. Ảnh: Kplus.

Năm 2020, VSTV ghi nhận doanh thu thuần 1.055 tỷ đồng, giảm 9% và báo lỗ sau thuế 265 tỷ đồng, tăng gần 8%.

Sang năm 2021, doanh thu chỉ tăng nhẹ 2% lên 1.071 tỷ đồng, trong khi lỗ trước thuế phình to lên 342 tỷ đồng, cao hơn gần 30% so với năm trước đó.

Tính đến ngày 31/12/2021, VSTV vẫn trong tình trạng thua lỗ kéo dài, chủ yếu do khó khăn nội tại và cạnh tranh khốc liệt từ thị trường truyền hình trả tiền khiến lỗ lũy kế vượt 3.895 tỷ đồng.

Để tháo gỡ khó khăn và thích ứng với các xu hướng phát triển mới của lĩnh vực truyền hình trả tiền, VSTV đã có một số thay đổi quan trọng trong năm 2021.

Trong đó, công ty đầu tư mua nhiều phim điện ảnh và phim truyền hình đặc sắc của Việt Nam, châu Á và thế giới. VSTV cũng đầu tư sản xuất phim truyền hình nguyên bản dưới thương hiệu K+ Original để phát sóng độc quyền trên các kênh K+, đồng thời mua nhiều nội dung thể thao khác để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người xem.

Công ty cũng đã cơ cấu lại gói kênh K+ theo hướng chuyên biệt hóa để tăng tính nhận diện cho từng kênh (K+Sport1, K+Sport2, K+Cine, K+Life) và đầu tư sản xuất kênh K+Kids với thông điệp K+ đáp ứng nhu cầu xem truyền hình của cả gia đình.

Bên cạnh việc tiếp tục phát sóng độc quyền giải EPL, VSTV đã mua bản quyền Giải Võ thuật đỉnh cao thế giới (UFC) và giải đua xe công thức 1 (F1) cũng như giải quần vợt Australian Open nhằm đa dạng hóa hơn nữa các nội dung thể thao.

Công ty cũng triển khai việc bán hàng trên các sàn thương mại điện tử như Lazada, Shopeе, hệ thống cửa hàng Thế Giới Di Động… Tuy vậy, hoạt động kinh doanh trong các năm cũng không mấy khả quan.

Đến tháng 7 năm nay, thông tin K+ sắp rút khỏi Việt Nam lan truyền trên mạng xã hội. Nguồn cơn xuất phát từ việc Canal+ cân nhắc rút khỏi thị trường Việt Nam vì khoản lỗ "đã trở nên đáng kể" và "chưa thấy giải pháp khả thi", theo DecodeTV.

Không lâu sau đó, hàng loạt nhân viên của K+ thông báo nghỉ việc. Gần nhất, BLV Huy Phước và MC Yến Nhi đã rời đài. Đầu mùa giải, hàng loạt nhân sự quen mặt với khán giả Ngoại hạng Anh như Xuân Mai, Hải Linh, Hải Thanh cũng không còn cộng tác với đài.