Linh kiện này được lắp đặt trên ống xả để giám sát lượng ôxy dư thừa trong khí thải sau quá trình đốt cháy, cung cấp dữ liệu cho bộ điều khiển trung tâm (ECU) để điều chỉnh tỉ lệ hòa khí.
Cảm biến ôxy có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như xăng kém chất lượng (chứa chì, lưu huỳnh), dầu máy rò rỉ vào buồng đốt hoặc lọc gió bẩn làm thay đổi tỉ lệ hòa khí. Khi hỏng, cảm biến có thể gửi tín hiệu cố định hoặc chậm trễ, dẫn đến ECU điều chỉnh sai, gây ra các vấn đề về hiệu suất và khí thải.
Theo PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Phó Chủ tịch Hội Ô tô - Máy động lực TP HCM, cảm biến ôxy có "tuổi thọ" trung bình khoảng 80.000 - 160.000 km, tùy thuộc loại xe, chất lượng nhiên liệu, bảo dưỡng... Tuy nhiên, cảm biến có thể hỏng sớm hơn do tiếp xúc với dầu máy rò rỉ, chất làm mát động cơ, lưu huỳnh... hoặc tích tụ carbon từ quá trình đốt cháy không hoàn toàn. Chủ phương tiện cần lưu ý kiểm tra, bảo dưỡng cảm biến ôxy, tránh để bị hư hỏng dẫn đến hỏng bộ chuyển hóa xúc tác.
Có tình trạng thợ sửa xe tư vấn cho chủ xe ngắt kết nối cảm biến ôxy
Ông Dũng nêu dấu hiệu phổ biến cho thấy cảm biến ôxy bị hư là đèn Check Engine sáng, xảy ra khi ECU phát hiện tín hiệu từ cảm biến ôxy không ổn định hoặc nằm ngoài phạm vi chuẩn. Nếu chỉ là lỗi tạm thời, đèn có thể tắt sau khi xe chạy 10-15 phút, còn nếu lỗi này lặp lại và không được khắc phục, ECU có thể lưu mã lỗi vĩnh viễn. "Cảm biến hỏng làm ECU không điều chỉnh chính xác tỉ lệ không khí - nhiên liệu, dẫn đến chạy "giàu" xăng hoặc "nghèo" xăng, tăng tiêu hao nhiên liệu lên đến 10%-20%" - ông Dũng lưu ý.
Đáng chú ý, để tránh rắc rối, không ít thợ sửa chữa, bảo dưỡng đã tư vấn chủ xe tháo bỏ cảm biến ôxy hoặc ngắt kết nối. Điều này sẽ làm ECU chuyển sang chế độ open loop (vòng hở), sử dụng dữ liệu mặc định thay vì phản hồi thực tế, dẫn đến tăng tiêu hao nhiên liệu, tăng khí thải độc hại, giảm hiệu suất động cơ.
Có tình trạng thợ sửa xe sử dụng khớp nối dài 1-2 cm để lắp cảm biến ôxy sau bộ lọc khí, nhằm đánh lừa ECU để hết báo lỗi. Việc này khiến ECU đọc thấy ít khí độc hơn, lầm tưởng bộ lọc vẫn hoạt động tốt, hậu quả là không chỉ không giải quyết gốc rễ vấn đề mà còn làm tăng khí thải thực tế.
