Từ ngày 1/7, huyện Cần Giờ (cũ), TP.HCM được sắp xếp thành 4 xã gồm Bình Khánh, An Thới Đông, Cần Giờ và xã đảo Thạnh An, với gần 76.000 dân. Khu vực này được định hướng trở thành trung tâm kinh tế, du lịch, cảng biển và logistics trọng điểm của TP.HCM.
Chia sẻ với Tri Thức - Znews, ông Nguyễn Đỗ Dũng, Tổng giám đốc Công ty Tư vấn Quốc tế enCity cho biết trong quá khứ, TP.HCM từng loay hoay với nhiều chiến lược hướng biển nhưng chưa thực sự hiệu quả, bởi các khu cảng sông như Sài Gòn, Cát Lái, Hiệp Phước... đều bị hạn chế về luồng lạch nông, khó mở rộng.
Trong khi đó, Cần Giờ sở hữu vị trí thuận lợi để phát triển cảng nước sâu, nhưng lại thiếu cơ chế điều phối vùng và chưa thu hút được nguồn lực đầu tư tương xứng.
Tuy nhiên, với việc sáp nhập địa giới
Các tuyến kết nối khu vực Cần Giờ hiện hữu và tương lai. Đồ họa: Phan Nhật.
Trong số đó, cầu Cần Giờ là dự án được trông đợi nhất những năm qua. Khi hoàn thành, cây cầu hơn 7 km này sẽ giúp rút ngắn thời gian di chuyển từ trung tâm TP.HCM đến Cần Giờ chỉ còn 45-60 phút, thay vì phụ thuộc vào phà như hiện nay. Công trình này dự kiến cũng trở thành cầu dây văng có quy mô lớn nhất TP.HCM.
Hiện, hai nhà đầu tư lớn là Trungnam Group và Masterise đã đề xuất thực hiện dự án theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao), tức doanh nghiệp xây dựng công trình hạ tầng rồi bàn giao lại cho Nhà nước để đổi lấy quỹ đất hoặc tài sản khác. Hình thức này được cho là linh hoạt hơn phương án BOT (xây dựng - vận hành - chuyển giao) trước đây.
Tuy nhiên, đến nay TP.HCM vẫn chưa chốt phương án đầu tư và nhà đầu tư cụ thể. Theo thông tin mới nhất, Sở Xây dựng đang lập báo cáo tiền khả thi, dự kiến hoàn tất giai đoạn chuẩn bị đầu tư trong năm nay, khởi công năm 2026 và hoàn thành vào 2028.
Song song với cầu Cần Giờ, Sở Xây dựng cũng đã trình UBND TP chủ trương đầu tư nút giao kết nối cao tốc Bến Lức - Long Thành với đường Rừng Sác, tổng vốn hơn 2.969 tỷ đồng. Dự án được đề xuất khởi công đầu năm 2026 và hoàn thành năm 2028, trùng thời điểm với cầu Cần Giờ.
Khi hoàn thành, nút giao này sẽ tạo tuyến kết nối trực tiếp từ Cần Giờ lên cao tốc Bến Lức - Long Thành, rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển vào trung tâm TP.HCM và các khu vực lân cận.
 |
| Đường Rừng Sác hiện là trục chính kết nối trung tâm TP.HCM đến Cần Giờ, sắp tới sẽ có thêm nút giao với cao tốc Bến Lức - Long Thành. Ảnh: Quỳnh Danh. |
Không dừng lại ở hạ tầng đường bộ, TP.HCM đang dự kiến thu hồi hơn 325 ha đất, chi khoảng 7.500 tỷ đồng để bồi thường, phục vụ tuyến metro tốc độ cao dài 48,5 km nối quận 7 (cũ) với Cần Giờ.
Dự án hiện do VinSpeed (thuộc Vingroup) đề xuất nghiên cứu đầu tư, với tốc độ thiết kế lên tới 350 km/h, giúp rút ngắn thời gian di chuyển từ trung tâm TP.HCM đến Cần Giờ xuống còn khoảng 12 phút. Đây được xem là giải pháp mang tính đột phá, góp phần giảm tải cho hệ thống đường bộ và mở rộng trục phát triển đô thị ven biển của thành phố.
Mới đây, UBND TP.HCM cũng giao các sở ngành khẩn trương xem xét đề xuất của Vingroup về tuyến đường vượt biển nối Cần Giờ và Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), yêu cầu hoàn tất tham mưu trước ngày 10/10.
Hướng kết nối mới này được kỳ vọng góp phần thúc đẩy hoạt động du lịch của Cần Giờ trong thời gian tới, khi người dân và du khách có thể di chuyển từ Vũng Tàu đến Cần Giờ để tham quan, nghỉ dưỡng và khám phá hệ sinh thái rừng ngập mặn đặc trưng.
Ý tưởng về cầu vượt biển Cần Giờ xuất hiện lần đầu tại Hội nghị Quy hoạch phát triển Cần Giờ năm 2017, do Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đề xuất. Những năm sau đó, HoREA nhiều lần kiến nghị UBND TP bổ sung dự án này vào Quy hoạch chung xây dựng TP.HCM giai đoạn 2021-2040, tầm nhìn đến năm 2060. Theo ý tưởng ban đầu, cây cầu dài khoảng 17 km, có độ tĩnh không 56 m để tàu biển quốc tế lưu thông thuận lợi.
Trong khi các dự án kết nối đang được chuẩn bị, Cần Giờ hiện đã bắt đầu bước vào giai đoạn phát triển đô thị quy mô lớn. Tháng 4 vừa qua, Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ (tên thương mại Vinhomes Green Paradise) đã chính thức khởi công, dự kiến có quy mô dân số gần 230.000 người và đón 8-9 triệu lượt khách mỗi năm khi hoàn thành.
Song song đó, siêu cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ - dự án trọng điểm của TP.HCM - cũng đặt mục tiêu khởi công năm nay và đưa vào khai thác từ 2027. Khi vận hành, cảng sẽ kéo theo lượng lớn hàng hóa, lao động và dịch vụ hậu cần đổ về khu vực này, góp phần hình thành chuỗi đô thị - cảng biển - du lịch - công nghiệp sạch.
Trong giai đoạn chờ cầu Cần Giờ được xây dựng, Chủ tịch UBND TP.HCM đã thống nhất chủ trương cho CTCP Đô thị Du lịch Cần Giờ (chủ đầu tư Vinhomes Green Paradise) tài trợ 3 phà 200 tấn để phục vụ tuyến Bình Khánh - Cần Giờ, giảm tình trạng ùn tắc, quá tải hiện nay.
Nên ưu tiên kết nối nào?
Ông Nguyễn Đỗ Dũng nhận định Cần Giờ sở hữu tiềm năng phát triển rất lớn. Theo ông, tam giác Cần Giờ - Phú Mỹ - Vũng Tàu khi được quy hoạch tổng thể và tích hợp hoàn toàn có thể trở thành một vùng vịnh liên hoàn tương tự như Tokyo, San Francisco hay Hong Kong - Thâm Quyến.
"Tại đây, các khu đô thị sinh thái - cảng biển - tổ hợp công nghiệp - trung tâm nghiên cứu và vùng bảo tồn thiên nhiên không tồn tại riêng lẻ mà tương hỗ trong một cấu trúc phát triển cân bằng và thích ứng", ông Dũng nói.
Cần Giờ sẽ không chỉ là một khu du lịch sinh thái hay khu đô thị mới mà cần đóng vai trò là "phòng thí nghiệm đô thị ven biển", nơi các mô hình công nghệ cao, đô thị nổi, hệ sinh thái thông minh và các chính sách chuyển đổi xanh có thể được thử nghiệm và mở rộng.
Đồng thời, cụm Phú Mỹ - Long Sơn - Thị Vải sẽ tiếp tục giữ vai trò đầu tàu công nghiệp và năng lượng của thành phố, được nâng cấp để hướng tới mô hình công nghiệp carbon thấp, tuần hoàn và có trách nhiệm môi trường.
Điều kiện tự nhiên của vùng cho đến địa hình ven biển và hệ sinh thái ngập mặn sẽ tạo ra những lợi thế hiếm có để phát triển đồng thời cả kinh tế biển và hạ tầng sinh thái. Không gian này cho phép hình thành cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, mở rộng cụm năng lượng Long Sơn, đồng thời kiến tạo một đô thị biển sinh thái mới tại Cần Giờ, với quy mô dân số tương đương một đô thị loại I.
 |
| Cần Giờ có điều kiện để phát triển đồng thời cả kinh tế biển và hạ tầng sinh thái. Ảnh: Quỳnh Danh. |
TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn, chuyên gia quy hoạch đô thị cũng nhìn nhận sau sáp nhập, cơ hội của Cần Giờ không chỉ dừng lại ở "siêu" cảng trung chuyển quốc tế, mà còn có thể được nâng tầm thành cụm cảng kết nối với hệ thống cảng sông tại Hiệp Phước, Cát Lái... Quy hoạch đồng bộ sẽ tạo cơ hội lớn cho phát triển kinh tế biển của TP.HCM, và để tương xứng với quy mô cảng, hệ thống kết nối vùng cũng cần nâng tầm.
Cả hai chuyên gia đều cho rằng đường Vành đai 4 có thể kéo dài đến cụm cảng Cần Giờ và kết nối trực tiếp qua cầu, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa từ các khu công nghiệp Bình Dương, Biên Hòa, Đồng Nai, Nhơn Trạch, Phú Mỹ... vào cảng.
Hệ thống cảng mạnh như vậy còn mở ra khả năng phát triển hạ tầng đa phương thức, gồm cả đường bộ, cao tốc, đường sắt, đường thủy và hàng không, tạo mạng lưới liên kết giữa TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu.
Do đó, khi hạ tầng thuận lợi còn mở ra tiềm năng phát triển du lịch biển đa dạng, từ khu dự trữ sinh quyển phát triển du lịch sinh thái, khu lấn biển theo mô hình tương tự Dubai, và chuỗi đô thị du lịch biển từ Cần Giờ đến Vũng Tàu, Long Hải, Hồ Tràm, Phan Thiết.
"Hệ thống đa phương thức kết nối sân bay Long Thành, sân bay Tân Sơn Nhất và các tuyến giao thông chính sẽ thuận tiện cho cả khách du lịch và người dân đô thị TP.HCM, đồng thời thúc đẩy phát triển việc làm, phân bổ dân cư và giá trị đất đai cho vùng", ông nói.
Dù vậy, TP.HCM không thể cùng lúc phát triển nhiều hạ tầng kết nối. Trước mắt, ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan.com.vn khu vực miền Nam cho rằng cầu Cần Giờ là ưu tiên hàng đầu, bởi đã có các phương án đầu tư, thiết kế rõ ràng và sẵn sàng khởi công ngay năm sau.
Đồng thời, nút giao với cao tốc Bến Lức - Long Thành cũng sẽ tác động trực tiếp đến hạ tầng kết nối của Cần Giờ.
Các công trình giao thông khác như tuyến metro tốc độ cao kết nối từ quận 7 (cũ), hay cầu vượt biển nối Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) nếu được triển khai với những phương án tối ưu cũng sẽ gia tăng kết nối và làm thay đổi bộ mặt của cả khu vực.
Tuy nhiên, ông lưu ý các dự án này cần được hoàn thiện đồng bộ với hạ tầng sinh thái, cảng biển tại Cần Giờ, trong đó phụ thuộc lớn vào tiến độ dự án Vinhomes Green Paradise và siêu cảng trung chuyển quốc tế.
Tri Thức - Znews giới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Là nguồn tư liệu cho những người quan tâm và muốn nâng cao kiến thức trong lĩnh vực kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không chỉ đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.
Đọc sách không chỉ giúp người đọc tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.
