Thời gian gần đây, món lòng se điếu – một món ăn với hương vị giòn ngọt, béo ngậy – đã trở thành tâm điểm của nhiều cuộc tranh cãi trong cộng đồng ẩm thực. Đặc biệt một số thông tin về nguồn gốc và chất lượng của món ăn này đã khiến nhiều người tiêu dùng lo lắng. Vậy lòng se điếu là gì và vì sao món ăn này lại đắt đỏ?
Theo dân gian, lòng se điếu là một loại lòng đặc biệt của con lợn, không giống như các loại lòng thông thường mà chúng ta thường gặp trong các bữa ăn. Loại lòng này chỉ có ở những con lợn cái sống lâu năm và gầy yếu, khi đó lớp lòng bên trong sẽ có hình dạng giống như những chiếc ống se điếu mà người ta hay dùng để hút thuốc lào.
Bên cạnh đó cũng có người cho rằng lòng se điếu thực chất là đoạn lòng của những con lợn gặp vấn đề về sức khỏe hoặc có đột biến, loại lòng này có đặc điểm nổi bật là sự giòn giòn, béo ngậy nhưng không ngấy, mang lại cảm giác đặc biệt khi thưởng thức. Sở dĩ nó được gọi là "se điếu" vì hình dạng của lòng giống như những chiếc ống se điếu, với lớp màng bên ngoài dày và các gân nổi rõ.
Trên thị trường, giá của 1 kg lòng se điếu có thể đạt tới vài triệu đồng. Dù đắt đỏ vậy nhưng vẫn có người dám chi để thưởng thức món ăn này. Tuy nhiên, một trong những vấn đề gây tranh cãi lớn nhất những ngày gần đây là nghi ngờ về nguồn gốc của lòng se điếu. Một số người dùng mạng xã hội, trong đó có cả đầu bếp nổi tiếng, cho rằng có khả năng một số quán ăn đang nhập khẩu lòng se điếu từ nước ngoài và thực chất đây là lòng lợn bình thường được "phù phép" bởi hóa chất để trở thành lòng se điếu, điều này đã dấy lên lo ngại về chất lượng và an toàn thực phẩm. Trên các bài đăng chủ đề về lòng se điếu, nhiều người dùng mạng xã hội nhận là gia đình làm lò giết mổ hàng chục năm nhưng chưa bao giờ hoặc rất hiếm khi bắt gặp những con lợn có lòng se điếu.
Không chỉ lòng se điếu mà nội tạng động vật nói chung dù rất hấp dẫn với nhiều người nhưng cần ăn có liều lượng. Có những người cần hạn chế không nên ăn. Ảnh minh họa.
Trao đổi với Vietnamnet bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm Oxy cao áp Việt Nga (Bộ Quốc phòng) hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào xác nhận lòng se điếu (còn gọi là lòng xe điếu) có giá trị dinh dưỡng vượt trội, tốt với sức khỏe hơn lòng non thông thường.
100g lòng lợn nói chung cung cấp 100-150 kcal, 7,2-22g protein, 1,3g chất béo và các vi chất như sắt, kẽm, vitamin B12. Tuy nhiên, hàm lượng cholesterol cao gần 400mg/100g.
Sự "vượt trội" của lòng se điếu chủ yếu nằm ở kết cấu và hương vị, không phải thành phần dinh dưỡng. Giá cao và tính khan hiếm nên nhiều người nghĩ rằng loại thực phẩm này "bổ hơn".
Trong khi đó, Phó giáo sư Nguyễn Anh Tuấn - Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) cho rằng, lòng động vật có thể chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như protein, vitamin (như vitamin B12) và khoáng chất (sắt, kẽm). Tuy nhiên, lòng se điếu hay các bộ phận nội tạng của lợn nói chung đều có hàm lượng mỡ cao và chứa cholesterol. Việc tiêu thụ quá nhiều mỡ và cholesterol có thể gây tăng cholesterol máu, dẫn tới bệnh tim mạch cùng các vấn đề sức khỏe khác. Theo Phó giáo sư Tuấn, người khỏe mạnh chỉ nên ăn lòng 1 lần/tuần với khối lượng khoảng 70-80g.
Ngoài ra, lòng lợn có nguy cơ chứa các chất gây ô nhiễm từ thức ăn hoặc môi trường, ký sinh trùng, đặc biệt khi con vật không được nuôi và chế biến đúng cách. Người tiêu dùng cần ưu tiên nguồn cung uy tín, tránh sản phẩm trôi nổi, đặc biệt trên các nền tảng trực tuyến.
Bác sĩ Hoàng lo ngại sự phổ biến bất thường của lòng se điếu trên thị trường, trái ngược với độ hiếm tự nhiên có nguy cơ gian lận thương mại. Các sản phẩm giả mạo, tẩm hóa chất độc hại không chỉ đánh lừa người tiêu dùng mà còn gây nguy cơ ngộ độc, tổn thương tiêu hóa, thậm chí ung thư nếu tích tụ lâu dài. Việc phân biệt thật - giả bằng cảm quan cực kỳ khó, ngay cả với các đặc điểm như độ đàn hồi, màu sắc hay kết cấu.
Hà Nội kiểm tra cơ sở quay clip khoe cỗ lòng se điếu dài 40mĐỌC NGAYĂn lòng nếu không được làm sạch và làm chín kỹ có thể khiến người ăn bị nhiễm các vi khuẩn, ký sinh trùng, giun sán từ vật chủ là lợn. Ngoài ra, trong lòng của một số động vật có chứa vi khuẩn E.Coli và các vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy, tả, lỵ, thương hàn.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Ninh - Trung tâm khám và tư vấn dinh dưỡng, Viện Y học ứng dụng Việt Nam chia sẻ với Tuổi Trẻ những người khỏe mạnh chỉ nên ăn lòng 1-2 lần/tháng, mỗi lần từ 70-80g. Đảm bảo lòng đã làm sạch và nấu chín.
Tuyệt đối không ăn các loại lòng không rõ nguồn gốc xuất xứ, dễ có những chất bảo quản hoặc tẩy rửa bằng hóa chất không tốt cho sức khỏe.
Sở An toàn thực phẩm Tp.HCM đang tiến hành kiểm tra nguồn gốc và xét nghiệm mẫu lòng se điếu để xác định chất lượng của sản phẩm đang gây tranh cãi này.
Cụ thể, ngày 6/5, bà Phạm Khánh Phong Lan - Giám đốc Sở An toàn thực phẩm Tp.HCM cho biết, Sở đang tiến hành kiểm tra truy xuất nguồn gốc, lấy mẫu kiểm nghiệm sản phẩm lòng se điếu hay còn gọi lòng hai da, lòng xe điếu xem có phát hiện phụ gia hay không.
Theo lãnh đạo Sở An toàn thực phẩm, từ trước tới nay các cơ quan chỉ tập trung các sản phẩm như thịt và cá sản phẩm khác, chưa quan tâm tới lòng se điếu.
Trúc Chi (t/h)
