Vi nhựa đã được tìm thấy xâm nhập sâu vào cơ thể người, bao gồm phổi, gan, thận, lá lách, não và xương. Mới đây, một nghiên cứu cho thấy chúng có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột của con người và thậm chí có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh nhất định, báo Anh Daily Express đưa tin.
Vi nhựa thường được tìm thấy trong môi trường và có thể hiện diện trong thực phẩm cũng như nước uống. Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã nuôi cấy hệ vi sinh vật đường ruột từ mẫu phân của năm tình nguyện viên khỏe mạnh. Các mẫu cấy này sau đó được tiếp xúc với năm loại vi nhựa phổ biến ở nồng độ mà con người được cho là thường xuyên tiếp xúc, cũng như ở liều cao hơn.
Các mẫu cấy tiếp xúc với vi nhựa cho thấy sự gia tăng đáng kể về độ axit, cho thấy hoạt động chuyển hóa của vi khuẩn đã bị thay đổi.
Phân tích cho thấy một số nhóm vi khuẩn tăng hoặc giảm tùy theo loại vi nhựa. Những thay đổi này đi kèm với sự biến đổi trong các hợp chất hóa học do vi khuẩn tạo ra.
Nghiên cứu mới cho thấy vi nhựa gây ra những thay đổi rõ rệt trong hệ vi sinh vật đường ruột.
Trưởng nhóm nghiên cứu, ông Christian Pacher-Deutsch từ tổ chức nghiên cứu CBmed tại Áo, cho biết: “Ở giai đoạn này, các cơ chế chính xác vẫn chưa rõ ràng, nhưng một số giả thuyết hợp lý đang dần hình thành.”
“Vi nhựa có thể làm thay đổi thành phần vi sinh vật bằng cách tạo ra môi trường vật lý hoặc hóa học ưu ái cho một số loại vi khuẩn nhất định. Ví dụ, màng sinh học có thể hình thành trên bề mặt vi nhựa, tạo ra những môi trường sống mới mà một số vi sinh vật có thể nhanh chóng chiếm lĩnh.”
“Vi nhựa cũng có thể mang theo các chất hóa học ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình trao đổi chất của vi khuẩn. Điều này có thể dẫn đến sự thay đổi trong quá trình sản xuất axit, vốn có thể là một phản ứng căng thẳng của vi khuẩn, vô tình làm thay đổi độ pH trong đường ruột.”
“Những thay đổi này sau đó có thể kích hoạt các vòng phản hồi làm mất cân bằng hệ vi sinh vật.”
Một số thay đổi phản ánh các mô hình trước đây đã được liên kết với các bệnh như ung thư đại trực tràng và trầm cảm, theo các nhà nghiên cứu.
Cách giảm thiểu phơi nhiễm vi nhựa
Ông Pacher-Deutsch nói thêm: “Những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh phơi nhiễm vi nhựa phổ biến như hiện nay trong đời sống hằng ngày. Vi nhựa đã được phát hiện trong cá, muối, nước đóng chai và thậm chí cả nước máy, nghĩa là hầu hết mọi người đều tiếp xúc hằng ngày thông qua ăn uống, hít thở và tiếp xúc qua da.”
“Điều quan trọng cần rút ra là vi nhựa thực sự có tác động đến hệ vi sinh vật của chúng ta. Mặc dù còn quá sớm để đưa ra các khẳng định chắc chắn về sức khỏe, nhưng hệ vi sinh vật đóng vai trò trung tâm trong nhiều khía cạnh của sức khỏe, từ tiêu hóa đến sức khỏe tinh thần.”
“Do đó, việc giảm thiểu phơi nhiễm vi nhựa ở mức có thể là một biện pháp phòng ngừa khôn ngoan và quan trọng.”
Các phát hiện này đã được trình bày tại hội nghị thường niên của Tổ chức Tiêu hóa Châu Âu Thống Nhất, UEG Week 2025.
Để giảm thiểu phơi nhiễm vi nhựa, hãy thực hiện 5 điều sau:
Chuyển từ hộp đựng thực phẩm bằng nhựa sang thủy tinh, gốm hoặc thép không gỉ. Sử dụng túi đi chợ bằng vải, chai nước thủy tinh… thay cho túi nylon, chai nước nhựa. Tránh hâm nóng thực phẩm bằng lò vi sóng trong hộp nhựa. Hạn chế tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến và hải sản đóng gói. Giữ gìn nhà cửa sạch sẽ để giảm thiểu vi nhựa trong không khí và sử dụng bộ lọc nước được thiết kế để loại bỏ các hạt mịn.
