Bệnh nhân N.T.T (51 tuổi) đau bụng kéo dài không thuyên giảm nên đã quyết định đi khám.
Theo lời kể của bệnh nhân, vị trí đau là vùng thượng vị, cơn đau âm ỉ kéo dài khoảng 1 tuần nay. Tuy nhiên, bệnh nhân không đi khám. Chỉ khi đau bụng tăng, nôn nhiều lần, bệnh nhân mới tới Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê để khám.
Máu của bệnh nhân "vàng đục như mỡ lợn".
Sau khi thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết, bệnh nhân được chẩn đoán mắc viêm tụy cấp độ E (Balthazza E) do tăng mỡ máu, chỉ số triglyceride đo được là 63.05mmol/L (tăng gần 30 lần so với bình thường), chỉ số cholesterol 28,75mmol/L (tăng gần 6 lần so với bình thường).
Bệnh nhân được chỉ định lọc máu, thay huyết tương cấp cứu để tránh bệnh tiến triển nặng.
Chỉ sau 1 lần lọc máu, chỉ số triglyceride xuống còn 1,25mmol/L (trong ngưỡng bình thường), các triệu chứng lâm sàng cải thiện rõ rệt, bệnh nhân được duy trì điều trị và ra viện sau 9 ngày điều trị.
Ths. BCKI Nguyễn Thanh Thủy - Phó Trưởng khoa Cấp cứu, Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê cho hay, có nhiều nguyên nhân gây ra viêm tụy cấp, tăng triglyceride máu là nguyên nhân gây viêm tụy đứng thứ 3 sau rượu và sỏi mật. Viêm tụy cấp do tăng triglyceride máu chiếm khoảng 7-10% số ca viêm tụy cấp.
Ở những bệnh nhân có chỉ số triglyceride máu >1000mg/dl (11.3mmol/L) nguy cơ viêm tụy cấp tăng đáng kể.
Viêm tụy cấp do tăng triglyceride thường có biểu hiện lâm sàng nặng hơn so với các nguyên nhân khác, có nguy cơ bị suy đa tạng và gặp các biến chứng khác cao hơn, bác sĩ Thanh Thuỷ cho hay.
Triglyceride máu là một dạng chất béo trung tính, có vai trò dự trữ năng lượng và cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng khi cần thiết.
Triglyceride có thể được cung cấp từ 2 nguồn khác nhau là ngoại sinh (hấp thu từ thực phẩm trong chế độ ăn hàng ngày) và nội sinh do các tế bào gan tổng hợp và dự trữ. Nồng độ triglyceride tăng cao đơn độc hoặc kết hợp với cholesterol máu tăng cao có thể làm tăng nguy cơ tim mạch, đột quỵ và đặc biệt là viêm tụy cấp.
TS.BS Ngô Thị Hoài, Khoa Cấp cứu tiêu hóa - Bệnh Viện Trung ương Quân đội 108 cho hay, viêm tuỵ cấp do tăng mỡ máu thường nặng hơn và có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân. Nếu chỉ số mỡ máu của bệnh nhân không được điều trị thì có thể tăng nguy cơ viêm tụy cấp tái phát và tiếp đó sẽ dẫn đến viêm tụy mạn, gây suy cả tuyến tụy nội tiết và ngoại tiết.
Do đó, những bệnh nhân có rối loạn chuyển hoá hóa lipid máu nên đến khám và điều trị mỡ máu để duy trì kiểm soát mỡ máu bằng chế độ ăn, cân nặng và thuốc. Đặc biệt, người trẻ mắc bệnh rối loạn chuyển hóa lipid máu có kèm uống rượu thì tình trạng bệnh sẽ nặng và nguy cơ xảy ra viêm tụy và các bệnh lý tim mạch chuyển hóa thường rất cao.
Viêm tụy cấp do tăng nồng độ triglyceride trong máu nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời thì có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong. Khi phát hiện ra những dấu hiệu của tình trạng này, bệnh nhân và người thân nên liên hệ với bác sĩ hoặc đến ngay các cơ sở khám để điều trị kịp thời.
Viêm tuỵ cấp do mỡ máu sẽ được điều trị lọc máu thay huyết tương. Đây là phương pháp điều trị kỹ thuật cao, giúp giảm nhanh nồng độ triglyceride trong máu, giảm tình trạng viêm, cải thiện nhanh triệu chứng lâm sàng, giảm nguy cơ suy đa tạng và biến chứng nặng, giảm thời gian phải nằm viện điều trị.
