Ở Việt Nam, quả sừng trâu (hay còn gọi là sừng dê) xuất hiện ở cả 3 miền nhưng phổ biến nhất vẫn là ở miền Bắc.
Thông thường loại quả dại này mọc ở bờ bụi, ven rừng thưa, được tìm thấy chủ yếu ở các tỉnh như Điện Biên, Lào Cai, Sơn La, Phú Thọ, Tuyên Quang…

Quả sừng trâu mọc dại trong rừng, vài năm gần đây được bà con thu hái bán như món đặc sản. Ảnh minh họa.
Loại quả này dạng nang, hai đầu nhọn, dính ở phần gốc rồi chĩa ra hai bên như sừng trâu. Quả màu xanh, dài khoảng 10–15cm, vỏ cứng, bên trong chứa hạt có đầu nhọn và lông mao trắng mịn.
Điều đáng nói trước đây, quả sừng trâu mọc dại đầy rừng nhưng chẳng mấy ai để ý. Trẻ con vùng cao thường ăn cho vui hoặc làm đồ chơi vì loại quả này có hình thù giống sừng trâu, trông lạ mắt. Tuy nhiên vài năm gần đây, quả sừng trâu lại được biết đến nhiều hơn, trở thành thức quà sạch của núi rừng hút khách miền xuôi tìm mua, thưởng thức.

Loài cây này có tên khoa học là Strophanthus divaricatus, thuộc họ trúc đào. Vỏ trái sừng trâu dày và cứng, khi bổ ra có hạt bên trong, đầu hạt nhọn, có lông mao trắng mịn. Ảnh minh họa.
Mùa quả sừng trâu kéo dài khoảng từ tháng 8 đến tháng 12 hàng năm, có thể sớm hoặc muộn hơn tùy điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng từng nơi.
Quả sừng trâu có vị chua, ăn giòn và thơm, được ưa chuộng như một thức quà vặt giống các loại trái cây quen thuộc khác. Nếu ăn cả vỏ, quả sừng trâu sẽ rất chua, chát và khiến người ăn có cảm giác khé cổ do phần nhựa trắng bám nhiều. Cách ăn phổ biến và chuẩn vị nhất của loại quả này là gọt vỏ, thái mỏng, kết hợp cùng củ đậu và rau mùi, chấm với chẳm chéo.
Tại các địa phương, quả sừng trâu được bán tại chỗ với giá khoảng 30.000 – 50.000 đồng/kg (tùy nơi, tùy thời điểm). Tuy nhiên, khi vận chuyển tới thành phố, loại quả này lại được bán với giá cao hơn, khoảng 90.000 – 100.000 đồng/kg nhưng vẫn có nhiều thực khách sẵn sàng bỏ tiền mua vì tò mò và thích khám phá hương vị mới lạ.
Nhận thấy loài cây dại này mang lại giá trị kinh tế nên mấy năm nay, người dân vùng cao vào rừng hái quả sừng trâu về bán cho thương lái, hoặc gửi cho khách ở thành phố để kiếm thêm thu nhập.
Trúc Chi (t/h)