Theo cuộc khảo sát của Giáo sư Joyce Marterer đến từ Đại học Harvard, nguyên nhân sâu xa của trạng thái “giậm chân tại chỗ” xuất phát từ những thói quen nhỏ thường ngày của chúng ta. Những thói quen này tưởng chừng đơn giản, nhưng lại tác động rất nhiều đến kết quả chung hơn chúng ta nghĩ. Nếu làm việc vất vả mãi vẫn không có kết quả, thậm chí cảm thấy mọi việc mình làm đều không suôn sẻ, hãy xem liệu bạn có mắc phải những thói quen dưới đây không!
1. Sự do dự
Điều nguy hiểm hơn cả sự liều lĩnh là sự thiếu quyết đoán. Những người hay do dự khi đứng trước cơ hội, thường dễ bị những người quyết đoán loại khỏi cuộc đua, bất kể họ có năng lực đến đâu. Nghiên cứu của Harvard chỉ ra rằng, những người do dự thường bỏ lỡ cơ hội vì họ sợ mắc lỗi. Như câu nói nổi tiếng của nhà Toán học Alfred North Whitehead: "Sợ mắc sai lầm chính là thứ hủy hoại sự tiến bộ" đã chỉ ra cái bẫy tâm lý này.
2. Sự trì hoãn:
Sự lười biếng và thói quen né tránh, trì hoãn vấn đề chính là nguyên nhân chính dẫn đến việc bạn lên rất nhiều kế hoạch nhưng không thực hiện được bao nhiêu. Những người hay trì hoãn thường tự làm tê liệt bản thân bằng cái cớ "sẽ làm vào ngày mai", nhưng họ lại rơi vào vòng luẩn quẩn: Cảm thấy tội lỗi, rồi lo lắng và lại trì hoãn nhiều hơn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hạch hạnh nhân (amygdaloid) trong não - đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và điều chỉnh cảm xúc - của những người hay trì hoãn sẽ tạo ra cơ chế tránh né căng thẳng, làm tê liệt các chức năng điều hành của họ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự thất bại.
3. Sự hứng thú trong 3 phút
“Sự hứng thú trong 3 phút” là thuật ngữ dùng để chỉ những người chỉ yêu thích một thứ gì đó, hay quyết tâm làm điều gì chỉ trong thời gian ngắn hạn. Khi sự hứng thú nhanh chóng qua đó, họ lại để mọi thứ dang dở và hầu như không mang lại kết quả gì. Ví dụ như việc bỗng dưng muốn học đàn, hay đột nhiên muốn giảm cân…
Nghiên cứu cũng nhấn mạnh, 80% thất bại đến từ việc bỏ cuộc giữa chừng. Cơ chế phản hồi tức thời của não bộ con người khiến sự kiên trì trở nên phản tác dụng. Khoa học thần kinh đã xác nhận, chỉ khi vượt qua "giới hạn của sự thất vọng" khi chưa thu được thành quả ngay bước đầu, thì não bộ mới tiếp tục sản sinh endorphin - chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ có vai trò tạo ra cảm xúc tích cực, giúp bạn giữ được sự kiên trì và thành công lâu dài.
4. Tự giới hạn bản thân
Giáo sư Joyce Marterer cho rằng những suy nghĩ tự ti như: "Tôi không thể làm được" sẽ làm giảm tiết dopamine và hình thành nên cảm giác bất lực. Kết quả chụp ảnh thần kinh (Neuroimaging) cho thấy những người tự giới hạn bản thân có hoạt động ở hạch nền giảm, ý chí hành động bị kìm hãm và cuối cùng họ rơi vào vũng lầy: kỳ vọng thấp, dẫn đến không đầu tư vào điều đó và kéo theo thành tích thấp.
5. Sự tin cậy vào lời bào chữa
Khi bạn đưa ra lời bào chữa cho những sai lầm mà bản thân mắc phải, não giải phóng cortisol để giải tỏa lo lắng, tạo thành một vòng lặp nguy hiểm: tìm lý do bào chữa, tạo ra sự thoải mái tạm thời và khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Khoa học quản lý thần kinh chỉ ra rằng, phần vỏ não trước trán lưng bên (khu vực ra quyết định) của những người thích bào chữa sẽ ít hoạt động hơn đáng kể so với những người hành động thực tế.
6. Từ chối học hỏi:
Khả năng chống cự khi học điều mới thực chất là kết quả của bản năng tiết kiệm năng lượng của não. Trong đó, mạng lưới chế độ mặc định chống lại sự hình thành các kết nối thần kinh mới. Giáo sư Joyce Marterer chỉ ra rằng, việc học liên tục có thể làm tăng thể tích hồi hải mã (một cấu trúc quan trọng của não bộ, có tác dụng cải thiện khả năng ghi nhớ) lên 2% mỗi năm, trong khi những người trì trệ sẽ mất 0,5% chất xám ở vỏ não trước trán mỗi năm.
Giải pháp: Theo các chuyên gia, đây là những nguyên nhân mà chúng ta có thể thay đổi thông qua quá trình rèn luyện. Cụ thể, bạn có thể rèn luyện khả năng dẻo dai của não bằng các phương pháp như thiền định để định hình lại thùy trước trán. Phương pháp giúp dần dần hình thành thói quen nhỏ, cải thiện hành động 1% mỗi ngày. Ngoài ra, hãy nhớ rằng não của bạn giống như một cơ bắp, vì thế nên có một thuật ngữ gọi là “trí nhớ cơ bắp”. Bạn càng thúc đẩy sự phát triển của não bộ thì nó càng trở nên mạnh mẽ hơn, càng làm nhiều thói quen tốt và từ bỏ thói quen xấu thì não sẽ càng ghi nhớ và thực hiện một cách nhuần nhuyễn hơn.
(Theo Toutiao)
