Nấm kim châm là món ăn quen thuộc trong nhiều bữa cơm gia đình. Với vị ngọt thanh, giòn nhẹ, loại nấm này thường được dùng trong các món lẩu, xào, hấp hay cuộn thịt, vừa ngon lại dễ chế biến. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài trắng trẻo, sạch sẽ, không ít loại nấm kim châm trôi nổi trên thị trường đang bị tẩm formaldehyde – một chất độc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Formaldehyde vốn là chất bảo quản dùng trong công nghiệp, có khả năng ức chế vi khuẩn và nấm mốc, kéo dài thời gian bảo quản thực phẩm và khiến bề mặt trở nên bắt mắt hơn. Vốn dĩ formaldehyde vẫn tồn tại như 1 thành phần tự nhiên trong rau quả, thực phẩm nhưng hàm lượng nhỏ thì vẫn nằm trong phạm vi an toàn. Song, nhiều nơi lạm dụng formaldehyde để bảo quản đồ ăn - trong đó có nấm kim châm - để giúp chúng trông tươi lâu, không bị úa vàng, thối rữa nhanh dù để nhiều ngày nên mới thành có hại.
Điều đáng lo ngại là formaldehyde bị cơ thể hấp thụ rất chậm, nếu tích tụ lâu dài có thể gây rối loạn tiêu hoá, tổn thương gan thận, thần kinh và đặc biệt làm tăng nguy cơ ung thư. Với những người có cơ địa nhạy cảm như trẻ nhỏ, người già hoặc phụ nữ mang thai, việc ăn phải thực phẩm chứa formaldehyde còn có thể gây ra các phản ứng cấp tính như buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng dữ dội.
5 dấu hiệu giúp nhận biết nấm kim châm có thể chứa formaldehyde
Theo cảnh báo từ các chuyên gia và Cục An toàn thực phẩm, người tiêu dùng hoàn toàn có thể nhận biết nấm bị tẩm hóa chất thông qua một vài đặc điểm bên ngoài.
1. Màu sắc trắng tinh bất thường
Nấm kim châm sạch thường có màu trắng ngà hoặc hơi ngả vàng, nhìn tự nhiên, không đều màu hoàn toàn. Nếu bạn thấy nấm trắng tinh như vừa được “tẩy trắng”, sáng loáng đều từ gốc đến ngọn, thậm chí hơi ánh xanh nhẹ thì đây có thể là dấu hiệu cho thấy nấm đã được xử lý qua hóa chất, trong đó có formaldehyde. Loại hóa chất này thường khiến nấm trở nên “đẹp không tì vết”, trong khi nấm sạch luôn có chút ngả màu hoặc vết nâu nhẹ ở phần gốc.
2. Không có mùi hoặc có mùi hắc
Nấm tươi sạch thường có mùi thơm nhẹ, dễ chịu đặc trưng của nấm. Nhưng nấm bị tẩm formaldehyde có thể không có mùi gì hoặc tệ hơn là có mùi hăng, hắc nhẹ như thuốc sát trùng. Điều này là do formaldehyde vốn là chất dùng trong công nghiệp, có mùi khá rõ nếu không được khử hoàn toàn. Khi đi chợ hoặc siêu thị, nếu bạn đưa nấm lên ngửi mà thấy mùi lạ, nên tránh mua dù hình thức có đẹp đến đâu.
3. Độ giòn và đàn hồi khác thường
Một mẹo khác để nhận biết là dùng tay ấn thử. Nấm sạch thường mềm mại, có độ đàn hồi nhẹ khi bóp. Nhưng nếu bạn sờ vào thấy nấm hơi khô, thân giòn và dễ gãy, không có cảm giác mềm sống như nấm tươi thì đó có thể là loại đã qua xử lý bảo quản. Formaldehyde giúp kéo dài tuổi thọ của nấm, khiến nấm cứng hơn, lâu hỏng nhưng cũng mất đi độ mềm tự nhiên.
4. Ngâm nước bị đổi màu hoặc có mùi lạ
Đây là cách kiểm tra đơn giản nhưng rất hiệu quả nếu bạn đã mua nấm về nhà. Hãy ngâm nấm kim châm trong nước sạch khoảng 10–15 phút. Nếu nước bị đổi màu – có thể ngả đục, vàng hoặc xuất hiện mùi hóa chất thì rất có thể nấm đã bị ngâm qua formaldehyde. Với nấm sạch, nước ngâm thường vẫn trong hoặc hơi đục nhẹ nhưng không có mùi bất thường.
5. Để lâu vẫn tươi bất thường
Nấm kim châm tươi tự nhiên có thời gian bảo quản khá ngắn, thường chỉ giữ được độ tươi từ 5 đến 7 ngày nếu được bảo quản đúng cách trong ngăn mát tủ lạnh. Nếu bạn thấy loại nấm mình mua để cả tuần vẫn trắng tinh, không thâm gốc, không úa lá hay mềm nhũn thì nên tự đặt dấu hỏi. Bởi vì nấm để được lâu bất thường mà hình thức vẫn đẹp y nguyên thường là nhờ chất bảo quản – trong đó formaldehyde là một nghi phạm phổ biến.
Làm sao để chọn được nấm kim châm an toàn?
Nấm kim châm thuộc nhóm thực phẩm dễ bị bảo quản bằng hóa chất, dễ bám bụi và vi khuẩn nếu không sơ chế đúng cách. Dưới đây là 5 cách giúp bạn làm sạch nấm kim châm hiệu quả hơn, bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.
1. Ngâm nấm trong nước vo gạo
Một trong những mẹo dân gian đơn giản và được nhiều người tin dùng là ngâm nấm trong nước vo gạo – đặc biệt là nước vo lần 2. Các enzyme và cặn trong nước vo gạo có thể giúp làm sạch bụi bẩn, đồng thời hỗ trợ loại bỏ phần nào tồn dư hóa chất bảo quản nếu có. Ngâm khoảng 10–15 phút rồi rửa lại với nước sạch là có thể yên tâm chế biến.
2. Ngâm với nước muối loãng
Đây là cách đơn giản, phổ biến và dễ làm nhất trong gian bếp gia đình. Cho một ít muối vào thau nước, khuấy tan rồi cho nấm vào ngâm khoảng 5–10 phút. Nước muối không chỉ làm sạch nấm mà còn hỗ trợ kháng khuẩn, hạn chế mùi hăng, giúp nấm trắng và ngon hơn khi nấu.
3. Rửa bằng nước pha giấm loãng
Một lựa chọn khác cho người kỹ tính là dùng giấm ăn pha loãng để rửa nấm. Tính acid nhẹ của giấm giúp trung hòa vi khuẩn và hỗ trợ khử mùi nấm kim châm. Tuy nhiên, bạn không nên ngâm lâu – chỉ nên rửa nhanh tay rồi xả lại với nước sạch để tránh ảnh hưởng đến hương vị tự nhiên của nấm.
4. Trụng sơ nấm qua nước sôi
Nếu bạn muốn yên tâm hơn trước khi nấu, đặc biệt khi nghi ngờ nấm có thể bị xử lý bằng formaldehyde, hãy trụng sơ qua nước sôi khoảng 10–15 giây. Cách này giúp loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và phần nào hóa chất bám bên ngoài. Sau đó, để ráo rồi đem xào, nấu, ăn lẩu đều được mà không bị bở nát.
5. Dùng bột baking soda pha nước để rửa
Nếu nhà có sẵn baking soda, bạn có thể pha một thìa nhỏ vào nước để rửa nấm. Baking soda là chất làm sạch tự nhiên, có khả năng loại bỏ dư lượng thuốc trừ sâu, vi khuẩn, bụi bẩn khá hiệu quả. Sau khi ngâm khoảng 5–7 phút, nhớ rửa lại bằng nước sạch 1–2 lần để đảm bảo an toàn.
Nguồn: Tổng hợp
