Giữa những ngày thu mát lành, khi những quả bí đỏ chín rộ trên khắp các khu chợ, người bán hàng hồ hởi mời gọi khách mua những trái bí mới thu hoạch, vừa ngọt vừa bùi. Không chỉ là nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn, bí đỏ còn là một "siêu thực phẩm" mùa thu, đặc biệt phù hợp với những ai thường xuyên mệt mỏi, suy nhược hoặc có hệ miễn dịch yếu.
Ít ai biết rằng, bí đỏ là một trong những nguồn cung cấp axit folic (vitamin B9) tự nhiên dồi dào nhất. Loại dưỡng chất này vốn nổi tiếng với vai trò quan trọng đối với phụ nữ mang thai, nhưng thực tế, lợi ích của nó còn vượt xa: Giúp hình thành máu, bảo vệ gan và tăng cường hệ miễn dịch.
Các nghiên cứu dinh dưỡng cho thấy, hàm lượng axit folic trong bí đỏ cao gấp 27 lần so với rau bina (rau chân vịt), loại rau vốn được xem là "vua vitamin". Nhờ đó, bí đỏ trở thành thực phẩm lý tưởng giúp cơ thể bổ sung vitamin B9, hỗ trợ sản sinh hồng cầu và ngăn ngừa thiếu máu hồng cầu khổng lồ. Thiếu hụt axit folic khiến cơ thể dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi, da xanh xao và sức đề kháng kém.
Không chỉ giúp "bổ máu", axit folic trong bí đỏ còn có vai trò quan trọng với sức khỏe gan. Gan là cơ quan lọc thải độc tố chính của cơ thể, thường chịu nhiều áp lực do chế độ ăn uống và lối sống hiện đại. Các nghiên cứu y học cho thấy, việc bổ sung đầy đủ axit folic giúp thúc đẩy tái tạo tế bào gan, cải thiện chức năng giải độc và giảm stress oxy hóa.
Theo ThS.BSTrần Minh Hằng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia), việc tăng cường thực phẩm giàu axit folic trong chế độ ăn, như bí đỏ, là cách tự nhiên và hiệu quả để hỗ trợ chức năng gan và hệ miễn dịch, đặc biệt trong giai đoạn giao mùa.
"Axit folic đóng vai trò như một 'chìa khóa khởi động' cho các phản ứng sinh hóa quan trọng trong cơ thể, đặc biệt là trong quá trình tạo máu và tái tạo tế bào gan. Với những người thường xuyên mệt mỏi, thiếu ngủ hoặc phải tiếp xúc nhiều với rượu bia, việc bổ sung bí đỏ vào thực đơn là lựa chọn rất có lợi cho sức khỏe", chuyên gia cho hay.
Ngoài ra, bí đỏ còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại cảm lạnh và cúm mùa. Axit folic góp phần kích thích sự hình thành và hoạt động của tế bào T và tế bào B, "chiến binh" của hệ miễn dịch, giúp cơ thể phản ứng nhanh hơn với các tác nhân gây bệnh. Khi kết hợp cùng các dưỡng chất khác trong bí đỏ như vitamin C, vitamin A và chất xơ, hiệu quả bảo vệ cơ thể càng được nhân lên.
Không chỉ là nguồn axit folic quý, bí đỏ còn giàu chất xơ giúp tiêu hóa tốt, vitamin A giúp sáng mắt và phục hồi da, cùng vitamin C chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa. Nhờ đó, bí đỏ được xem như "người bạn sức khỏe" không thể thiếu trong mùa thu và mùa đông.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng khuyến cáo rằng không nên lạm dụng bí đỏ như một "thần dược". Chế độ ăn uống cần đa dạng và cân bằng giữa các nhóm chất. Việc ăn bí đỏ 2-3 lần/tuần là đủ để tận dụng lợi ích dinh dưỡng mà không gây dư thừa đường hay tinh bột.
Lưu ý
Một số món ăn đơn giản, bổ dưỡng có thể chế biến từ bí đỏ gồm: Cháo bí đỏ đậu xanh, canh bí đỏ nấu tôm, súp bí đỏ kem sữa, bánh bí đỏ hấp hoặc nướng, sinh tố bí đỏ sữa chua và cơm bí đỏ nấu nấm. Những món này không chỉ dễ làm, hương vị thơm ngon mà còn giúp bổ sung axit folic, vitamin và chất xơ tự nhiên cho cơ thể.
Mẹo nhỏ khi chọn bí đỏ: Nên chọn quả vỏ sần, cứng, nặng tay, có màu vàng cam đậm. Đây là dấu hiệu của bí chín già, chứa hàm lượng dinh dưỡng và axit folic cao nhất. Tránh chọn quả có vỏ nhẵn bóng hoặc còn xanh, vì thường chưa đủ độ chín và dinh dưỡng còn thấp.
