Vào đêm định mệnh ngày 15 tháng 4 năm 1912, thế giới chứng kiến sự sụp đổ của một biểu tượng kỹ thuật và sự sang trọng tột bậc: tàu khách Titanic. Sự kiện chìm tàu đã cướp đi sinh mạng của khoảng 1.500 người và khắc sâu vào lịch sử nhân loại.
Tuy nhiên, sau hơn một thế kỷ, một thuyết âm mưu hoang đường nhưng dai dẳng vẫn tiếp tục lan truyền, đặc biệt mạnh mẽ trên các diễn đàn trực tuyến như Reddit, đặt ra câu hỏi gây sốc: Liệu con tàu bị chìm có thực sự là Titanic?
Thuyết âm mưu này tuyên bố con tàu đắm là chiếc Olympic, con tàu chị em cùng chủ, bị tráo đổi để phục vụ một kế hoạch lừa đảo bảo hiểm vô cùng táo bạo của công ty chủ quản.
Sự ra đời của ý tưởng điên rồ
Để hiểu được nguồn gốc của thuyết âm mưu này, cần phải nhìn lại bối cảnh cạnh tranh khốc liệt giữa các công ty vận tải biển đầu thế kỷ 20. White Star Line, công ty sở hữu Titanic, phải đối mặt với đối thủ truyền kiếp là Cunard Steamship Company, vốn đã cho ra mắt những con tàu lớn và nhanh nhất thế giới lúc bấy giờ là Lusitania và Mauretania.
Để đáp trả, White Star Line, được tài trợ bởi ông trùm tài chính quyền lực J.P. Morgan thông qua công ty International Mercantile Marine Co. (IMM), đã ủy quyền đóng ba con tàu lớp Olympic khổng lồ: Olympic, Titanic, và Britannic. Mục tiêu không phải là tốc độ, mà là kích thước và sự xa hoa vượt trội.
Olympic là con tàu đầu tiên được hoàn thành và đi vào hoạt động. Khởi đầu thành công rực rỡ nhưng đến chuyến đi thứ 5, vào ngày 20 tháng 9 năm 1911, Olympic đã gặp tai nạn nghiêm trọng. Trong khi đi ngang qua tàu tuần dương Hawke của Hải quân Hoàng gia, Olympic đã rẽ đột ngột và hai con tàu va chạm. Vụ va chạm khiến Olympic bị hư hỏng nặng, phải quay trở lại cảng Belfast để sửa chữa và quan trọng hơn là một phiên tòa sau đó đã buộc White Star Line phải chịu trách nhiệm. Phán quyết này đồng nghĩa với việc chi phí sửa chữa khổng lồ sẽ không được bảo hiểm chi trả.
Tranh vẽ thảm họa Titanic
Chính tại thời điểm này, những người theo thuyết âm mưu cho rằng White Star Line đã rơi vào thảm họa kinh tế. Olympic nằm ì ở cảng, không tạo ra thu nhập và phải chịu chi phí sửa chữa cực lớn do không được bảo hiểm. Đó là động cơ để công ty thực hiện một kế hoạch liều lĩnh: tráo đổi con tàu bị hư hỏng, cải trang nó thành Titanic mới toanh, và cố tình đánh chìm nó để thu về khoản tiền bảo hiểm lớn. Theo giả thuyết, Titanic thật sự sẽ tiếp tục hoạt động dưới cái tên Olympic.
Kế hoạch lừa đảo bảo hiểm và ông trùm J.P. Morgan
Thuyết âm mưu tập trung mạnh mẽ vào khía cạnh tài chính. Họ cho rằng vụ đắm tàu là một vụ lừa đảo bảo hiểm thất bại thảm hại, bị phá hỏng bởi một biến cố không lường trước là tảng băng trôi. Thay vì được đánh chìm một cách có kiểm soát để thu tiền bảo hiểm, con tàu bị va chạm với băng, dẫn đến thảm họa nhân mạng. Một số người còn thêm vào một thuyết âm mưu đen tối hơn, cho rằng J.P. Morgan, chủ sở hữu quyền lực của công ty, đứng sau vụ tráo đổi nhằm mục đích loại bỏ những kẻ thù đang có mặt trên chuyến hải trình đầu tiên của con tàu "Titanic" giả mạo.
Tỷ phú J.P. Morgan
Để củng cố lập luận của mình, những người theo thuyết âm mưu chỉ ra một số "manh mối" đáng ngờ. Đầu tiên, họ nói rằng Titanic đã không cho phép kiểm tra công khai trước chuyến đi đầu tiên vì công ty sợ rằng các chuyên gia sẽ nhận ra nó là chiếc Olympic đã bị cải trang.
Thứ hai, họ soi xét các bức ảnh và tuyên bố có sự khác biệt về số lượng và vị trí của các ô cửa sổ tròn trên thân tàu giữa hình ảnh Titanic đang được đóng và Titanic trong chuyến đi đầu tiên, cho rằng con tàu trên hành trình gần giống với Olympic hơn. Họ thậm chí còn khẳng định Olympic mới là con tàu đang nằm dưới đáy biển chứ không phải Titanic nguyên bản.
Bằng chứng lịch sử và kỹ thuật bác bỏ hoàn toàn giả thuyết
Tuy nhiên, các nhà sử học, nhà nghiên cứu hàng hải và chuyên gia Titanic đã dành nhiều năm để bác bỏ thuyết âm mưu này bằng các bằng chứng cụ thể, vật lý và dữ liệu bảo hiểm.
Hai nhà nghiên cứu nổi tiếng là Steve Hall và Bruce Beveridge, đồng tác giả của nhiều cuốn sách về Titanic, đã trực tiếp phản bác lại lập luận về ô cửa sổ tròn. Họ giải thích rằng ban đầu Olympic, giống như Titanic, được lắp 14 ô cửa sổ tròn ở mạn trái sàn tàu trước. Tuy nhiên, hai ô bổ sung đã được lắp sau trên Olympic vào tháng 3 năm 1912. Điều này không hề chứng minh việc tráo đổi, mà chỉ là sự thay đổi nhỏ trong quá trình hoàn thiện hai con tàu.
Ảnh so sánh thiết kế 2 con tàu
Về lập luận cốt lõi là lừa đảo bảo hiểm, nhà sử học Mark Chirnside đã phân tích hồ sơ tài chính và bảo hiểm. Ông chỉ ra rằng Titanic được định giá 187,5 tỷ đồng (7,5 triệu USD) nhưng chỉ được bảo hiểm 125 tỷ đồng (5 triệu USD). Chirnside lập luận: "Nếu có một âm mưu, người ta sẽ kỳ vọng rằng hợp đồng bảo hiểm sẽ được thay đổi để chi trả cho toàn bộ giá trị của con tàu." Việc công ty chỉ có thể thu hồi được hai phần ba giá trị con tàu là một dấu hiệu tài chính không hề hợp lý đối với một vụ lừa đảo đã được lên kế hoạch công phu.
Bằng chứng quyết định nhất đến từ xác tàu Titanic nằm dưới đáy biển. Các mảnh vỡ của con tàu đã được thu hồi và xác nhận có chứa số nhận dạng xây dựng độc nhất (CIN) là 401. Số hiệu 401 được gán chính xác cho tàu Titanic trong quá trình đóng, trong khi Olympic có số hiệu 400. Đây là bằng chứng vật lý không thể chối cãi, được Associated Press báo cáo, xác nhận danh tính thực sự của con tàu đã chìm.
Xác tàu Titanic đang nằm dưới đáy biển
Hơn nữa, các chuyên gia đã chỉ ra nhiều điểm khác biệt nhỏ nhưng quan trọng giữa hai con tàu, khiến việc tráo đổi chúng là vô cùng khó khăn và không thể che giấu. Ví dụ, Titanic được thiết kế dựa trên kinh nghiệm vận hành của Olympic và có những cải tiến như "quán cà phê độc đáo và nhà hàng gọi món mở rộng" không có trên Olympic.
Về mặt cơ khí, Olympic đã được lắp thêm các tấm thép bổ sung vào bệ động cơ sau vụ va chạm năm 1911, nhưng các cuộc điều tra sau khi Titanic chìm, bao gồm cả các cuộc kiểm tra chính thức của hội đồng thương mại Anh, đã không tìm thấy các tấm thép này trên tàu Titanic. Việc tháo dỡ và lắp đặt các chi tiết phức tạp này trên một con tàu nặng hàng chục nghìn tấn trong bí mật là điều gần như không thể, đặc biệt là việc làm cho một con tàu đã hoạt động một năm (Olympic) trông hoàn toàn như mới (Titanic).
Thuyết âm mưu về việc tráo đổi tàu Titanic là một ví dụ điển hình về việc các câu chuyện ly kỳ thường hấp dẫn hơn sự thật. Mặc dù J.P. Morgan không phải là người đứng ngoài sự nghi ngờ, với việc ông từng giải quyết Cuộc Khủng hoảng Ngân hàng năm 1907 gần như một mình, nhưng trong vụ Titanic, không có bằng chứng vật lý đáng tin cậy nào có thể chống lại các dữ liệu lịch sử và kỹ thuật đã được các nhà khoa học và nhà sử học đưa ra.
Con tàu chìm vào năm 1912 chính là Titanic huyền thoại, và nguyên nhân của thảm kịch là một tảng băng trôi định mệnh, chứ không phải một vụ lừa đảo bảo hiểm.
Nguồn: Popular Mechanics
