Một vụ việc đau lòng vừa xảy ra khiến nhiều người giật mình: một người đàn ông 42 tuổi ở Trung Quốc bất ngờ đột quỵ rồi tử vong. Điều khiến bác sĩ sốc là anh ta không hút thuốc, không uống rượu nhưng lại có một “sát thủ giấu mặt” trong thực đơn hằng ngày: đồ chiên rán .
Sáng ăn quẩy, trưa gà rán, tối xiên chiên… thói quen này kéo dài hơn 10 năm, khiến anh mắc béo phì và mỡ máu cao từ khi còn trẻ. Cho đến một ngày, anh ngã quỵ, được chẩn đoán nhồi máu não cấp tính (đột quỵ thiếu máu não) và dù được cấp cứu khẩn cấp, vẫn không qua khỏi.
Theo tạp chí Tim Mạch (Mỹ) , người ăn đồ chiên rán mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ cao hơn 28% so với người bình thường. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thậm chí đã xếp chất béo chuyển hóa (trans fat), sản phẩm sinh ra từ dầu chiên nhiều lần, vào nhóm “độc chất chuyển hóa chết người” , mỗi năm cướp đi hơn 500.000 sinh mạng .
Các chuyên gia cảnh báo ở Việt Nam, số ca đột quỵ não đang trẻ hóa nhanh chóng , trong đó nguyên nhân hàng đầu là thói quen ăn uống sai lầm, đặc biệt là đồ chiên rán.
Đằng sau lớp vỏ giòn tan là “bẫy tử thần” cho mạch máu
- Chất béo chuyển hóa phá hủy thành mạch : Khi dầu bị đun ở nhiệt độ cao, nó sinh ra trans fat, loại chất béo “xấu” làm tăng cholesterol LDL (có hại) và giảm cholesterol HDL (có lợi). Thành mạch vì thế dễ xơ cứng, giòn, hẹp dần là tiền đề cho đột quỵ.
- Cholesterol bị oxy hóa, độc tố tấn công tế bào mạch : Khi chiên rán, cholesterol trong thực phẩm bị oxy hóa thành ox-LDL , bám vào thành mạch gây viêm, hình thành mảng xơ vữa, chặn dòng máu lên não.
- Thực phẩm chiên kích hoạt viêm mãn tính: Dầu chiên nhiều lần chứa aldehyde và các hợp chất gây viêm. Ăn lâu ngày khiến toàn cơ thể rơi vào tình trạng viêm âm ỉ, đặc biệt nguy hiểm cho tim và não.
- Tăng gánh nặng chuyển hóa cho cơ thể: Thức ăn chiên nhiều dầu khiến cơ thể béo phì, kháng insulin, dễ dẫn đến tiểu đường, tăng huyết áp, những “bạn đồng hành” quen thuộc của đột quỵ.
4 cách giúp mạch máu “thở lại” sau cơn nghiện đồ chiên
- Thay đổi cách nấu ăn: Dùng nồi chiên không dầu, lò nướng hoặc hấp, luộc để giảm lượng dầu nhưng vẫn giữ được vị ngon. Có thể thử món gà nướng, cá hồi áp chảo ít dầu hoặc rau củ nướng giòn thay vì chiên ngập dầu.
- Ăn ít và có khoảng cách: Giới hạn tần suất ăn đồ chiên dưới 2 lần mỗi tháng , mỗi lần không quá 50 gram (tương đương 2 chiếc quẩy nhỏ).
- Ăn kèm thực phẩm “làm sạch mạch máu”: Sau bữa nhiều dầu mỡ, nên ăn thêm yến mạch, táo, rau xanh, trà xanh hoặc việt quất để hỗ trợ chuyển hóa chất béo và giảm cholesterol.
- Kiểm tra định kỳ sức khỏe mạch máu: Người trên 40 tuổi nên kiểm tra mỡ máu, siêu âm mạch cảnh, chỉ số homocysteine mỗi năm. Nếu LDL vượt 3,4 mmol/L cần can thiệp sớm.
Đừng để “bữa ăn ngon miệng” trở thành liều thuốc độc
Nhiều người nghĩ chỉ cần không hút thuốc, không uống rượu là an toàn nhưng sự thật là một đĩa đồ chiên mỗi ngày cũng đủ phá hủy mạch máu . Bác sĩ nhấn mạnh: “Não và tim không chịu nổi sự ‘hành hạ’ của dầu chiên lâu ngày”.
Muốn phòng đột quỵ, hãy nhớ nguyên tắc “ba thấp, một cao” : ít dầu, ít muối, ít đường, nhiều chất xơ. Kèm theo đó là vận động đều đặn, ngủ sớm, kiểm soát cân nặng.
Câu chuyện của người đàn ông 42 tuổi là lời cảnh tỉnh đắt giá: Đừng đợi cơ thể lên tiếng mới biết mình đã quá muộn. Một miếng đồ chiên có thể thơm ngon, nhưng đằng sau vị giòn rụm ấy, đôi khi là cái giá phải trả bằng cả mạng sống.
Nguồn và ảnh: Sohu
