Theo quy định hiện hành, mức giảm trừ gia cảnh với cá nhân người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng, mức giảm trừ với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Bộ Tài chính cho biết đã tới lúc cần thiết rà soát, đánh giá lại để đề xuất phương án sửa đổi, bổ sung mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với các điều kiện mới.
Bộ Tài chính đang chủ trì soạn thảo dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) với đề xuất điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc. Nhiều bộ, ngành, địa phương cũng đề nghị tăng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc. Bộ Quốc phòng kiến nghị nâng mức giảm trừ cho người nộp thuế lên 17,3 triệu đồng/tháng, người phụ thuộc là 6,9 triệu đồng/tháng; UBND tỉnh Hà Tĩnh đề xuất lần lượt là 18 triệu và 8 triệu đồng/tháng.
Thực trạng hiện nay
Vợ chồng chị Minh - anh Hùng (cùng 32 tuổi) lập nghiệp tại Hà Nội, làm công ăn lương trong doanh nghiệp tư nhân, tổng thu nhập hơn 35 triệu đồng/tháng. Nghe qua thì có vẻ không quá thấp, nhưng chị Minh cho biết gia đình có lúc phải “co kéo” chi phí sinh hoạt. Chị Minh bị tính là có thu nhập chịu thuế.
Vợ chồng chị Minh thuê một căn hộ tập thể cũ ở quận Cầu Giấy, giá 7 triệu đồng/tháng. Con gái 3 tuổi học mẫu giáo tư thục, học phí hơn 5 triệu đồng/tháng. Tiền điện nước, ăn uống, đi lại, gửi xe... mỗi tháng ngốn thêm hơn 12 triệu đồng. “Tính sơ sơ là chi phí cố định khoảng 25 triệu đồng/tháng, chưa kể tiền chi tiêu khi ốm đau, hiếu hỉ, bố mẹ hai bên cần hỗ trợ… Rất khó để có khoản tiết kiệm đều đặn, chưa dám nghĩ đến chuyện mua nhà”, chị Minh chia sẻ.
Anh Quang Tuấn - nhân viên kỹ thuật tại một công ty tư nhân ở Hà Nội, lương gần 20 triệu đồng/tháng. Trên giấy tờ, anh Tuấn chỉ có 1 người phụ thuộc là con trai. "Bố mẹ tôi không được tính là người phụ thuộc vì có lương hưu (chưa tới 4 triệu đồng/người), nhưng thực tế các chi phí lớn trong nhà vẫn do tôi và vợ lo liệu" - anh Tuấn nói và cho biết vợ anh làm nghề tự do, thu nhập không đều, mỗi tháng sau khi trừ mọi chi phí thì gần như không còn dư đồng nào. Tuy nhiên, với mức lương hiện tại thì anh Tuấn phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
 |
| Chỉ số giá sinh hoạt theo không gian (SCOLI) năm 2024 do Cục Thống kê công bố cho thấy, Hà Nội tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu với mức giá đắt đỏ nhất cả nước. |
Nhiều người lao động làm công ăn lương đang rơi vào tình trạng tương tự - thu nhập chỉ vừa đủ sống, nhưng vẫn phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Điều này khiến nhiều người bất ngờ khi nhìn vào con số, chỉ trong quý I năm nay, thu từ thuế thu nhập cá nhân đã đạt hơn 70.000 tỷ đồng - tương đương gần 39% kế hoạch cả năm và tăng hơn 25% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhiều người dân bày tỏ mong muốn Luật thuế thu nhập cá nhân sớm được sửa đổi toàn diện.
Mới đây, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội vào kỳ họp tháng 10 năm nay.
Cần bình đẳng với người làm công ăn lương
Trao đổi với PV Tiền Phong, TS. Nguyễn Ngọc Tú - giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội - nhấn mạnh, thuế thu nhập cá nhân hiện đóng góp gần 10% ngân sách Nhà nước, chủ yếu từ người làm công ăn lương, không có hoạt động kinh doanh và không thể “lách thuế”. Trong khi đó, 3,6 triệu hộ kinh doanh năm 2024 chỉ đóng góp chưa đến 26.000 tỷ đồng, khoảng 1,5% ngân sách, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng - một loại thuế đánh vào người tiêu dùng chứ không hẳn là thuế thu nhập.
“Điều này cho thấy sự bất hợp lý và thiếu công bằng trong phân bổ nghĩa vụ thuế giữa các nhóm đối tượng. Thuế thu nhập cá nhân cần được điều chỉnh để giảm những gánh nặng bất hợp lý với người làm công ăn lương. Họ cần được soi xét đến hoàn cảnh cụ thể và chính sách thuế phải khuyến khích họ nỗ lực cống hiến. Đó mới là tinh thần đúng đắn, vừa nhân văn, vừa hiệu quả, cần đặc biệt lưu ý khi sửa đổi Luật thuế thu nhập cá nhân sắp tới”, ông Tú nói.
Trong khi chờ sửa đổi toàn diện, vị chuyên gia cho rằng Bộ Tài chính nên điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh ngay trong năm nay, giúp người dân bớt khó khăn sớm nhất có thể. Ông Tú đề xuất tăng mức giảm trừ gia cảnh lên 18-20 triệu đồng/tháng, có cơ chế điều chỉnh linh hoạt theo chỉ số giá tiêu dùng hoặc lương tối thiểu.
 |
| Chuyên gia kiến nghị, người dân cần được tăng quyền lợi khấu trừ cho các chi phí thiết yếu, trong đó có giáo dục. |
Cũng theo ông Tú, những khoản chi lớn trong đời người như học phí, chữa bệnh, mua nhà lần đầu, thuê nhà dài hạn... cần được khấu trừ hợp lý khi tính thuế. Đây là hình thức chia sẻ trách nhiệm của Nhà nước với người dân, thay vì chỉ thu mà không hỗ trợ.
Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam - cho rằng cần sửa biểu thuế lũy tiến hiện có 7 bậc, mức cao nhất 35%, quá chênh lệch so với thuế thu nhập doanh nghiệp (20%); nên giãn khoảng cách các bậc thuế, bỏ mức thuế suất 35% và có chính sách ưu đãi phù hợp với một số ngành nghề cần khuyến khích.
