Với Chu Thị Phương Anh, bản lĩnh không chỉ là thực hiện được những điều vĩ mô khó chạm đến, mà còn nằm ở khả năng lựa chọn tại những thời điểm then chốt và sẵn sàng đối diện với mọi kết quả. Mỗi ngã rẽ trong đời nữ sinh này đều gắn với một quyết định khác biệt. Chính những lựa chọn vượt khỏi lối mòn ấy đã giúp Phương Anh mở ra hành trình khám phá những tiềm năng mới của bản thân.
Tự đi hơn 40km trong mưa đến BUV: Chuyến đi thay đổi cả quỹ đạo cuộc đờiSinh ra tại một làng quê ở Bắc Ninh, Phương Anh lớn lên trong những chuẩn mực quen thuộc: thi trường huyện, chọn ngành ổn định, sống trong giới hạn an toàn. Nhưng ngay từ những năm cuối cấp 2, cô đã nhận ra mình không hoàn toàn thuộc về lối đi đã được định sẵn ấy.
Năm thi vào cấp 3, Phương Anh giấu bố đăng ký thi chuyên Hà Nội. Dù thiếu 2 điểm, Phương Anh chưa từng hối hận bởi quyết định táo bạo ấy giúp cô mở ra một cánh cửa khác: đỗ chuyên Bắc Ninh - điều hiếm học sinh trong làng làm được năm đó.
Từ khoảnh khắc ấy, Phương Anh bắt đầu học cách đưa ra lựa chọn cho chính mình: “Từ một người từng tự ti vì từ quê lên thành phố học, mình đã dám đứng lên dẫn dắt câu lạc bộ tình nguyện với gần 100 thành viên của trường. Dù chỉ đang học lớp 11, mình vẫn quyết định ứng tuyển làm marketing cho 1 công ty về công nghệ để tích thêm vốn hiểu biết về cách mà ngành mình định học được vận dụng thực sự trong thực tế.”
Đến thời điểm chọn trường đại học, khi gia đình và bạn bè đều hướng tới các trường công lập top đầu vì đó là “con đường an toàn”, Phương Anh lại bị cuốn hút bởi môi trường quốc tế - nơi đề cao tư duy mở, trải nghiệm thực tế, kỹ năng hùng biện và năng lực lãnh đạo hơn là điểm số. Cô nhận ra mình không thực sự phù hợp với mô hình học thuật truyền thống, mà khao khát một không gian để phát triển toàn diện.
Lần đầu tìm hiểu về các trường quốc tế, Phương Anh ấn tượng với triết lý giáo dục hướng đến sự trưởng thành đa chiều. Đặc biệt, Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) thời điểm đó có mô hình 3 tháng học - 3 tháng thực tập xen kẽ nhau, rất phù hợp với một người thích va chạm thực tế như cô.
Chuyến đi hơn 40km dưới cơn mưa tới tham quan trường càng khiến Phương Anh vững tin hơn: từ thầy cô đến các cô chú căng tin, ai cũng thân thiện, tôn trọng sự khác biệt. Cô cảm nhận rất rõ: đây chính là môi trường mở mà mình đang tìm kiếm.
Tuy nhiên, để thuyết phục được gia đình đồng ý lại là câu chuyện khác. Nhà Phương Anh không khá giả, bố mong cô học sư phạm tiếng Anh để có tương lai ổn định. Song Phương Anh không muốn trở thành thế hệ thứ ba trong gia đình để hoàn cảnh giới hạn ước mơ. Cô tin rằng mình có thể tự tạo cơ hội, mở đường cho tương lai.
“Để vào BUV, nếu chỉ xét về số lượng thành tích, thành tựu, mình nghĩ bản thân khó có thể so sánh với các bạn đã chuẩn bị sớm hơn. Vì vậy lúc đó mình đã quyết định xây bộ hồ sơ theo hướng tập trung vào ‘quá trình’ và ‘phẩm chất’”, Phương Anh kể lại.
Cô muốn chứng minh rằng bản thân có thể chưa phải ứng viên nổi bật nhất ở thời điểm hiện tại, nhưng là người đủ phẩm chất để tạo dựng những thành tựu trong tương lai.
Trong buổi phỏng vấn hơn 30 phút với 7 thành viên trong hội đồng tuyển sinh của trường và cả Đại sứ quán Anh, Phương Anh đã dùng tư duy đó để chia sẻ về bản thân. Và rồi những chất liệu bình dị này đã giúp cô thuyết phục được hội đồng tuyển sinh trao cho mình 1 trong 12 suất học bổng toàn quốc. Cũng từ đó, hành trình theo đuổi giáo dục quốc tế tại BUV của Phương Anh chính thức bắt đầu.
Phát hiện một bản thể vượt lên giới hạn của bản thân3 năm học tại BUV trở thành hành trình định hình rõ nhất bản lĩnh của Phương Anh. Tại môi trường mở, giàu năng lượng và đầy cơ hội, nữ sinh này lần đầu cảm nhận rõ cảm giác được “mở khóa tiềm năng”, được thử, được sai và được sống với nhiều phiên bản của chính mình hơn ở bất kỳ nơi nào trước đó.
Từ cô gái rụt rè, Phương Anh tự tin hơn từng ngày nhờ sự đồng hành của thầy cô và đặc biệt là nhóm bạn thân Big4 - 3 chàng trai tinh tế, hiểu biết và luôn nhìn thấy ở cô tiềm năng mà chính cô chưa nhận ra. Họ là những người nhắc cô rằng: “Cậu làm được. Cứ thử đi.” Và cũng chính họ là những người chứng kiến từng bước chuyển mình mạnh mẽ nhất của cô.
Năm 19 tuổi, Phương Anh đưa ra quyết định táo bạo: dồn toàn bộ tiền tiết kiệm để thử sức với một startup sản xuất sản phẩm chăm sóc da từ quả bồ hòn dành cho nam giới - dòng sản phẩm tiên phong tại Việt Nam thời điểm đó. Với sự đồng hành của 6 cộng sự, cô bước vào thế giới kinh doanh với đầy thử thách, nơi từng thất bại nhỏ đều là một bài học lớn về vận hành, thị trường và áp lực thương trường.
Ở tuổi 20, Phương Anh chuyển hướng sang giáo dục. Cô mở một trung tâm tiếng Anh online tại quê, đồng thời trở thành tư vấn viên hỗ trợ học sinh THPT phát triển các dự án cộng đồng và săn học bổng để có cơ hội tiếp cận nền giáo dục quốc tế. Với Phương Anh, đó là quãng thời gian miệt mài làm việc mỗi tối tại quán cà phê: tìm kiếm đối tác công nghệ, thiết kế chương trình học, giải bài toán đảm bảo giữa chất lượng giảng dạy và học phí phù hợp với học sinh và phụ huynh ở quê.
“Từ một người chỉ học marketing, mình đã được học thêm rất nhiều kỹ năng khác - những điều tạo cho mình giá trị về cả tài chính lẫn sự công nhận ở thời điểm hiện tại”, Phương Anh chia sẻ.
Cả 2 lần khởi nghiệp đầu của Phương Anh đều không đi đến cuối cùng. Nhưng thay vì coi đó là thất bại, Phương Anh xem đó là điểm dừng trên quãng đường mình đi đến đích. Sau mỗi lần dừng chân, cô nhìn lại quãng đường đã đi, thu nhặt bài học, rồi bước tiếp với đôi chân vững vàng hơn.
“Mình chưa từng đánh mất niềm tin vào bản thân. Một dự án dừng lại không thể định nghĩa năng lực của mình - cũng giống như không ai nên bị đánh giá chỉ bởi một kết quả duy nhất. Niềm tin, với mình, là thứ không thể để bất kỳ ai hay bất kỳ biến cố nào dễ dàng tác động. Nó phải là dòng chảy âm ỉ bên trong, luôn hiện diện, luôn nâng đỡ, dù mình có trải qua bao nhiêu thăng trầm đi nữa”, Phương Anh tự nhủ.
Nhờ niềm tin và nội lực đã được tôi rèn qua từng trải nghiệm suốt 3 năm ở BUV, Phương Anh tin rằng mình có thể bước tiếp, bền bỉ và chủ động. Từng bước, cô tiến gần hơn đến phiên bản mà mình luôn hướng tới: tự do, trưởng thành và xứng đáng với mọi nỗ lực đã bỏ ra.
“Ba năm ở BUV là quãng thời gian mình được tự do khám phá nhiều phiên bản của chính mình. Hành trình ấy sẽ không trọn vẹn nếu thiếu đi sự đồng hành của các thầy cô và những người bạn. Họ là những người đã đặt niềm tin vào mình ngay cả khi bản thân còn chưa nghĩ mình có thể làm được”, cô chia sẻ.
Từ giảng đường BUV đến diễn đàn thanh niên quốc tế: Bản lĩnh là dám đưa ra lựa chọn và chịu trách nhiệm với lựa chọn đóNăm 21 tuổi, sau khi kết thúc chương trình học tại BUV, Phương Anh thử sức ở một lĩnh vực cô chưa từng nghĩ mình phù hợp: đối ngoại thanh niên.
Không có nền tảng chính trị, chưa từng tham gia các câu lạc bộ đối ngoại, cũng chẳng có mối liên hệ nào trong lĩnh vực này, với Phương Anh, mọi thứ đều mới mẻ, thậm chí xa lạ. Nhưng giống như mọi lựa chọn táo bạo trước đây, cô quyết định không để nỗi sợ ngăn mình thử. “Không chắc mình phù hợp, nhưng mình muốn biết giới hạn của mình đến đâu”, chỉ với suy nghĩ đơn giản ấy, cô nộp hồ sơ.
Và rồi kết quả đến theo cách vượt xa mọi dự đoán: Phương Anh được chọn đại diện Việt Nam tham dự Hội nghị mô phỏng Thượng đỉnh ASEAN – Đông Á 2025 (AFMAM) tổ chức tại trụ sở ASEAN ở Jakarta. Đó là không gian mà trước kia cô từng nghĩ chỉ dành cho những người “rất giỏi, rất xa”.
Nhưng điều bất ngờ chưa dừng lại ở đó. Phương Anh đồng thời trúng tuyển Chương trình Tàu Thanh niên Đông Nam Á – Nhật Bản (SSEAYP) 2026 – diễn đàn giao lưu thanh niên uy tín hàng đầu khu vực, nơi hàng nghìn ứng viên cạnh tranh mỗi năm để giành lấy một suất tham gia.
Trở về từ Jakarta, niềm tin của Phương Anh càng rõ ràng: “Mình tin rằng không có giới hạn nào cho khả năng của 1 người, đặc biệt là thế hệ trẻ. Mình cũng mong rằng các bạn ngoài kia cũng đừng bao giờ giới hạn bản thân ở bất cứ điều gì. Hãy luôn mở rộng cơ hội cho bản thân, vì bạn sẽ không thể biết một cơ hội bất kỳ cũng có thể khiến cuộc sống của bạn thay đổi rất nhiều về sau”.
Nhìn lại hành trình của mình, cô gái 21 tuổi hiểu rằng mỗi nấc thang đều bắt đầu từ việc dám lựa chọn và chịu trách nhiệm với lựa chọn đó. Cứ mỗi lần “dám”, cô lại tự tháo bỏ một chiếc “khuôn” của những niềm tin mặc định và viết tiếp câu chuyện của chính mình.
“Mình nghĩ là mình đã thắng được thứ gọi là ‘niềm tin mặc định – norm’. Nếu ngày ấy mình tin rằng học sinh ở quê chỉ nên vào trường trong huyện, có lẽ mình đã không thi và đỗ vào Trường Chuyên Bắc Ninh. Nếu tin rằng gia đình không có điều kiện thì chẳng thể học đại học quốc tế, mình đã không mạnh dạn nộp hồ sơ và trở thành một trong 12 bạn trên toàn quốc nhận học bổng BUV.
Nếu tin rằng sinh viên năm nhất không thể khởi nghiệp, mình đã không dành toàn bộ số tiền tiết kiệm để làm thử sản phẩm mà mình tâm huyết. Và nếu cứ cho rằng học ngành nào phải tìm việc đúng ngành đó, có lẽ mình đã không dám bước sang những lĩnh vực hoàn toàn mới như giáo dục hay ngoại giao…”
Phương Anh biết rằng chặng đường phía trước vẫn còn nhiều lần cô phải đối mặt với những giới hạn được mặc định từ hoàn cảnh và trải nghiệm cũ. Nhưng thay vì chùn bước, chính những thử thách ấy trở thành động lực để cô tiếp tục thay đổi, không ngừng khám phá và mở rộng “đường chân trời mới” của bản thân.
Từ câu chuyện của chính mình, Phương Anh nhắn nhủ đến các bạn trẻ: Be the change you want to see – Hãy trở thành chính sự thay đổi bạn muốn nhìn thấy”. Dù bạn đang ở độ tuổi nào, hãy tin mình có khả năng tạo nên sự dịch chuyển cho số phận của chính mình. Bởi đôi khi, chỉ một quyết định nhỏ, một bước chân dũng cảm, một lần vượt qua nỗi sợ… cũng đủ để xoay chuyển cả một cuộc đời.
Và chính những bước đi liều lĩnh ấy, dù nhỏ bé, lại là khởi đầu cho những thay đổi lớn, những hành trình mới và những phiên bản tốt hơn của chính mỗi chúng ta - như cách Phương Anh đã thực hiện.
