Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ và có khả năng thay thế nhiều công việc, nhưng vẫn có những ngành nghề khó bị thay thế hoàn toàn, đặc biệt tại Việt Nam. Trong 3 ngành nghề được chatbot DeepSeek và Grok liệt kê trong danh sách nghề khó bị thay thế bởi AI, có 2 đáp án trùng nhau là nghề giáo viên và bác sĩ. Đáp án còn lại được DeepSeek đưa ra là các công việc thiên hướng nghệ thuật, sáng tạo (nhạc sĩ, hoạ sĩ, nhà văn). Với Grok, trí tuệ nhân tạo sẽ không thể thay thế các nghề nhân thủ công.
Giáo viên
Với nghề giáo viên, DeepSeek chỉ ra thực tế giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng, truyền cảm hứng và phát triển kỹ năng mềm cho học sinh. AI có thể hỗ trợ trong việc dạy học, nhưng không thể thay thế hoàn toàn sự tương tác cảm xúc, sự thấu hiểu và khả năng thích ứng với từng học sinh. Đặc biệt là giáo viên mầm non, giáo viên kỹ năng sống sẽ khó có thể bị trí tuệ nhân tạo thay thế.
Grok đưa ra câu trả lời: “Giáo viên giúp học sinh định hướng nhân cách, giáo dục trẻ xử lý các tình huống xã hội phức tạp. Đặc biệt ở bậc mầm non và tiểu học, trẻ em cần sự tương tác trực tiếp, sự thấu hiểu và chăm sóc mà AI chưa thể mô phỏng hoàn toàn. Tại Việt Nam, giáo dục còn mang tính cá nhân hóa cao, phụ thuộc vào mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh/phụ huynh.”
Bác sĩ
Lý do bác sĩ và các công việc trong ngành y tế - chăm sóc sức khỏe khó bị thay thế DeepSeek đưa ra nằm ở kỹ năng chẩn đoán, phán đoán và xử lý tình huống phức tạp, đặc biệt trong các trường hợp khẩn cấp. AI có thể hỗ trợ chẩn đoán bệnh, nhưng việc điều trị và chăm sóc bệnh nhân đòi hỏi sự đồng cảm, giao tiếp và quyết định dựa trên kinh nghiệm của con người. DeepSeek gợi ý các vị trí rất khó bị AI “chiếm” công việc bao gồm: Bác sĩ phẫu thuật, điều dưỡng viên, chuyên gia tâm lý.
Grok nhấn mạnh tầm quan trọng của công việc bác sĩ phẫu thuật. “Dù AI có thể hỗ trợ chẩn đoán bệnh hoặc phân tích dữ liệu y khoa, việc thực hiện phẫu thuật đòi hỏi sự khéo léo, khả năng ra quyết định tức thời và xử lý các tình huống bất ngờ trong phòng mổ. Tại Việt Nam, bác sĩ phẫu thuật vẫn cần kinh nghiệm thực tiễn và sự linh hoạt mà máy móc chưa thể thay thế”, Grok trả lời.
Công việc liên quan đến nghệ thuật, sáng tạo (nhà văn, hoạ sĩ, nhạc sĩ)
DeepSeek cho rằng đây là ngành nghề đòi hỏi cảm xúc và cá tính riêng của con người, điều mà AI khó có thể bắt chước hoàn toàn. AI có thể tạo ra tác phẩm nghệ thuật, nhưng không thể thay thế được giá trị cảm xúc và thông điệp mà nghệ sĩ muốn truyền tải.
Nghệ nhân thủ công
Grok nêu lý do các nghề thủ công như làm gốm, dệt thổ cẩm, chạm khắc gỗ khó có thể biến mất do AI: “Các sản phẩm thủ công truyền thống của Việt Nam, như gốm Bát Tràng hay thổ cẩm của đồng bào dân tộc thiểu số, mang đậm giá trị văn hóa và sự sáng tạo cá nhân. AI có thể hỗ trợ thiết kế hoặc sản xuất hàng loạt, nhưng cảm hứng nghệ thuật, kỹ thuật thủ công tinh xảo và câu chuyện đằng sau mỗi sản phẩm là thứ chỉ con người mới tạo ra được, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang chú trọng quảng bá văn hóa truyền thống”.
Kết luận
Những ngành nghề này đòi hỏi sự sáng tạo, cảm xúc, tương tác xã hội và khả năng thích ứng linh hoạt – những yếu tố mà AI khó có thể thay thế hoàn toàn. Tuy nhiên, việc kết hợp AI như một công cụ hỗ trợ sẽ giúp nâng cao hiệu quả công việc trong các lĩnh vực này.
Nội dung bài viết là câu trả lời của AI, không phản ánh quan điểm của người viết.
(Tổng hợp)
