Trong quá trình nuôi dạy con, nhiều cha mẹ tập trung dạy trẻ học chữ, học số, học kỹ năng, mà ít chú ý đến cách con “nói năng”. Nhưng theo các chuyên gia tâm lý và giáo dục, chính những câu nói tưởng chừng đơn giản ở trẻ nhỏ lại là “thước đo vàng” cho trí thông minh (IQ) và trí tuệ cảm xúc (EQ). Đặc biệt, có những câu trẻ nói ra một cách tự nhiên, không cần ai chỉ dạy, lại cho thấy trẻ có nền tảng nhận thức, cảm xúc và nhân cách phát triển vượt trội.
Dưới đây là những câu nói phổ biến ở trẻ có IQ và EQ cao, cha mẹ nên chú ý để trẻ càng phát huy:
1. “Con xin lỗi”
Một đứa trẻ dám nói “xin lỗi” khi làm sai mà không bị ép buộc thường có chỉ số EQ rất cao. Câu nói này thể hiện trẻ biết nhận lỗi, biết đặt mình vào vị trí người khác để hiểu rằng hành vi của mình gây ra tổn thương cho người khác. Đó là biểu hiện sớm của sự đồng cảm – nền tảng của mọi mối quan hệ lành mạnh sau này.
Trẻ EQ cao không sợ xin lỗi, không viện lý do. Chúng không bị ám ảnh bởi việc thừa nhận sai lầm là “mất mặt”, mà xem đó là cơ hội để sửa sai. Đây là điều ngay cả nhiều người lớn còn chưa làm được.
2. “Con giúp mẹ nhé?”
Không cần được nhờ, một đứa trẻ chủ động đề nghị giúp người khác cho thấy khả năng quan sát, biết chia sẻ và tinh thần trách nhiệm đang nảy mầm. Đây không chỉ là biểu hiện của EQ mà còn thể hiện tư duy độc lập – yếu tố quan trọng của IQ.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, trẻ càng biết quan sát và chủ động giúp đỡ người khác, càng có khả năng điều tiết cảm xúc và làm việc nhóm tốt hơn khi trưởng thành.
3. “Tại sao lại như vậy ạ?”
Trẻ thông minh thường có một điểm chung: rất thích hỏi “tại sao”. Đằng sau mỗi câu hỏi là một nhu cầu khám phá, phân tích và tư duy logic – những nền tảng của IQ cao. Trẻ không chấp nhận mọi thứ theo khuôn mẫu, mà luôn muốn hiểu bản chất sự việc.
Nhiều cha mẹ cảm thấy phiền vì con “hỏi liên tục”, nhưng thực chất đó là dấu hiệu cực kỳ tốt. Nếu được định hướng đúng cách, trẻ sẽ hình thành thói quen suy nghĩ độc lập và khả năng tư duy phản biện sắc bén.
4. “Con không thích điều này”
Một đứa trẻ dám nói ra cảm xúc và quan điểm cá nhân một cách rõ ràng là trẻ có EQ phát triển. Trẻ không gật đầu vì bị ép, cũng không né tránh vì sợ bị phán xét. Chúng hiểu cảm xúc của mình và biết cách diễn đạt, thay vì la hét hay im lặng.
Trẻ EQ cao không chỉ thể hiện cảm xúc tích cực mà còn dám bày tỏ cảm xúc tiêu cực một cách văn minh. Khả năng này sẽ giúp trẻ kiểm soát cảm xúc tốt hơn, tránh rơi vào những hành vi tiêu cực khi gặp áp lực.
5. “Không sao đâu ạ”
Sự bao dung và tích cực là một nét rất đặc trưng ở những đứa trẻ có EQ cao. Khi bị mất đồ chơi, thua cuộc hay bị bạn trêu chọc, nếu trẻ có thể mỉm cười và nói “không sao đâu ạ”, điều đó chứng tỏ trẻ có khả năng phục hồi cảm xúc – một trong những yếu tố quan trọng của trí tuệ cảm xúc.
6. “Mình cùng chơi nhé!”
Trẻ có IQ cao chưa chắc đã hoà đồng, nhưng trẻ vừa có IQ vừa có EQ cao thì lại rất biết cách kết nối với người khác. Khi một đứa trẻ chủ động mời bạn chơi cùng, hoặc tìm cách gắn kết các bạn khác nhau trong nhóm, đó là dấu hiệu cho thấy trẻ có khả năng xây dựng mối quan hệ tốt – điều mà mọi nhà lãnh đạo giỏi trong tương lai đều cần.
Câu nói “mình cùng chơi nhé” tuy đơn giản, nhưng cho thấy trẻ không chỉ biết nghĩ cho bản thân mà còn biết nghĩ cho người khác – một sự cân bằng giữa trí tuệ logic và cảm xúc.
(Tổng hợp)
