Theo thông báo ngày 25/3/2025 từ Cơ quan Cổ vật Israel (IAA), công trình này được tìm thấy trong cuộc khai quật đang diễn ra dọc Suối Zohar, thuộc Sa mạc Judea, gần bờ phía Nam của Biển Chết. Kim tự tháp trên được xây dựng bằng những khối đá lớn đẽo bằng tay, mỗi khối nặng tới hàng trăm kg. Đây là một cấu trúc vô cùng ấn tượng, nằm cạnh một trạm nghỉ dọc tuyến đường thương mại thời xa xưa.
Các nhà khảo cổ học cho rằng công trình này có thể đã từng là một tháp canh, có vai trò giám sát các tuyến đường giao thương quan trọng, nơi vận chuyển các tài nguyên quý giá từ Biển Chết như muối và nhựa đường. Tuy nhiên, họ cũng không loại trừ khả năng công trình này là một ngôi mộ hoặc đài tưởng niệm.

Phát hiện công trình kim tự tháp 2.200 năm tuổi gần Biển Chết ở Israel. (Ảnh: IAA)
"Đây là một trong những cuộc khai quật phong phú và hấp dẫn nhất từng được tiến hành ở sa mạc Judean", các nhà khảo cổ đứng đầu cuộc khai quật cho hay.
Kim tự tháp này được xác định đã 2.200 tuổi, xây dựng trong giai đoạn mà người Israel gọi là "thời Hy Lạp hóa". Mặc dù đã bị tàn phá nặng nề, những gì còn lại cũng đủ chứng minh tầm vóc đáng kinh ngạc của công trình.
Tại công trình kim tự tháp này, các nhà khảo cổ còn phát hiện một kho di vật cổ quý giá, trong đó có nhiều tài liệu viết bằng tiếng Hy Lạp trên giấy cói (papyrus), vũ khí, dụng cụ bằng gỗ, đồ nội thất, bình đồng, vải vóc và tiền xu bằng đồng của Ptolemaios và Antiochus IV Epiphanes - vị vua của Đế chế Seleucid.
Những hiện vật này được bảo quản tốt nhờ khí hậu khô cằn của sa mạc, phản ánh sự hiện diện và ảnh hưởng của các vương triều Ptolemaios và Seleucid tại Israel thời bấy giờ.
Phát hiện này không chỉ làm sáng tỏ vai trò của khu vực trong mạng lưới thương mại cổ đại mà còn cung cấp bằng chứng quý giá về sự giao thoa văn hóa và chính trị ở Trung Đông cách đây hơn hai thiên niên kỷ. Công trình kim tự tháp và các di vật đi kèm đang được nghiên cứu thêm để hé lộ nhiều bí ẩn lịch sử.
Quốc Tiệp (theo vietnamplus.vn, nld.com.vn)