Những ngày cuối tháng 11-2025, thời tiết se lạnh, rất dễ chịu để lên lịch những cuộc hẹn hò. Nữ vận động viên khuyết tật Dương Ngô Bình Thuận (45 tuổi) mời tôi đến quán cà phê gần nhà chị ở phường Diên Hồng, TP HCM. Vừa đến quán, chị dẫn tôi vào giới thiệu với chủ quán, niềm nở kể về từng loại thức uống và tư vấn tôi chọn món ngon nhất.
Cơ duyên cuộc đời
Phong thái vui vẻ, hoạt bát của chị Thuận khiến tôi bất ngờ. Tôi không nghĩ rằng một người chậm phát triển bẩm sinh có thể nhanh nhẹn, tự tin trong giao tiếp như vậy. Không giàu vốn từ, khó thể hiện câu văn tròn vành rõ chữ, nhưng qua trò chuyện, tôi nhận ra sâu thẳm bên trong chị Thuận là một tâm hồn trong sáng, giàu cảm xúc.
Bắt đầu cuộc trò chuyện, chị Thuận chia sẻ về công việc mới dự định bắt đầu từ năm 2026. "Tôi sẽ đi dạy chữ và dạy vẽ tranh miễn phí cho các trẻ nhỏ bị khuyết tật ở Củ Chi, mỗi tuần dạy 2 ngày" - chị hào hứng nói.
Khi hỏi về việc di chuyển như thế nào trong khi quãng đường đến lớp khá xa, tầm 30 km, chị Thuận tự tin: "Dễ mà, đi xe buýt hoặc xe ôm công nghệ. Giờ xe cộ nhiều, đi đâu cũng được, không cần phải có người đưa đón".
Ông Dương Ngô Cộng (ba của chị Thuận) cho biết vợ chồng ông phát hiện con bị chậm phát triển từ những năm học tiểu học. Chị hay la hét, khó kiềm chế cảm xúc. Khi ấy, vợ chồng ông đưa con đi khắp nơi để điều trị nhưng không tiến bộ bao nhiêu. Sau đó, ông cho chị Thuận tham gia các câu lạc bộ, hội nhóm dành cho người khuyết tật để chị tập kiểm soát cảm xúc và hòa đồng hơn.
Sau khi tốt nghiệp cấp II, chị Thuận vào học tại Trung tâm Bảo trợ - Dạy nghề và Tạo việc làm TP HCM, sau đó về "đầu quân" tại lớp võ Aikido của võ sư Nguyễn Thị Thanh Loan. Thời gian này, chị Thuận bắt đầu phát triển năng khiếu vẽ tranh, âm nhạc và trở thành vận động viên khuyết tật.
Chị Dương Ngô Bình Thuận và bạn bè quốc tế
Gia tài khổng lồ
Sau vài năm nỗ lực rèn luyện, chị Thuận đã kiểm soát tốt hành vi, có những chuyển biến tích cực trong giao tiếp. Nhờ sự tiến bộ này, năm 2023, chị Thuận được giao làm lớp trưởng, kèm cặp các học viên nhỏ tuổi hơn. Tương tự, tại lớp tiếng Anh giao tiếp, chị Thuận cũng được giao hướng dẫn các học viên khác ôn bài.
Dần dần, chị Thuận cảm nhận bản thân hợp với nghề dạy học. "Tôi có khuyết điểm nên hiểu các em nhỏ đang gặp khó khăn ở đâu. Dạy học cũng là cách để tôi hoàn thiện mình hơn, biết lắng nghe và kiểm soát tốt cảm xúc, điềm tĩnh hơn trước" - chị Thuận tâm sự.
Hơn 10 năm gắn bó cùng học trò đặc biệt, võ sư Thanh Loan nhận xét chị Thuận trưởng thành hơn từng ngày. Hiện tại, chị Thuận đã đạt được đai nâu môn võ Aikido.
Đến nay, gia tài lớn nhất của chị Thuận là 45 huy chương tại các kỳ thi thể thao dành cho người khuyết tật. Trong đó, số huy chương vàng nhiều nhất thuộc về môn bơi lội, tiếp đến là bóng đá. Cầm từng huy chương, chị Thuận nhớ chính xác mốc thời gian, địa điểm, thi đấu cùng ai...
"Khi nhận được huy chương vàng bơi lội đầu tiên dành cho người khuyết tật, tôi hạnh phúc lắm. Tôi cảm nhận mình đã làm điều gì đó có giá trị và được nhiều người vỗ tay. Nhờ đó, tôi có động lực cố gắng và có thêm nhiều huy chương nữa" - chị Thuận tự hào nói.
Đến nay, chị Thuận đã đặt chân đến 5 quốc gia (Campuchia, Thái Lan, Singapore, Myanmar, Lào) và từng tham gia các lớp tập huấn quốc tế dành cho vận động viên khuyết tật lãnh đạo.
Chị Dương Ngô Bình Thuận giỏi nhiều môn thể thao, trong đó có võ Aikido
Đam mê tiếng Anh
Có thể nói, chị Thuận là trường hợp đặc biệt khi có thể tự tin giao tiếp bằng tiếng Anh. Nữ vận động viên tự nhận bản thân rất thích trò chuyện bằng tiếng Anh. Trên Facebook cá nhân, chị Thuận khoe rất nhiều ảnh chụp chung với người nước ngoài. Trong số ấy, nhiều người đã trở thành bạn thân của chị.
Ba của chị Thuận là người dạy chị nói những từ tiếng Anh đầu tiên, còn mẹ là người dạy tiếng Pháp. Sau này, khi gặp võ sư Thanh Loan, chị Thuận có cơ hội học thêm các lớp tiếng Anh với người bản xứ. Thời gian rảnh, chị Thuận xem các video dạy tiếng Anh trên mạng để nói theo.
Vào mỗi dịp đặc biệt như ngày Nhà giáo Việt Nam, Tết Nguyên đán, lễ Vu lan… chị Thuận thường soạn tin nhắn chúc mừng tặng thầy cô. Đặc biệt, Thuận còn gửi lời chúc mừng bằng cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt.
"Đối với những người có khuyết điểm như mình, việc soạn một đoạn văn bản bằng tiếng Việt đã rất khó khăn. Vì vậy, khi đăng một bài viết bằng tiếng Anh lên Facebook và được nhiều người khen, mình vui và xúc động lắm" - chị Thuận bày tỏ.
Ban đầu, chị Thuận tập viết bằng tiếng Việt, từ câu đơn rồi đến câu ghép, tập đọc đi đọc lại nhiều lần. Khi đã thuần thục, Thuận tự dịch lại những nội dung ấy từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Thuận cười bẽn lẽn thừa nhận những lúc "bí" quá, không nhớ ra từ vựng thì có dùng Google Dịch để tra.
Trước lúc chia tay, từ trong túi xách, chị Thuận đưa tôi xem chiếc lược ngà và những miếng dán vừa mua được ở Hội trường Thống Nhất. Chị Thuận tiết lộ Hội trường Thống Nhất là địa điểm quen thuộc mà chị ghé thăm những lúc rảnh.
"Ở Hội trường Thống Nhất, tôi vừa có thể trò chuyện với cựu chiến binh, tìm hiểu thêm về lịch sử dân tộc vừa có thể gặp nhiều người nước ngoài để giao lưu" - chị Thuận giải thích.
Không phải ai cũng làm được như Thuận!
Chị Nguyễn Thị Kim Hợp, điều phối viên dự án của Tổ chức Special Olympics Việt Nam, cho biết khi tham gia cùng nhóm với chị Thuận trong chuyến tập huấn ở Campuchia và Singapore, chị không phải can thiệp quá sâu trong giao tiếp. Vì chị Thuận có thể nghe hiểu và giao tiếp thuần thục với người nước ngoài.
"Rất ít vận động viên khuyết tật có thể làm được như Thuận" - chị Hợp khẳng định và chia sẻ thêm: "Thuận bây giờ rất giỏi, không chỉ biết tự chăm sóc bản thân mà còn biết chia sẻ, tham gia các dự án cộng đồng để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn hơn mình".
