Trong một hội nhóm hàng trăm nghìn thành viên của phụ huynh Hà Nội, chia sẻ của một phụ huynh gần đây đã thu hút nhiều sự quan tâm. Chị kể về hoàn cảnh gia đình mình, nơi khoảng cách thế hệ trong cách nuôi dạy con đang trở thành một vấn đề khó dung hòa.
"Khác biệt thế hệ trong nuôi dạy con thật đáng sợ", chị mở đầu. Theo chia sẻ, con trai chị năm nay học lớp 6, đang ở tuổi hiếu động và tò mò với thế giới xung quanh. Vì đặc thù công việc, cả hai vợ chồng đều đi làm từ sáng đến tối muộn, có hôm về đến nhà đã 8-9 giờ. Thương con ở nhà một mình buồn tủi, anh chị quyết định gửi con về ở với ông bà nội để yên tâm hơn.
Nhưng chính từ đây, những mâu thuẫn âm ỉ bắt đầu xuất hiện. Ông bà, những người luôn tin rằng "học giỏi mới nên người" thương cháu theo cách của thời xưa: học xong ở trường lại phải ngồi vào bàn làm bài, học thêm; tivi, điện thoại bị cấm tuyệt đối; ra ngoài chơi với bạn cũng không được, vì "sợ hư".
"Em biết ông bà chỉ muốn cháu nên người", người mẹ viết, "nhưng con đang ở tuổi dậy thì, tâm lý nhạy cảm, càng cấm càng muốn làm. Em sợ lâu dài sinh ra tính chống đối".
Chia sẻ của phụ huynh
Có lần, khi chị đi làm về muộn, nghe tiếng đóng cửa phòng "rầm" một cái, tưởng con giận chuyện nhỏ. Vào hỏi, thấy con úp mặt xuống bàn khóc. Hỏi ra mới biết, cháu chỉ muốn ra sân đá bóng với bạn, nhưng bà nhất quyết bắt ở nhà học bài. Hai bà cháu lời qua tiếng lại, và kết thúc bằng vài cái đánh phạt.
"Thương con quá muốn bênh thì sợ ông bà tự ái. Một bên là người nuôi dạy chồng mình khôn lớn, luôn tin chỉ có học giỏi mới nên người. Một bên là đứa con đang lớn, cần được chơi, được nói, được hiểu. Trước đây chồng em cũng góp ý, nhưng ông bà khăng khăng bảo "chúng mày dạy con sai cách". Mà làm căng thì lại sợ mang tiếng hỗn". chị bộc bạch.
Dưới phần bình luận, một số ý kiến tỏ ra thông cảm với người mẹ. Tuy nhiên, hầu hết đều cho rằng "con mình, mình phải chăm, không thể trách ông bà chăm không đúng ý".
Cha mẹ vẫn là người chịu trách nhiệm chính trong việc nuôi dạy con
Xung đột thế hệ trong cách nuôi dạy con là một vấn đề phổ biến ở nhiều gia đình Việt Nam hiện nay. Ông bà và cha mẹ đều yêu thương trẻ, nhưng cách thể hiện tình yêu ấy khác nhau.
Với thế hệ ông bà, họ lớn lên trong thời kỳ khó khăn, nơi việc học là con đường gần như duy nhất để đổi đời. Vì thế, họ đặt nặng chuyện học hành và coi đó là "thước đo thành công". Họ tin rằng nghiêm khắc là yêu thương, rằng trẻ cần khuôn phép để nên người.
Trong khi đó, thế hệ cha mẹ trẻ ngày nay hiểu rằng sự phát triển của con không chỉ nằm ở thành tích học tập, mà còn ở kỹ năng sống, cảm xúc, khả năng giao tiếp và tư duy độc lập. Họ muốn con được chơi, được trải nghiệm, được nói lên tiếng nói của mình nhưng lại thiếu thời gian đồng hành, dẫn đến việc phải "giao phó" cho ông bà.
Ảnh minh họa
Sự khác biệt này không phải lỗi của ai. Nó là kết quả của những trải nghiệm, giá trị và điều kiện sống khác nhau. Tuy nhiên, nếu không khéo léo dung hòa, người chịu thiệt thòi nhất chính là đứa trẻ khi bị kẹt giữa hai luồng giáo dục trái ngược, không biết ai đúng, ai sai.
Vậy làm sao để "vĩ hòa di quý"?
- Trao đổi với ông bà bằng sự tôn trọng, không đối đầu. Thay vì nói "bố mẹ dạy sai rồi", có thể chuyển sang "con đọc được cách dạy mới rất hay, bố mẹ thử xem có hợp với cháu không". Khi cảm thấy được lắng nghe, ông bà sẽ dễ mở lòng hơn.
- Đặt ra nguyên tắc chung, thống nhất. Ví dụ: sau khi học xong bài, cháu có thể ra sân chơi 30 phút. Cuối tuần, cả nhà đi công viên hoặc đá bóng cùng nhau. Khi mọi người cùng tuân thủ, xung đột sẽ giảm đi đáng kể.
- Dành thời gian cho con dù ít. Chỉ cần 15 - 30 phút mỗi tối trò chuyện, lắng nghe con kể chuyện trường lớp, cảm xúc, bạn bè. Đó là "liều thuốc tinh thần" giúp con cân bằng giữa học và chơi.
- Dạy con hiểu và yêu thương ông bà. Giải thích cho con rằng ông bà thương theo cách của thế hệ mình, để con học được sự cảm thông thay vì phản kháng.
Cuối cùng, dù khó đến đâu, cha mẹ vẫn là người chịu trách nhiệm chính trong việc nuôi dạy con. Không ai có thể thay thế được tình yêu, sự hiện diện và định hướng của cha mẹ trong hành trình trưởng thành của trẻ.
