Tiền đất quá cao, người dân xin rút lại hồ sơ cấp “sổ đỏ”
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ; Bộ Nông nghiệp và Môi trường góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024 nhằm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn.
Theo HoREA, một trong những vấn đề gây bức xúc hiện nay là cách tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn quyền sử dụng đất.
 |
| HoREA kiến nghị giảm gánh nặng tiền sử dụng đất khi chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở. Ảnh minh hoạ. |
Bởi lẽ, Luật Đất đai 2024 và Nghị định 103/2024, cơ quan nhà nước đang áp dụng 100% giá đất trong bảng giá cho toàn bộ diện tích thửa đất, không phân biệt phần đất trong hay ngoài hạn mức giao đất ở.
Hệ quả là nhiều gia đình phải nộp số tiền quá cao, từ vài tỷ đồng đến hơn chục tỷ đồng khiến vượt quá khả năng tài chính nên nhiều người dân xin rút lại hồ sơ xin cấp “sổ đỏ” dẫn đến tình trạng “giao dịch ngầm, thị trường ngầm”; chuyển nhượng bằng giấy viết tay, tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Việc số tiền sử dụng đất phải nộp quá cao và cũng là một nguyên nhân “kích đẩy” làm tăng giá đất, giá nhà trên thị trường bất động sản và làm tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án đầu tư công.
Đề xuất giảm gánh nặng tiền sử dụng đất
Để giải quyết vấn đề này, HoREA đề xuất sửa đổi khoản 22 Điều 1 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Điều 159 Luật Đất đai 2024.
Theo đó, HoREA đề nghị bổ sung nguyên tắc phần diện tích đất trong hạn mức giao đất ở được tính tiền sử dụng đất thấp hơn phần diện tích đất vượt hạn.
Cụ thể, Hiệp hội kiến nghị “quy định cứng” và áp dụng tỷ lệ % thu tiền sử dụng đất thống nhất trong cả nước bằng 20% giá đất đối với diện tích trong hạn mức giao đất ở và bằng 30% với diện tích vượt hạn mức.
Cơ quan này cũng đề nghị xem xét áp dụng hiệu lực trở về trước cho các trường hợp đã nộp tiền theo quy định cũ, nhằm đảm bảo công bằng giữa các thời điểm cấp “sổ đỏ”, tránh tình trạng so bì.
Để có cơ sở thực tiễn khi xem xét vấn đề này, Hiệp hội đề nghị Bộ Tài chính thống kê số lượng hộ gia đình, cá nhân đã được cấp Giấy chứng nhận khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở theo quy định của Luật Đất đai 2024 và đã nộp tiền sử dụng đất.
Trình Chính phủ và cấp có thẩm quyền xem xét quyết định có áp dụng hay không áp dụng hiệu lực trở về trước, cho phép UBND cấp tỉnh được hoàn trả khoản tiền chênh lệch mà hộ gia đình, cá nhân đã nộp khi chuyển đổi sang đất ở để bảo đảm thực hiện các quyền, lợi ích của hộ gia đình, cá nhân.
Ngoài ra, Hiệp hội cũng lưu ý sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều 257 Luật Đất đai 2024, theo đó doanh nghiệp phải nộp khoản tiền bổ sung cho thời gian chậm tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Tuy nhiên, theo HoREA, việc chậm trễ thường do cơ quan nhà nước ban hành quyết định giá đất hoặc thông báo nộp tiền muộn, không phải lỗi của doanh nghiệp. Việc buộc doanh nghiệp nộp bổ sung trong trường hợp này là chưa hợp lý.
Hiệp hội đề xuất chỉ áp dụng khoản nộp bổ sung với các trường hợp doanh nghiệp “có lỗi” và miễn cho những doanh nghiệp không có lỗi. Đồng thời, cho phép các doanh nghiệp đã nộp trước đó được khấu trừ vào các nghĩa vụ tài chính khác.
