Tiếng Trung – nghe tới thôi là thấy… ngợp vì những nét bút ngoằn ngoèo như “mê cung”, hay hàng loạt thanh điệu cứ lên bổng xuống trầm như đang… hát cải lương. Thế nhưng, đằng sau những khó khăn ấy, bạn không thể không công nhận tiếng Trung là một trong những ngôn ngữ lâu đời, thú vị và độc đáo nhất hành tinh. Dưới đây là 6 điều cực hay ho về tiếng Trung mà biết rồi, bạn sẽ phải thốt lên: "Ủa, sao không học tiếng Trung sớm hơn ta?".
1. Tiếng Trung là ngôn ngữ có số lượng người bản ngữ lớn nhất thế giới
Không phải tiếng Anh đâu nha!
Theo thống kê mới nhất, tiếng Trung (tiếng Quan thoại) là ngôn ngữ có số lượng người bản ngữ lớn nhất thế giới – khoảng 1,3 tỷ người , tức là gần 1/5 dân số toàn cầu . Ngoài Trung Quốc đại lục, tiếng Trung còn được sử dụng rộng rãi ở Đài Loan (Trung Quốc), Singapore, Malaysia và trong cộng đồng người Hoa ở khắp nơi trên thế giới. Vậy nên nếu bạn học tiếng Trung, bạn đang mở cửa đến với một cộng đồng siêu to khổng lồ.
2. Một chữ tiếng Trung có thể "kể" cả một câu chuyện
Không giống như tiếng Việt viết theo bảng chữ cái, tiếng Trung sử dụng hệ thống chữ tượng hình - mỗi ký tự là một biểu tượng, nhiều khi chứa cả... lịch sử. Ví dụ, chữ "休" (nghỉ ngơi) gồm chữ người (人) đứng cạnh cây (木) – tức là người ngồi dưới gốc cây, nghỉ ngơi. Hay chữ "明" (sáng) là kết hợp của mặt trời "日" và mặt trăng "月" – hai nguồn sáng lớn nhất của vũ trụ. Học chữ Trung không chỉ là học ngôn ngữ mà còn là học cách người xưa quan sát và miêu tả thế giới. Thú vị chưa?
3. Tiếng Trung không có thì, không chia động từ!
Đúng vậy! Học tiếng Anh phải nhớ nào là "do – did – done", hay "eat – ate – eaten", nhưng tiếng Trung thì KHÔNG cần chia động từ theo thì! Bạn chỉ cần thêm vài từ thời gian như 今天 (hôm nay), 昨天 (hôm qua), 明天 (ngày mai)… là xong. Động từ vẫn giữ nguyên. Ví dụ:
我吃饭 (Tôi ăn cơm)
我昨天吃饭 (Hôm qua tôi ăn cơm)
我明天吃饭 (Ngày mai tôi ăn cơm)
Cùng một cấu trúc, không cần biến đổi lằng nhằng, đúng là “học ít mà ăn điểm cao”!
4. Thanh điệu là cả một nghệ thuật
Tiếng Trung có tới 4 thanh điệu chính (và một thanh nhẹ), mỗi thanh điệu thay đổi ý nghĩa của từ , khiến một âm tiết có thể mang nhiều nghĩa khác nhau. Ví dụ: "ma" có thể là:
妈 (mā – mẹ)
麻 (má – cây gai)
马 (mǎ – ngựa)
骂 (mà – chửi)
吗 (ma – trợ từ nghi vấn)
Vậy nên học tiếng Trung như học hát, phải phát âm đúng tông, đúng nhịp. Nhưng một khi bạn làm chủ được thanh điệu, thì đảm bảo là… đi hỏi đường ở Bắc Kinh cũng "ngọt" như MC truyền hình!
5. Dùng một tay vẫn gõ chữ Trung như thường!
Nghe khó tin nhỉ? Nhưng thực tế là người Trung Quốc dùng hệ thống pinyin - phiên âm tiếng Trung bằng bảng chữ cái Latinh. Chỉ cần bạn gõ "ni hao", máy tính sẽ hiện ra "你好" (xin chào). Nhờ vậy, dù chữ viết rất phức tạp, nhưng việc gõ tiếng Trung trên điện thoại và máy tính lại cực kỳ tiện lợi - đôi khi còn nhanh hơn cả gõ tiếng Việt có dấu!
6. Tiếng Trung có những từ ngắn mà "nặng ký"
Trong tiếng Trung, nhiều từ chỉ có 1 âm tiết , nhưng sức mạnh biểu đạt thì vô cùng "đỉnh". Ví dụ như:
爱 (ài) - yêu
忍 (rěn) - nhẫn
怕 (pà) - sợ
恨 (hèn) - hận
Đặc biệt, chữ nhẫn (忍) được ghép bởi "con dao" (刃) trên trái tim (心), thể hiện sự nhẫn nhịn là… như dao cứa vào tim vậy! Đó là lý do tại sao tiếng Trung cực kỳ hợp để làm thơ, viết thư tình hoặc… viết truyện ngôn tình ngược.
Tiếng Trung không chỉ giúp bạn kết nối với hơn một tỷ người trên thế giới, mà còn mở ra cánh cửa khám phá một nền văn hóa hàng nghìn năm, nơi chữ viết mang linh hồn, âm điệu như âm nhạc, và logic ngôn ngữ cực kỳ "hack não" nhưng cũng siêu cuốn. Học tiếng Trung có thể không dễ lúc đầu, nhưng từng bước chinh phục, bạn sẽ thấy mình như được đi du lịch xuyên thời gian. Một hành trình vừa học vừa chill, vừa trí tuệ vừa nghệ thuật – ngôn ngữ không thể nào ngó lơ.
