Quy mô khổng lồ của tập đoàn Ấn Độ cam kết rót 10 tỷ USD vào Việt Nam

Không ngừng mở rộng, đế chế Adani đã vươn ra khắp các lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế Ấn Độ. Ảnh: Reuters.

Từ một công ty giao thương nhỏ thành lập tại Ahmedabad vào thập niên 1980, Adani Group dưới sự lèo lái của tỷ phú Gautam Adani đã vươn mình trở thành một trong những tập đoàn đa ngành có ảnh hưởng nhất châu Á, với phạm vi hoạt động trải dài từ năng lượng, hạ tầng, cảng biển đến truyền thông và quốc phòng.

Trong bối cảnh thị trường nội địa đang dần bão hòa, Adani ngày càng mở rộng hiện diện ra toàn cầu, đặc biệt là ở Trung Đông, châu Phi và châu Á - Thái Bình Dương.

Kinh doanh đa lĩnh vực

Adani Group là một trong các nhà khai thác cảng tư nhân lớn nhất Ấn Độ. Hiện Adani Ports đang quản lý 13 cảng, trong đó cảng Mundra (bang Gujarat) được xem là một trong những cảng biển tấp nập nhất khu vực.

Không dừng lại ở biên giới quốc gia, tập đoàn đã đầu tư mạnh ra nước ngoài, trong đó nổi bật là thương vụ thâu tóm 70% cổ phần tại cảng Haifa của Israel và 51% cổ phần tại cảng Colombo ở Sri Lanka.

Ngoài vận hành các cảng, Adani còn đầu tư vào lĩnh vực logistics đi kèm, với mục tiêu xây dựng chuỗi vận tải tích hợp từ cảng biển đến nội địa. Nền tảng vận tải xe tải vừa được ra mắt giúp đồng bộ hóa các mắt xích trong hệ sinh thái hạ tầng của tập đoàn.

Không chỉ vậy, kể từ khi tham gia lĩnh vực sân bay vào năm 2019, tập đoàn Adani quản lý các sân bay tại nhiều thành phố bao gồm Mumbai, Jaipur và Thiruvananthapuram thông qua công ty năng lượng Adani Enterprises. Công ty này cũng tham gia vào các lĩnh vực đường bộ, bất động sản và hạ tầng.

Trong lĩnh vực năng lượng, Adani Group đang vận hành song song hai mảng điện than truyền thống và năng lượng tái tạo. Trong khi Adani Power phụ trách vận hành các nhà máy nhiệt điện, thì Adani Green Energy nổi lên là một trong những công ty năng lượng tái tạo phát triển nhanh nhất Ấn Độ, với nhiều dự án điện mặt trời và điện gió trải rộng khắp các bang, theo Reuters.

Adani Green Energy lập kỷ lục với hơn 15.000 MW công suất năng lượng tái tạo. Ảnh: Adani Green Energy.

Dù vậy, đây cũng là mảng khiến tập đoàn đối mặt với nhiều chỉ trích, đặc biệt từ các cơ quan giám sát môi trường quốc tế. Chính quyền Mỹ từng đặt nghi vấn về tính minh bạch trong các dự án năng lượng sạch do Adani triển khai.

Tập đoàn Adani cũng đã liên doanh với Wilmar International của Singapore sản xuất dầu ăn và thực phẩm đóng gói như gạo basmati, bột mì và đường dưới thương hiệu Adani Wilmar.

Ngoài ra, năm 2022, tập đoàn gia nhập ngành xi măng, ký kết thỏa thuận lớn nhất từ ​​trước đến nay trong lĩnh vực này bằng cách mua lại cổ phần của Holcim AG tại Ambuja Cements và ACC. Sau đó, tập đoàn tiếp tục mở rộng để cạnh tranh với UltraTech Cement, nhà sản xuất xi măng lớn nhất Ấn Độ.

Bất ngờ nhất có lẽ là động thái thâu tóm Quintillion Business Media và cổ phần kiểm soát tại đài truyền hình NDTV, cho thấy tham vọng mở rộng ảnh hưởng ra lĩnh vực báo chí - truyền thông của tỷ phú Gautam Adani.

Năm 2023, tập đoàn tiếp tục bắt tay với hãng tin IANS, khẳng định vị thế trong thị trường truyền thông số và báo chí kinh doanh tại Ấn Độ.

Cùng lúc, Adani cũng không giấu giếm tham vọng tiến sâu vào ngành công nghiệp quốc phòng, với dự án liên doanh cùng tập đoàn Elbit Systems của Israel vào năm 2018 để sản xuất vũ khí và thiết bị quân sự ngay tại Ấn Độ, nhằm đáp ứng chính sách “Make in India” của chính phủ.

Bức tranh kinh doanh

Dù một số lĩnh vực như khai thác than và năng lượng sạch gặp khó khăn trong thời gian gần đây, tập đoàn vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng nhờ mảng cảng biển và logistics.

Adani Ports and Special Economic Zone (APSEZ) ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận ròng 32% trong 9 tháng đầu năm tài khóa 2024-2025, đạt 80 tỷ INR (918 triệu USD), so với 61 tỷ INR cùng kỳ năm ngoái, theo báo cáo tài chính công bố ngày 30/1/2025, theo News24.

Riêng trong quý 3 niên độ (tháng 10-12/2024), mảng cảng của tập đoàn ghi nhận lãi ròng 25,2 tỷ INR, tăng 14% so với mức 22,1 tỷ INR cùng kỳ năm 2023.

Cảng Mundra, một trong những cảng do APSEZ quản lý. Ảnh: Reuters.

Đáng chú ý, trong năm tài khóa 2024-2025, tập đoàn đã hoàn tất hai thương vụ lớn gồm cảng Gopalpur và công ty dịch vụ hàng hải Astro Offshore, nâng cao năng lực vận hành và thị phần hàng hóa. Mảng logistics ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu tới 22%, nhờ sản lượng container và hàng hóa rời gia tăng mạnh mẽ.

Trong nước, hệ thống cảng của APSEZ đạt tăng trưởng doanh thu 11% so với cùng kỳ. Thị phần hàng hóa toàn quốc tăng lên 27,2%, còn mảng container chiếm tới 45,2%, củng cố vị thế thống lĩnh ngành cảng biển Ấn Độ.

Thành công của Adani Ports không chỉ đến từ con số lợi nhuận. Công ty này được S&P Global CSA xếp hạng trong top 10 doanh nghiệp bền vững toàn cầu ngành giao thông - hạ tầng, một phần nhờ chiến lược giảm phát thải và áp dụng công nghệ số vào quản lý vận hành.

Các cảng quốc tế như Vizhinjam (Ấn Độ), Haifa (Israel) hay dự án cảng tại Tanzania đang hoạt động hiệu quả, đóng góp đáng kể vào doanh thu và mở rộng hiện diện toàn cầu cho tập đoàn. Chỉ riêng cảng Vizhinjam đã xử lý hơn 70.000 TEUs container trong tháng đầu tiên vận hành thử, phục vụ hơn 140 tàu - con số ấn tượng đối với một cảng mới.

Tuy vậy, Adani Enterprises, công ty đầu tàu của Tập đoàn Adani (Ấn Độ), lại ghi nhận mức giảm sâu về lợi nhuận trong quý I/2025, do sự sụt giảm trong nhu cầu điện từ nhiệt điện than - lĩnh vực vốn là trụ cột kinh doanh của tập đoàn.

Theo báo cáo tài chính công bố ngày 31/7, lợi nhuận ròng hợp nhất của doanh nghiệp trong quý kết thúc ngày 30/6 chỉ đạt 7,34 tỷ INR (khoảng 84 triệu USD), giảm gần 50% so với cùng kỳ năm trước (14,55 tỷ INR), CNBC cho biết.

Doanh thu từ hoạt động kinh doanh cũng lao dốc 14%, xuống còn 219,61 tỷ IRN, chủ yếu do mảng giao dịch than giảm tới 27% - một cú đánh mạnh vào lĩnh vực vốn chiếm tới 36% tổng doanh thu của tập đoàn đa ngành này.

Các ống cối xay gió của Adani Green Energy được chất lên xe tải vận chuyển dọc theo Đường cao tốc quốc gia Ahmedabad-Mundra gần Viramgam ở bang Gujarat phía tây Ấn Độ vào năm 2024. Ảnh: Reuters.

Sự sụt giảm lợi nhuận đến trong bối cảnh toàn bộ thị trường điện tại Ấn Độ chứng kiến sản lượng giảm do mùa hè năm nay nhẹ hơn, mùa mưa đến sớm và đà chững lại của nền kinh tế. Những yếu tố này khiến nhu cầu điện từ nhiệt điện than giảm sút, qua đó kéo theo lượng tiêu thụ và giao dịch than tụt dốc trong quý báo cáo.

Dù đang đẩy mạnh mở rộng sang lĩnh vực năng lượng tái tạo, gồm sản xuất pin năng lượng mặt trời và tuabin gió, Adani Enterprises vẫn chưa thể bù đắp được đà giảm từ mảng than.

Trong quý I, doanh thu từ năng lượng sạch giảm 11%, trong khi lợi nhuận trước thuế lao dốc 34%, chỉ còn 9,82 tỷ INR. Cùng lúc, mảng giao dịch than cũng chứng kiến lợi nhuận trước thuế giảm 45%, xuống còn 4,85 tỷ INR.

Tham vọng không dừng lại

Chủ tịch kiêm nhà sáng lập Tập đoàn Adani - ông Gautam Adani - hiện nắm giữ khối tài sản trị giá 63,3 tỷ USD, xếp thứ 27 trong danh sách tỷ phú thế giới và là người giàu thứ hai tại Ấn Độ, chỉ sau “ông trùm dầu khí” Mukesh Ambani, theo cập nhật mới nhất từ Forbes.

Ông Gautam Adani - Chủ tịch kiêm nhà sáng lập Tập đoàn Adani. Ảnh: Reuters.

Trong nửa cuối năm 2022, ông Gautam Adani từng là người giàu nhất Ấn Độ và giàu thứ 4 thế giới với khối tài sản lên tới gần 150 tỷ USD.

Dù từng bị phủ bóng bởi nghi vấn và áp lực từ thị trường, ông Gautam Adani vẫn giữ vững tuyên bố mang tầm chiến lược: “Chúng tôi không chỉ xây dựng một tập đoàn, chúng tôi đang kiến tạo hạ tầng cho một Ấn Độ mới”.

Với tốc độ mở rộng thần tốc cùng sự hiện diện ngày càng lớn trong các lĩnh vực cốt lõi từ năng lượng, hạ tầng đến logistics, tập đoàn Adani ngày nay được xem là một trong những “trục xương sống” quyền lực nhất của nền kinh tế Ấn Độ hiện đại, đồng thời ngày càng mở rộng sự ảnh hưởng ra toàn cầu.