Phần lớn chúng ta đều sinh ra trong điều kiện bình thường, thậm chí có cùng xuất phát điểm: học chung trường đại học, ra đời cùng thời điểm. Nhưng chỉ sau vài năm đi làm, có người “lên mây”, có người lại mãi “dưới đất”.
Đó chẳng phải chuyện số mệnh an bài. Con đường dẫn đến giàu có có thể vô số, nhưng lối sống khiến một người mãi nghèo thì lại rất giống nhau. Điều đáng nói là đa phần mọi người không bao giờ nghiêm túc suy nghĩ vì sao mình không thể giàu, đơn giản vì họ luôn rơi vào hai thái cực: bận đến mức không có thời gian suy nghĩ, hoặc nhàn đến mức chẳng muốn động não. Và ở bất kỳ thái cực nào, con đường đi đến thành công đều trở nên xa vời.
Ngoài hai thái cực ấy, theo doanh nhân - triết gia Nhật Bản Kazuo Inamori, còn 3 hành vi phổ biến mà giới trẻ rất dễ mắc phải, khiến họ ngày càng xa rời sự giàu có. Trong cuốn sách “Thành Pháp”, ông dành nhiều trang để phân tích cách con người “làm nên việc lớn” và cách ông đã thực hành chúng trong suốt cuộc đời.
1. Tiêu dùng trước, kiếm tiền sau
Không khó nhìn thấy một thực tế: nhiều người trẻ ngày nay tiêu tiền rất “thoáng”. Tiểu Vương - một người vừa tốt nghiệp và đi làm ở Thiên Tân (Trung Quốc) là một ví dụ. Mặc dù đang thử việc và có mức lương chưa ổn định, Tiểu Vương vẫn tiêu tốn nhiều chi phí cho các sản phẩm công nghệ cao, thuê phòng ở khu chung cư đắt đỏ, thậm chí mua chiếc xe đắt tiền chỉ vì “thích”. Mỗi tháng, Tiểu Vương chưa kịp nhận lương thì lịch trả nợ đã được nhắc nhở trước.
Lối sống tiêu dùng quá đà, chạy theo những món đồ quá khả năng tài chính khiến ham muốn vật chất trong chúng ta phình to mà không có điểm dừng. Ham muốn của bản thân không xấu, nhưng nếu chúng ta khiến nó trở thành lòng tham, nó sẽ dẫn dắt con người đi sai đường.

Kazuo Inamori từng nói một câu nổi tiếng: “Bạn gieo nhân nào sẽ gặt quả nấy. Nếu gieo hạt giống nghèo khó, làm sao mong gặt được sự giàu có.”
Nếu mỗi tháng đều “âm tiền”, bạn sẽ không có vốn liếng để đầu tư cho tương lai. Thu nhập không đủ sống nhưng lại đòi hỏi cuộc sống xa xỉ, thì chính ta đang tự gieo mầm của nghèo túng.
2. Thiếu hiểu biết về tiết kiệm và quản lý tài chính
Câu nói: “Bạn không quản lý tiền bạc thì tiền bạc cũng không ở bên bạn” được truyền tai khắp nơi, nhưng phần lớn những người nói câu ấy lại là người… bán khóa học tài chính. Bạn có thể chưa chắc kiếm được tiền từ đầu tư, nhưng chắc chắn họ đã thu được tiền từ bạn.
Điều đáng nói là không ít người trẻ thu nhập chỉ 5-10 triệu mỗi tháng nhưng lại dành nhiều thời gian nghiên cứu đầu tư, đặt kỳ vọng làm giàu từ con số nhỏ. Kể cả khi lợi nhuận lên đến 20% mỗi năm, thì mức vốn ít ỏi đó cũng không thể giúp bạn đổi đời. Thực tế, nhiều người vì nghe lời dụ dỗ đầu tư, kiếm được vài triệu tiền lãi rồi bị cuốn vào cuộc chơi và cuối cùng mất sạch hàng chục, hàng trăm triệu tiền gốc.
Theo doanh nhân Kazuo Inamori, thay vì tốn thời gian để tìm hiểu cách làm giàu nhanh chóng, bạn nên nâng cao kỹ năng hoặc học thêm một nghề mới, như một nghề tay trái có thể tạo thu nhập bền vững. Đó mới là khoản đầu tư có tỷ suất lợi nhuận cao nhất. Bên cạnh đó, trước khi học cách đầu tư, chúng ta hãy học cách tiết kiệm trước. Khi bạn đã tự xây được một nền tảng cho mình nhờ tiết kiệm, bạn mới có thể vun đắp mọi thứ cao hơn nhờ vào việc đầu tư.
3. Quá ích kỷ sẽ bỏ lỡ nhiều cơ hội
Nhiều người thất bại không phải vì kém cỏi, mà vì họ quá “thông minh” theo cách không nên. Họ tính toán từng chút, làm việc thì sợ thiệt thòi, nhận phúc lợi thì hơn kém một chiếc bánh cũng bận lòng. Nhưng một công việc có thể làm tốt hay không phụ thuộc vào thái độ của người thực hiện, chứ không chỉ là năng lực.

Kazuo Inamori là người tin vào điều đó. Thuở trẻ, ông gia nhập Công ty Công nghiệp Shofu. Dù từng nghĩ đến chuyện bỏ đi nhưng hoàn cảnh buộc ông phải ở lại. Ông chọn cách tập trung vào một việc duy nhất và làm nó đến mức tốt nhất. Ngay cả khi công ty không trả nổi lương, ông vẫn miệt mài nghiên cứu. Sau này, chính thành quả nghiên cứu đó không chỉ giành giải thưởng mà còn cứu cả nhà máy khỏi phá sản.
Người có quá nhiều “tính toán” tưởng như kiếm được vài lợi ích nhanh chóng, nhưng về lâu dài lại bỏ lỡ những cơ hội lớn của đời mình. Trong cuốn sách “Thành Pháp”, Kazuo Inamori đã nói: “Hãy trở thành người không ngừng hoàn thiện bản thân, sống với trái tim vị tha, kiên định bước trên con đường mình tin tưởng, không do dự, không quay đầu.”
(Theo Baijiahao)