Yêu cầu TP.HCM, Hà Nội lập dự án, đấu giá quỹ đất TOD

Theo Nghị quyết 318 vừa ban hành, Hà Nội và TP.HCM được giao lập, phê duyệt dự án khai thác quỹ đất theo mô hình TOD tại các ga, depot metro và tổ chức đấu giá theo quy định.

Đô thị Hà Nội, TP.HCM sẽ phát triển theo định hướng TOD. Ảnh: Quỳnh Danh.

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 318 về kế hoạch triển khai Nghị quyết 188/2025/QH15 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM.

Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 9/10, nhằm tổ chức thể chế hóa và thực hiện đầy đủ các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đã đề ra trong Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội.

Trong đó, xác định rõ nhiệm vụ để các bộ, ngành, địa phương thực hiện các công việc liên quan chuẩn bị đầu tư, đầu tư các tuyến đường sắt đô thị (metro), phát triển đô thị theo định hướng TOD, phát triển công nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực đường sắt.

Theo Nghị quyết, các dự án metro tại hai thành phố có quy mô lớn, yêu cầu kỹ thuật, công nghệ cao và hiện đại, tiến độ triển khai rất khẩn trương và đã được Quốc hội cho phép áp dụng nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để triển khai thực hiện.

Để hiện thực hóa định hướng này, Chính phủ giao UBND TP Hà Nội và TP.HCM chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát và điều chỉnh quy hoạch vùng phụ cận ga, depot đường sắt, điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội nếu cần thiết.

Trên cơ sở đó, các thành phố sẽ tổ chức lập, phê duyệt dự án khai thác quỹ đất theo mô hình TOD tại các ga, depot.

Hai thành phố cũng cần bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương để triển khai dự án đầu tư công thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy hoạch vùng phụ cận ga đường sắt để tạo quỹ đất đấu giá nhằm phát triển đô thị theo quy định.

Sau khi hoàn tất, các địa phương sẽ tổ chức đấu giá quỹ đất vùng phụ cận ga, depot đường sắt để phát triển đô thị nhằm tạo nguồn ngân sách cho địa phương.

TOD được hiểu là mô hình phát triển đô thị tập trung quanh các điểm trung chuyển giao thông công cộng như nhà ga metro, bến xe buýt nhanh (BRT) hay các điểm kết nối đa phương tiện.

Với bán kính phục vụ 400-800 m tính từ điểm giao thông công cộng, mô hình TOD tạo ra các khu vực có mật độ cao, tích hợp nhiều chức năng như nhà ở, văn phòng, thương mại, dịch vụ công cộng... nhằm khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng, hạn chế phương tiện cá nhân, từ đó giảm ùn tắc và ô nhiễm môi trường.

Bên cạnh đó, mô hình này giúp khai thác hiệu quả quỹ đất xung quanh các tuyến giao thông trọng điểm, được nhiều quốc gia phát triển áp dụng.

Thời gian qua, sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 188, TP.HCM và Hà Nội đã triển khai các kế hoạch nhằm cụ thể hóa nghị quyết.

TP.HCM đã tổ chức các hội thảo quốc tế nhằm học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia có hệ thống đường sắt phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc... Đáng chú ý là sự tham gia của các tập đoàn lớn như Tokyo Metro (Nhật Bản), Đường sắt Quảng Châu, Hong Kong (Trung Quốc) hay đại diện từ Seoul (Hàn Quốc).

Những đơn vị này đã chia sẻ nhiều mô hình quản lý, đầu tư và vận hành tiên tiến, giúp thành phố có thêm dữ liệu thực tiễn để nghiên cứu và ứng dụng phù hợp.

Với Hà Nội, các chuyên gia giao thông cho rằng Hà Nội đang đi những bước đầu tiên trong việc phát triển đô thị theo mô hình TOD. Trong đó, Luật Thủ đô 2024 là cơ sở pháp lý để phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng, làm rõ khái niệm về đô thị TOD. Cụ thể, TOD sẽ chia làm các lớp để phát triển quản lý, là khu vực bao gồm nhà ga, depot đường sắt đô thị và khu vực xung quanh nhà ga, điểm đón, trả khách của các loại hình vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn khác.

Về phát triển mô hình đô thị theo định hướng TOD, UBND TP Hà Nội sẽ tiến hành điều chỉnh phương án tuyến, quy hoạch khu vực TOD để xác định vị trí, ranh giới, diện tích đất thu hồi. Hà Nội cũng quyết định các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật, sử dụng đất, quy hoạch khác quy chuẩn quốc gia; chỉ định thầu tư vấn, phi tư vấn, thi công, nhà thầu EPC, nhà đầu tư.

Việc phát triển đô thị theo mô hình TOD của TP Hà Nội hướng đến 3 mục tiêu quan trọng là tăng số lượng hành khách sử dụng đường sắt đô thị, đưa giao thông công cộng trở thành phương thức đi lại chủ yếu của người dân, đáp ứng 65-70% nhu cầu đi lại giai đoạn sau 2035.

Đồng thời, tăng cường kết nối, tiếp cận thuận tiện, giảm sử dụng phương tiện giao thông cơ giới cá nhân; nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát triển đô thị kết hợp với đường sắt đô thị bền vững, đáng sống.

Tri Thức - Znews giới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.

Đọc sách không chỉ giúp tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.