Không đi làm nhưng không thất nghiệp? Thoạt nghe điều này tưởng chừng như vô lý nhưng lại là chuyện dễ hiểu với những người làm freelancer. Họ có thể làm việc tự do theo đúng nghĩa đen, chẳng bó buộc về địa điểm, lại còn tiết kiệm được nhiều chi phí so với làm văn phòng.
Đó cũng là câu chuyện của Huyền Trang (27 tuổi) - một freelancer trong ngành kiến trúc, có thể tiết kiệm tới 20 triệu/tháng mà vẫn đảm bảo chất lượng sống nhờ làm công việc tự do.
Tiết kiệm 20 triệu/tháng
Huyền Trang tốt nghiệp ngành Kiến trúc đúng lúc dịch Covid-19 bùng phát. "Thời điểm đó, nhiều công ty xây dựng đóng băng dự án, tuyển dụng gần như tạm dừng. Mình gửi CV đi mấy nơi nhưng hoặc là không phản hồi, hoặc là báo tạm hoãn phỏng vấn. Trong lúc chờ đợi, mình nhận vài dự án thiết kế nhỏ từ người quen. Ai ngờ làm riết thành quen, rồi mình gắn bó luôn với công việc freelancer cho đến giờ", Huyền Trang nhớ lại.
Làm việc tại nhà, không phải chen chúc đi làm giờ cao điểm, không bị giới hạn bởi một công ty hay một mức lương cố định, Trang nhận dự án từ một công ty nước ngoài trong lĩnh vực thiết kế xây dựng với mức thu nhập chính khoảng 30 triệu đồng/tháng. "Có tháng bận rộn hơn, mình nhận thêm vài dự án ngoài, tổng thu nhập có khi lên 35 triệu. Nhưng trung bình thì cứ 30 triệu/tháng là ổn định rồi", cô chia sẻ.
Trang chưa từng làm công việc văn phòng chính thức nhưng đã có thu nhập ổn là 30 triệu/tháng. Ảnh minh hoạ
Điều khiến nhiều người bất ngờ là dù thu nhập cao, Trang không tiêu xài hoang phí. Cô lập bảng chi tiêu cố định, cắt bỏ hầu hết khoản mua sắm không cần thiết. Mỗi tháng, chi phí của Trang được chia như sau:
- Tiền ăn: 1,5 triệu/tháng. "Ba mẹ ở quê trồng rau, nuôi gà, thỉnh thoảng gửi thêm gạo, cá khô, mắm… lên nên mình chỉ tốn tiền mua thêm thịt cá tươi, đồ ăn vặt. Tính ra chi phí ăn uống giảm một nửa so với bạn bè cùng trọ."
- Gửi về nhà: 3 triệu/tháng. "Mình coi đây là khoản bắt buộc. Vừa giúp ba mẹ nhẹ gánh chi phí sinh hoạt, vừa để bản thân nhớ rằng mình đi làm không chỉ vì bản thân", Trang nói.
- Xăng xe: 200.000 đồng/tháng. "Làm ở nhà nên xe máy chủ yếu để đi chợ hoặc gặp khách hàng gần. Đổ xăng một lần là đủ chạy cả tuần."
- Thuê trọ: 3 triệu/tháng. "Mình chọn phòng ở khu yên tĩnh, gần chợ, không cần nội thất sang trọng nhưng sạch sẽ, có ánh sáng và internet ổn định."
- Tích lũy mua vàng: 5 triệu/tháng. "Đây là thói quen từ khi mới đi làm. Tháng nào cũng mua 1-2 chỉ vàng. Vừa là khoản tiết kiệm, vừa chống trượt giá."
- Chi phí phát sinh: 1 triệu/tháng. "Cho những buổi cà phê, ăn uống với bạn bè hoặc mua vài món đồ nhỏ. Nếu không dùng hết, mình chuyển sang tài khoản tiết kiệm."
Tính gọn lại, mỗi tháng Trang chỉ tiêu khoảng 9,7 triệu đồng. Trang cho biết: "Như vậy, trung bình mình tiết kiệm được khoảng 20 triệu/tháng, chưa kể khoản mua vàng. Số tiền này mình chia ra: một phần gửi ngân hàng, một phần đầu tư an toàn, phần còn lại mua vàng tích trữ. Mình muốn 3-5 năm nữa sẽ có khoản vốn đủ lớn để mua một căn hộ nhỏ hoặc mở studio thiết kế riêng."
Trang cho biết nguyên tắc của mình không phải "kiếm thật nhiều tiền" mà là "kiếm đủ và tiêu ít hơn". Cô không chạy theo xu hướng tiêu dùng nhanh, không mua sắm bừa bãi.
"Làm freelancer đồng nghĩa thu nhập có thể lên xuống thất thường. Nếu tháng này kiếm được nhiều mà tháng sau ít hơn, việc duy trì chi tiêu ở mức ổn định sẽ giúp mình không bị áp lực. Mình luôn nghĩ, nếu bây giờ mình tiêu xài thỏa thích thì sau này lỡ ốm đau hay công việc chậm lại, lấy gì để sống?", Trang nói.
Một điểm nữa là Trang luôn có kế hoạch rõ ràng cho khoản tiết kiệm. Cô phân loại tiền ngay khi nhận lương: 10% cho gia đình, 15% cho vàng, 50% gửi tiết kiệm, phần còn lại cho chi tiêu. "Nếu chờ đến cuối tháng xem còn bao nhiêu rồi mới tiết kiệm thì chắc chẳng còn lại bao nhiêu", cô cười.
Trang luôn phân loại chi tiêu hàng tháng. Ảnh minh hoạ
Làm sao để kiếm được công việc freelancer ổn định?
Khi được hỏi bí quyết kiếm được mức thu nhập 30 triệu/tháng từ freelancer, Trang cho hay: "Làm freelancer không phải cứ mở máy tính ra là có việc đâu. Ban đầu mình làm không công hoặc nhận thù lao rất thấp chỉ để lấy kinh nghiệm và portfolio. Sau khi có vài dự án chất lượng, mình mới dám chào giá cao hơn."
Dưới đây là những kinh nghiệm Trang rút ra:
1. Chọn lĩnh vực phù hợp với thế mạnh
"Đừng chạy theo nghề đang 'hot' nếu nó không phải thế mạnh của mình. Mình học kiến trúc nên chọn thiết kế xây dựng. Kiến thức nền đã có, chỉ cần cập nhật phần mềm và xu hướng mới là đủ để cạnh tranh."
2. Đầu tư thời gian cho portfolio
"Khách hàng nhìn vào portfolio để đánh giá năng lực. Mình làm riêng một website cá nhân, đăng các dự án mình từng làm (được sự đồng ý của khách), kèm mô tả chi tiết. Nhờ vậy, khi gửi hồ sơ, họ thấy ngay khả năng của mình."
3. Tìm việc ở nhiều nguồn
"Ban đầu mình chỉ tìm trên các group Facebook, nhưng lượng việc không ổn định và đôi khi bị ép giá. Sau đó, mình mở rộng sang Upwork, Freelancer.com, LinkedIn và Behance. Thị trường quốc tế tuy cạnh tranh cao nhưng trả phí xứng đáng hơn."
4. Uy tín là tài sản lớn nhất
"Một khách hàng hài lòng có thể giới thiệu cho bạn bè họ. Có dự án mình làm xong, khách giới thiệu thêm 2-3 người nữa. Uy tín giúp mình không phải lúc nào cũng đi tìm việc."
5. Không ngừng học hỏi
"Mình dành 1-2 giờ mỗi ngày để học thêm phần mềm, xem tutorial hoặc đọc tài liệu. Thị trường thiết kế thay đổi nhanh, nếu không cập nhật sẽ bị bỏ lại."
Trang cho rằng freelancer không phải là công việc "tạm thời" nếu bạn biết cách làm nghiêm túc. "Ưu điểm là tự do thời gian, thu nhập có thể cao nếu biết tận dụng. Nhược điểm là không có lương cố định, không bảo hiểm, phải tự quản lý tài chính. Nếu bạn là người dễ bị cám dỗ tiêu tiền, hãy tập kỷ luật trước khi bắt đầu", Trang bày tỏ.
